غلامحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک قوامین کماکان نیازمند مطالعاتی از لحاظ نظری و عملی است. آنچه در ادامه از نظر می گذرانید دیدگاه های این اقتصاددان بانکی در این حوزه است.
به گزارش مرور نیوز، چند سالی می شود که ضرورت پرداختن به مبحث اقتصاد اسلامی و الزامات تحقق آن در نظام پولی و مالی کشور مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته، مبحثی که به گفته دکتر غلامحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک قوامین کماکان نیازمند مطالعاتی از لحاظ نظری و عملی است. آنچه در ادامه از نظر می گذرانید دیدگاه های این اقتصاددان بانکی در این حوزه است.
اقتصاد ایران را چقدر اسلامی می دانید؟
با مطالعاتی که در این خصوص تا کنون انجام شده اگر به موضوع نگاه کنیم مطمئنا به این نتیجه می رسیم که با وجود همه تلاش ها هنوز این فرایند به مرحله ی اقتصاد اسلامی نرسیده است چراکه بحث اقتصاد اسلامی بخش مهمی از موضوعات اجتماعی را نیز به خصوص در بحث معیشت در بر می گیرد اما هنوز نیازمند مطالعاتی از لحاظ علمی و نظری است که به نتایج علمی برسد وپس از اجرا باید دید که چه میزان به آرمان اقتصاد اسلامی رسیده ایم.
در بعد عملی بر هر مبنای نظری که بررسی صورت می گیرد برداشت های مختلفی به چشم می خورد ، از جمله کشورهایی که به عنوان یک هدف آرمانی، اسلامی کردن محیط زندگی را مورد توجه قرار می دهند با موضوعاتی تحت عنوان حکومت اسلامی یا جمهوری اسلامی نام گذاری می شوند و وقتی این نظام های سیاسی را مورد بررسی قرار دهیم ، متوجه می شویم که هر یک از این کشورها روایتی از اقتصاد اسلامی را در محیط خودشان عملیاتی کرده اند، روایتی که در حال تغییر به سمت بهبود است ولی با روایت اقتصاد اسلامی در کشوری دیگر متفاوت است.
با این وصف بحث پیاده سازی اقتصاد اسلامی را به عنوان یک هدف آرمانی می شناسیم تا ان شاء الله بتوانیم به آن سمت حرکت کنیم ولی این که بخواهیم عددی را به شکل درصدی بیان کنیم شاید به شکل ذهنی انجام پذیر خواهد بود اما مطمئنا یک عدد عینی نمی توان ارائه داد.
توقع وانتظاری وجود داشت مبنی بر اینکه مدتی مدل اقتصاد اسلامی اجرایی شود اما این اقدام انجام نشد ، علت را چه می دانید؟
اجرایی شدن بحث اقتصاد اسلامی در سطح های مختلف جامعه قابل تأمل است از لایه های فردی در نظر بگیرید تا لایه های جمعی تحت عنوان احزاب ،گروه ها ، تشکل ها و سازمان ها و حتی در لایه های حکومتی هم می تواند مورد تأمل قرار گیرد و مطمئنا اگر تک تک آحاد جامعه این را باور داشته باشند که اقتصاد اسلامی در جامعه پیاده سازی شود یکی از پیش شرط ها و زیرساخت های اساسی اقتصاد اسلامی تأمین شده است.
اقتصاد اسلامی به عنوان یک هدف آرمانی در یک جامعه اسلامی مطرح است و همین که به سمت آن حرکت شود به منظور تحقق اقتصاد اسلامی می توان رضایت مندی نسبی را به دست آورد.
برخی کارشناسان معتقدند علت اجرا نشدن مدل اقتصاد اسلامی به علت نبود همت جدی در بین مسوولان کشور است، آیا با این نظر موافقید؟
طبیعتا مسوولان کشور اشخاصی غیر از آن سطح فردی که خدمتتان عرض کردم نیستند و افرادی از بطن جامعه می باشند که ملزم اند طبق چارچوب قوانین و مقررات عمل کنند . زمانی که قوانین تصویب شده از جانب مسوولانی از جنس مردم است مطمئنا یک سری نواقصی به آن وارد است که باید اصلاح و بررسی شود تا در فرایند بازخورد به سمت بهینگی حرکت کند پس نمی توان نبود همت مسئولان را در این زمینه پذیرفت و باید قدردان تلاش ها و دستاوردهای مربوطه باشیم.
اوایل انقلاب قانون عملیات بانکی بدون ربا به تصویب رسیده است که بیش از سه دهه از تصویب این قانون گذشته و اکنون با مطالعاتی که صورت گرفته نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی کامل این قانون هستند و به امید خدا ما را به سمت تحقق کامل بانکداری اسلامی رهنمون خواهند کرد.
