خوش چهره در نشست نقد و بررسی اقدامات پهلوی دوم گفت: زیرساخت هایی که غربی ها در دوره پهلوی ایجاد کردند به لحاظ کارکردی قبل از اینکه در راستای منافع ملی باشد در راستای تسلط و سلطه غربی ها بود.
در این نشست محمد خوش چهره با موضوع بررسی وضعیت اقتصادی دوران پهلوی دوم ، نقد برنامه های توسعه و شاخص کلان اقتصادی به سخنرانی پرداخت و گفت: نگاه ما در تحلیل مسائل باید استراتژیک باشد و دلایل بیرونی را در کنار مسائل اقتصادی دید. یک سری عوامل غیر اقتصادی وجود دارد که به شدت بر عوامل اقتصادی تاثیرگذار است. لذا برای تحلیل اقتصادی دوره پهلوی باید نگاه استراتژیک داشت و فضای جنگ سرد و نقس ایران در آن باید بررسی شود.
وی ادامه داد: آمریکا از سال ۲۸ از این حیث که ایران به لحاظ ژئوپلتیک و نفت مهم است و نقطه طمعی برای شوروی است بر طبق دستور ترومن در ایران سازمان برنامه را شکل داد که در جهت اهداف استعماری آنها عمل می کرد.
وی افزود: سازمان برنامه با طرح ترومن و کمک مستشاران دانشگاه هاروارد شکل گرفت که منشاء ۵ برنامه شد. اسم این برنامه ها نیز برنامه های عمرانی ۵ ساله بود که مقدرات اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و... کشور را شکل داد. برنامه های اول و دوم بیشتر پروژه های زیربنایی بود که در واقع در راستای تحکیم قدرت دنیای سلطه عمل می کرد. اما ظاهر آن ممکن است اغوا کننده باشد.
وی ادامه داد: پهلوی دوم ماموریت هایی داشته که نشان می دهد منویات دنیای سلطه در دو حوزه را پیگیری می کرده است. یکی در حوزه دفاعی و امنیتی در مقابل هجوم شوروی و دیگری برنامه های عمرانی که در راستای منافع غرب بود.
خوش چهره گفت: زیرساخت هایی مانند راه و سد و... زمانی واجد قضاوت و ارزش گذاری است که در جهت منافع ملی باشد. مثلا در مورد سد، اولویت ایجاد آنها در تامین برق بوده است در صورتی که موضوع کشاورزی اولویت داشته است. اولویت این بود که برقی که تولید می شود به عنوان زیرساختی برای مصرف کالاهای غربی به حساب می آمد. لذا برنامه های اول و دوم دربردارنده چند طرح ملی مانند ایجاد جاده و مخابرات و سد و... بود.
وی ادامه داد: قبل از حمله آمریکا به افغانستان خبری منتشر شد که اروپا یک میلیارد دلار برای کمک به زیرساخت های افغانستان در حوزه ارتباطات هزینه می کند. من همان زمان گفتم که این در راستای منافع ملی افغانستان نیست. بعداً مشخص شد که شبکه موبایل در افغانستان گسترش پیدا کرد و پس از آن مشخص شد که ناتو برای حمله به افغانستان و عملیات خود به آن نیاز داشته است.
وی افزود: لذا زیرساخت هایی که غربی ها ایجاد می کردند به لحاظ کارکردی قبل از اینکه در راستای منافع ملی باشد در راستای تسلط و سلطه غربی ها بود. لذا شاه چنین ماموریتی داشت و خیلی از پروژه های عمرانی در این خصوص پیگیری شد.
این استاد دانشگاه گفت: کندی مخصوصا در جریان ۱۵ خرداد می گفت ایران آماده نوعی انقلاب است لذا بر این باور بودند که باید این انقلاب را با یکسری اصلاحات مدیریت کنند.
وی افزود: تجربه آمریکا نشان داده بود که انقلاب یا دهقانی است و یا کارگری. چون اکثر جمعیت ما دهقانی بود لذا تصمیم گرفتند رفورم هایی مانند اصلاحات ارضی در ایران اتفاق بیفتد.
وی گفت: تا قبل از سال ۳۲، ۷۵ درصد از جمعیت ما روستانشین بود. مجموعه برنامه ها یعمرانی قبل از انقلاب، خود پدیده انقلاب و همچنین بعضی از غفلت های ما بعد از انقلاب باعث شد که این نسبت به شدت تغییر کند.
خوش چهره ادامه داد: روستو مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا تحلیلی تاریخی ارائه داده بود که در آخر جامعه آرمانی را یک جامعه پرمصرف شهری با رفاه بالا تصویر کرده بود. این مدل در نظام برنامه ریزی ما که برنامه های عمرانی بود در دستور کار قرار گرفت و پیرو آن شتاب زیادی در گسترش شهرنشینی شکل گرفت.
وی گفت: اقتصاد ما یک اقتصاد سنتی و خودکفا بود اما از سال ۳۲ به بعد اقتصاد ما با شتاب زیادی وابسته به نفت شد. بعد از دوران جنگ تحمیلی نیز همین روند پیگیری شد.
وی در پایان اظهار داشت: لذا عوملی مانند نفتی شدن اقتصاد ایران، ایجاد زیرساخت های عمرانی در جهت منافع غربی، و تغییر ترکیب جمعیتی شهری و روستایی را در تحلیل شرایط اقتصادی پهلوی دوم باید لحاظ کرد.
