بالا انداختن شانهها، پلک زدنهای غیرعادی، حرکت دادن فک، تکاندادن سر و دیگر حرکتهای غیرارادی که ممکن است در بعضی کودکان مشاهده شود. رفتارهایی که منشاء نگرانی والدین و اطرافیان کودک محسوب شده و گاه خانواده را درگیر یک چالش بزرگ میکند.
به گزارش مرور نیوز، تیکهای عصبی، واکنشهای غیرارادی است که اگر به موقع منشأ آن شناخته شده و با مراجعه به متخصصان مسیر درمان به شکل منطقی دنبال شود، اکثرا از بین خواهد رفت اما اگر والدین با اقداماتی نسنجیده به دنبال از بین رفتن تیک در کودکان خود باشند، بیتردید مشکل ضمن تداوم، سختتر هم خواهد شد.
رئیس بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز تاکید دارد که اگر تیکهای عصبی در افراد خصوصا کودکان مزمن و شدید باشد، حتما باید به روانپزشک مراجعه و با روشهای علمی آن را درمان کرد.
دکتر مجتبی نقشواریان در تعریف تیکهای عصبی گفت: تیک، انقباض غیر ارادی و ناگهانی ماهیچه است و پنج تا 24 درصد کودکان به نوعی از آن مانند، بالا انداختن شانه، پلک زدن، تنگ کردن چشمها، تکان دادن سر شانه و ... مبتلا هستند.
این پزشک متخصص با یادآوری اینکه تیک در پسران شایعتر است، گفت: تیکهای گذرا از سن 3.5 سالگی شروع شده و تا سن 6 تا 12 سالگی هم دیده میشود، اما این نوع تیک بعد از حدود 6 ماه رفع خواهد شد.
وی گفت: اگر تیک بیش از 12 ماه طول کشید، مزمن شده و در اغلب موارد انقباض ماهیچه در فرد بسیار شدید است. این رفتار، گاهی به طور کامل محو شده و گاهی شدید دیده میشود و اغلب هنگام فشارهای روحی بروز بیشتری دارد.
این متخصص اعصاب و روان، عوامل محیطی، تعادل نداشتن سدیم و منیزیوم، اضطراب، هیجان شدید و موارد ژنتیک را از دلایل تیک عنوان و اضافه کرد: در مورد عوامل محیطی، میتوان یقهای که تنگ و بلند است و باعث میشود کودک مدام سر و گردن خود را بالا بکشد، کلاههایی که بند آن تنگ است و زیر چانه قرار میگیرد و موجب تکان دادن سر به اطراف یا به بالا و پایین میشود، اشاره کرد.
به گفته این پزشک متخصص، تعادل نداشتن سدیم و منیزیم مانند استفاده زیاد از غذاهای بسیار شیرین، شکلات و نوشابه نیز میتواند تیک را شدت بخشد.
نقشواریان گفت: تیک اغلب زیربنای اضطراب دارد و کودکان مبتلا دارای اعتماد به نفس ضعیفی هستند. این رفتارهای تکراری باعث کم شدن اضطراب آنها میشود، تحقیر کودک، سرزنش، مقایسه کودک با دیگران نیز میتواند باعث تشدید تیک در کودکان شود.
متخصص اعصاب و روان دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: در مواردی، تیک علت ژنتیکی دارد و در برخی حالتها نیز این عادات از راه تقلید ایجاد میشود.
او هیجانهای شدید را نیز به عنوان یکی از دلایل بروز تیک مطرح و اضافه کرد: برخی افراد هنگام مواجهه با هیجان چه مثبت چه منفی، به واسطه نبود تعادل در سیستم عصبی، به تیک دچار میشوند.
رئیس بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز در مورد درمان تیک، گفت: اگر کودک گرفتار تیک شده، بهترین راه نادیده گرفتن آن است و هیچ گاه نباید کودک را سرزنش یا تنبیه کرد؛ با توجه به آنکه منشا تیک را کانون خانواده و اضطراب ناشی از آن تشکیل میدهد، بهبود در روابط و ساختار خانوادگی، در کاهش تیک موثر است.
نقشواریان اضافه کرد: در کودکانی که مهار هیجانی ضعیفی دارند، آرامش بخشیدن به آنها در هنگام هیجان و آموزش مدیریت هیجان، راه مناسبی است. البته در بیشتر موارد، کودکان از تیکهایشان آگاهی ندارند و به همین علت نمیتوانند آن را متوقف کنند و آگاهی دادن به آنان میتواند موثر باشد.
این پزشک متخصص اعصاب و روان، سرگرم کردن کودک به کاری مانند بازی، نقاشی یا ورزش را عاملی برای کمک به تخلیه انرژی عصبی و موثر در کاهش تیک دانست و گفت: اگر تیک ضعیف و گذرا باشد، نیاز به هیچ درمانی ندارد، اما اگر مزمن و شدید باشد، باید به روانپزشک مراجعه شود تا با دارو بتوان به کودک کمک کرد.