دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت:مصرف در بخش شهری و خانگی حدود ۶ درصد از کل آب مصرفی را تشکیل می دهد ومتاسفانه ۳۰ تا ۳۲ درصد اتلاف آب به سبب فرسودگی لوله های انتقال وتوزیع صورت می گیرد.
در این نشست دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی با اشاره به اینکه اصلاح الگوی مصرف موضوعی بود که رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی سال ۸۸ به عنوان شعار سال مطرح نمودند، افزود: ایشان در سخنرانی نوروزی خود در ابتدای سال ۸۸ در خصوص اصلاح الگوی مصرف به مصرف آب و نان و انرژی مشخصا اشاره کردند و خبر از اتلاف و هدرروی حداقل یک پنجم آب مصرفی در کشور دادند. یک سال بعد مقام معظم رهبری در سال ۸۹ در جمع کارآفرینان برای اولین بار مدل اقتصاد مقاومتی را مطرح و اصلاح الگوی مصرف را به عنوان یکی از ضروریات و محورهای این مدل اقتصادی مطرح نمودند و در سال ۹۲ در ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، در بند ۸ این سیاست ها به اصلاح الگوی مصرف تاکید نمودند که شامل منابع آبی کشور نیز می شود.
وی با اشاره به اینکه درک شرایط اقلیمی ایران و روند عرضه و تقاضای آب در کشور، نشان می دهد مسئله اصلاح الگوی مصرف در بخش آب، بسیار مهمتر از بسیاری از بخش های دیگر است، افزود: در حال حاضر ایران در منظقه خشک و نیمه خشک جهان واقع شده و این امر باعث می شود میزان ورودی آب به کشور از طریق بارندگی بسیار اندک باشد؛ زیرا میزان بارندگی سالانه در کشور در حدود ۲۵۰ میلی لیتر است در حالی که متوسط حجم بارندگی سالانه در جهان در حدود ۸۶۰ میلی لیتر است .
این استاد دانشگاه در این باره توضیح داد: این میزان بارندگی در ایران حجمی بالغ بر ۴۱۵ میلیارد متر مکعب آب را وارد کشور می کند و به دلیل ابهای سطحی و نیز به دلیل اینکه ۶۵ درصد از بارش ها در کشور در مناطق خشک و ۲۰ درصد در مناطق نیمه خشک صورت می گیرد و به دلیل گرمای بیشتر هوا نسبت به متوسط جهانی(متوسط دما در ایران ۱۸ درجه می باشد که از میزان متوسط دمای جهانی ۱۵ درجه بیشتر است، انباشت این حجم از منابع آبی بواسطه تبخیر ۷۰ درصدی آب های سطحی موجود و نزولات جوی، کاهش پیدا می کند و سالانه تنها ۱۳۰ میلیارد متر مکعب منابع آب تجدیدشدنی باقی می ماند.
وی ادامه داد: از این میزان منابع آبی ۲۰ درصد به منابع آبی زیرزمینی در دل زمین می پیوندد و تنها ۱۰۴ میلیارد متر مکعب آب در دسترس باقی می ماند که در ایرانی با ۸۰ میلیون جمعیت و حجم تولید ناخالص داخلی ۱۱۴۸ هزار میلیارد تومانی، باید نیاز بخش های مختلف نیازمند به آب اعم از صنعت، کشاورزی و بخش خانگی را پوشش دهد.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با بیان اینکه در حال حاضر ۹۲ درصد از این میزان آب(۱۰۴ میلیارد متر مکعب) در بخش کشاورزی، ۶ درصد در بخش خانگی و تنها ۲ درصد در بخش صنعت مورد استفاده قرار می¬گیرد، افزود: در حال حاضر از حدود ۱۶.۵ میلیون هکتار سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در سال زراعی ۹۳- ۹۴، بیش از ۷۷ میلیون تن محصول زراعی تولید می شود و با وجود اینکه ۴۷ درصد سطح زیر کشت دیم و ۵۳ درصد کشت آبی است، ۹۲ درصد از کل میزان محصولات تولیدی از زمین های آبی و تنها ۸ درصد از زمین های دیم حاصل می شود و این نشان از تمرکز فعالیت های کشاورزی بر کشت آبی و بهره گیری از منابع آب سطحی و زیرزمینی است.
وی در بخش دیگری از این نشست به وضعیت استفاده از آب شرب در بخش شهری و خانگی اشاره کرد و گفت: این بخش در حدود ۶ درصد از کل آب مصرفی را تشکیل می دهد و متاسفانه ۳۰ تا ۳۲ درصد اتلاف آب به سبب فرسودگی لوله های انتقال و توزیع آب رخ می دهد.
طباطبایی ادامه داد: از سوی دیگر از میزان اب مصرفی در شهرها، تنها ۲۰ درصد برای مصارف شرب مورد نیاز است و در حدود ۸۰ درصد از آب مصرفی در شهرها برای سایر موراد مورد استفاده قرار می گیرد که نیازی به هزینه های تصفیه ندارد.
وی در بخش پایانی این نشست تاکید کرد: در حال حاضر کشور طی ۱۰ سال اخیر با خشکسالی مواجه بوده و میزان بارش ها نیز ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است، لذا برای افزایش بهره وری آب و نیز کاهش اتلاف آب بخصوص در بخش های کشاورزی و خانگی، تدابیر ویژه ای اندیشیده شود.
نائب رئیس هیئت مدیره انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با بیان اینکه طبق برآوردهای مراکز تحقیقاتی، در بخش کشاورزی بدون اینکه محصولات تولیدی این بخش کاهش پیدا کند در حدود ۱۰ تا ۵۰ درصد امکان کاهش استفاده از آب وجود دارد، خاطرنشان کرد: در بخش صنعت نیز می توان با فرض ثبات سطح تولید، ۴۰ تا ۹۰ درصد صرفه جویی و کاهش استفاده از آب انجام داد و در بخش خانگی نیز با بهینه سازی و نوسازی شبکه های انتقال، می توان ۳۰ تا ۳۲ درصد از اتلاف آب جلوگیری کرد بدون اینکه رفاه مصرفی مردم تغییر بکند.
وی گفت: این میزان صرفه جویی در بخش کشاورزی باعث کاهش مصرف سالانه منابع آبی تا حد ۳۵.۵ میلیارد متر مکعب، در بخش خانگی باعث کاهش ۴.۳ میلیارد متر مکعب مصرف سالانه منابع آب و در بخش صنعت باعث کاهش ۰.۶ میلیارد متر مکعبی مصرف سالانه آب در بخش صنعت خواهد شد و در کل صرفه جویی در بخش های مختلف مصارف آبی، می تواند ۴۰.۴ میلیارد متر مکعب از منابع آبی را به اقتصاد کشور برگرداند.