نقش بانک در مدل اقتصاد اسلامی چگونه است؟
بانک به عنوان یک نهاد وارداتی در محیط سازمانی و اجتماعی مسلمانان است و باید بپذیریم مفهومی به عنوان بانک در مفهوم اولیه ی اقتصاد اسلامی نداشتیم ولی به هرحال در روابط اقتصادی بین المللی اسلامی و غیراسلامی این ابزار و نهاد به عنوان یک سازمان زیرساختی محسوب می شود و به دلیل اینکه ما یک نهاد اقتصادی جایگزین برای این موضوع نداشتیم از نام همین سازمان اقتباس کردیم و به عنوان ابزار ارتباطی – اقتصادی از این عنوان استفاده می کنیم . بانک به عنوان یک نهاد واسطه ، مراودات بین همه اشخاص حقیقی وحقوقی یا دولتی را مدیریت می کند وکارهای اقتصادی را تسهیل کرده و شاید در حرکت اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی و حرکت به سمت این برنامه ایجاد نهادی برای جایگزین کردن بانک (این نهاد وارداتی) صورت گیرد. همان طور که شهید سید محمد باقر صدر صراحتا و با شجاعت بیان کردند: «بانکداری و نظام پولی و مالی اسلامی را گرچه به عنوان یک ضرورت حیاتی می شناسیم ولی الگویی برای ارائه به جامعه نداریم و فقط عناوینی همچون نظام پولی اسلامی یا اقتصاد اسلامی در سطح نظری است ولی می دانیم که به عنوان یک ضرورت حیاتی می باشد بنابراین به ناچار یک گام اولیه را برمی داریم و همان برداشتی را که در مورد مفاهیم اقتصادی براساس عقل بشری جا افتاده و براساس برداشت های موجود مبنی بر این که برداشت ها و قرائت های درستی است اصطلاحا اسلامی می کنیم تا بتوانیم نظام پولی و اقتصاد اسلامی را به مرور زمان محقق کنیم و به یک الگوی قابل اعتماد دست یابیم.»
چقدر به آینده این نظام اقتصادی اسلامی امیدوار هستید؟
با توجه به تلاش های صورت گرفته که متعهدانه و برگرفته از باورهای اعتقادی و اسلامی است مطمئنا امیدواریم بتوانیم روز به روز به سمت هدف حرکت و در مسیر ترقی و توسعه در چارچوب مبانی اقتصاد اسلامی گام برداریم.
چند سالی می شود که ضرورت پرداختن به مبحث اقتصاد اسلامی و الزامات تحقق آن در نظام پولی و مالی کشور مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته، مبحثی که به گفته دکتر غلامحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک قوامین کماکان نیازمند مطالعاتی از لحاظ نظری و عملی است. آنچه در ادامه از نظر می گذرانید دیدگاه های این اقتصاددان بانکی در این حوزه است.
اقتصاد ایران را چقدر اسلامی می دانید؟
با مطالعاتی که در این خصوص تا کنون انجام شده اگر به موضوع نگاه کنیم مطمئنا به این نتیجه می رسیم که با وجود همه تلاش ها هنوز این فرآیند به مرحله اقتصاد اسلامی نرسیده است؛ چراکه بحث اقتصاد اسلامی بخش مهمی از موضوعات اجتماعی را نیز به خصوص در بحث معیشت در بر می گیرد اما هنوز نیازمند مطالعاتی از لحاظ علمی و نظری است که به نتایج علمی برسد و پس از اجرا باید دید که چه میزان به آرمان اقتصاد اسلامی رسیده ایم.
در بعد عملی بر هر مبنای نظری که بررسی صورت می گیرد برداشت های مختلفی به چشم می خورد ، از جمله کشورهایی که به عنوان یک هدف آرمانی، اسلامی کردن محیط زندگی را مورد توجه قرار می دهند با موضوعاتی تحت عنوان حکومت اسلامی یا جمهوری اسلامی نام گذاری می شوند و وقتی این نظام های سیاسی را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می شویم که هر یک از این کشورها روایتی از اقتصاد اسلامی را در محیط خودشان عملیاتی کرده اند، روایتی که در حال تغییر به سمت بهبود است ولی با روایت اقتصاد اسلامی در کشوری دیگر متفاوت است.
با این وصف بحث پیاده سازی اقتصاد اسلامی را به عنوان یک هدف آرمانی می شناسیم تا ان شاء الله بتوانیم به آن سمت حرکت کنیم ولی این که بخواهیم عددی را به شکل درصدی بیان کنیم شاید به شکل ذهنی انجام پذیر خواهد بود اما مطمئنا یک عدد عینی نمی توان ارائه داد.
توقع وانتظاری وجود داشت مبنی بر اینکه مدتی مدل اقتصاد اسلامی اجرایی شود اما این اقدام انجام نشد، علت را چه می دانید؟
اجرایی شدن بحث اقتصاد اسلامی در سطح های مختلف جامعه قابل تأمل است از لایه های فردی در نظر بگیرید تا لایه های جمعی تحت عنوان احزاب، گروه ها، تشکل ها و سازمان ها و حتی در لایه های حکومتی هم می تواند مورد تأمل قرار گیرد و مطمئنا اگر تک تک آحاد جامعه این را باور داشته باشند که اقتصاد اسلامی در جامعه پیاده سازی شود یکی از پیش شرط ها و زیرساخت های اساسی اقتصاد اسلامی تأمین شده است.
اقتصاد اسلامی به عنوان یک هدف آرمانی در یک جامعه اسلامی مطرح است و همین که به سمت آن حرکت شود به منظور تحقق اقتصاد اسلامی می توان رضایت مندی نسبی را به دست آورد.
برخی کارشناسان معتقدند علت اجرا نشدن مدل اقتصاد اسلامی به علت نبود همت جدی در بین مسوولان کشور است، آیا با این نظر موافقید؟
طبیعتا مسوولان کشور اشخاصی غیر از آن سطح فردی که خدمتتان عرض کردم نیستند و افرادی از بطن جامعه می باشند که ملزم اند طبق چارچوب قوانین و مقررات عمل کنند . زمانی که قوانین تصویب شده از جانب مسوولانی از جنس مردم است مطمئنا یک سری نواقصی به آن وارد است که باید اصلاح و بررسی شود تا در فرآیند بازخورد به سمت بهینگی حرکت کند پس نمی توان نبود همت مسئولان را در این زمینه پذیرفت و باید قدردان تلاش ها و دستاوردهای مربوطه باشیم.
اوایل انقلاب قانون عملیات بانکی بدون ربا به تصویب رسیده است که بیش از سه دهه از تصویب این قانون گذشته و اکنون با مطالعاتی که صورت گرفته نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی کامل این قانون هستند و به امید خدا ما را به سمت تحقق کامل بانکداری اسلامی رهنمون خواهند کرد.
نقش بانک در مدل اقتصاد اسلامی چگونه است؟
بانک به عنوان یک نهاد وارداتی در محیط سازمانی و اجتماعی مسلمانان است و باید بپذیریم مفهومی به عنوان بانک در مفهوم اولیه ی اقتصاد اسلامی نداشتیم ولی به هرحال در روابط اقتصادی بین المللی اسلامی و غیراسلامی این ابزار و نهاد به عنوان یک سازمان زیرساختی محسوب می شود و به دلیل اینکه ما یک نهاد اقتصادی جایگزین برای این موضوع نداشتیم از نام همین سازمان اقتباس کردیم و به عنوان ابزار ارتباطی – اقتصادی از این عنوان استفاده می کنیم . بانک به عنوان یک نهاد واسطه ، مراودات بین همه اشخاص حقیقی وحقوقی یا دولتی را مدیریت می کند وکارهای اقتصادی را تسهیل کرده و شاید در حرکت اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی و حرکت به سمت این برنامه ایجاد نهادی برای جایگزین کردن بانک (این نهاد وارداتی) صورت گیرد. همان طور که شهید سید محمد باقر صدر صراحتا و با شجاعت بیان کردند: « بانکداری و نظام پولی ومالی اسلامی را گرچه به عنوان یک ضرورت حیاتی می شناسیم ولی الگویی برای ارائه به جامعه نداریم و فقط عناوینی همچون نظام پولی اسلامی یا اقتصاد اسلامی در سطح نظری است ولی می دانیم که به عنوان یک ضرورت حیاتی می باشد بنابراین به ناچار یک گام اولیه را برمی داریم و همان برداشتی را که در مورد مفاهیم اقتصادی براساس عقل بشری جا افتاده و براساس برداشت های موجود مبنی بر این که برداشت ها و قرائت های درستی است اصطلاحا اسلامی می کنیم تا بتوانیم نظام پولی و اقتصاد اسلامی را به مرور زمان محقق کنیم و به یک الگوی قابل اعتماد دست یابیم.»
چقدر به آینده این نظام اقتصادی اسلامی امیدوار هستید؟
با توجه به تلاش های صورت گرفته که متعهدانه و برگرفته از باورهای اعتقادی و اسلامی است مطمئنا امیدواریم بتوانیم روز به روز به سمت هدف حرکت و در مسیر ترقی و توسعه در چارچوب مبانی اقتصاد اسلامی گام برداریم.
