رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی از انتشار دو مجلد نهایی مجموعه دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه قاره تا دو یا سه سال آینده خبر داد.
به گزارش مرور نیوز، همایش بین‌المللی مطالعات شبه‌قاره با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فتح‌الله مجتبایی عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کریستوف ورنر استاد دانشگاه ماربورگ و جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه هندشناسی صبح امروز، یکم اسفندماه، در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.
سنت هندشناسی در ایران
حدادعادل در ابتدای این مراسم با اشاره به پیشینه هندشناسی در ایران گفت: سنت هندشناسی در ایران سنت کهنی است و از گذشته وجود داشته است. ایرانی‌ها در این سنت سابقه 1500 ساله دارند. سند این ارتباط کتاب «کلیله و دمنه» است. هر کس این کتاب را بخواند، در ابتدای کتاب با ماجرای رفتن برزویه به هند مواجه می‌شود. در طول تاریخ ایران هیچ‌گاه این سنت قطع نشده است. اگر بخواهیم تاریخ روابط بین این دو ملت در حوزه‌های مختلف مانند زبان و ادبیات، سیاست و مسائل اجتماعی و اقتصادی را بنویسیم، دایره‌المعارف 20 جلدی خواهد شد؛ از این موضوعات گرفته تا مهاجرت‌هایی که در طول تاریخ به صورت دسته جمعی از ایران به هند بوده تا شخصیت‌هایی که هندشناس بودند.
وی در ادامه به تعدادی از شخصیت‌های علمی و فرهنگی ایران که در طول تاریخ به هندشناسی پرداختند، اشاره کرد و ادامه داد: ابوریحان بیرونی یکی از این شخصیت‌ها بود. اینکه دانشمندی چندین کتاب درباره هند بنویسد و سال‌ها در این سرزمین اقامت کند، برهانی است بر سنت هندشناسی ایرانی‌ها. ابوریحان کتاب الهند خود را به این سرزمین اختصاص داد و در هر بخش واقعیتی از جامعه هند را معرفی کرد.
میرسیدعلی همدانی؛ چهره‌پرداز جامعه اسلامی هند
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه شخصیت‌های ایرانی هندشناس در طول تاریخ فراوانند، افزود: میرسیدعلی همدانی از دیگر این شخصیت‌هاست. او چهره‌پرداز بخشی از جامعه اسلامی هند بود و تاثیر تمدنی در هند داشت. در زمان خود ما هم تعداد قابل توجهی از دانشمندان ایرانی هند را موضوع مطالعه خود قرار دادند. امروزه سرآمد این دانشمندان فتح‌الله مجتبایی است.
وی با بیان اینکه هندشناسی بدون توجه به سنت هندشناسی ایرانی ناقص خواهد بود، یادآور شد: هرکس بخواهد در این زمینه مطالعه کند باید به سنت ایرانی توجه کند. یکی از این تاثیر، ترجمه آثار دینی هندوان به زبان فارسی است. صدها نسخه خطی در کتابخانه‌های جهان وجود دارد که ترجمه آثار دینی هندوان به زبان فارسی است.
به گفته حداد عادل؛ فعالیت‌های هندشناسی در ایران سامان بیشتری پیدا کرده است. روابط ایرانی‌ها و هندی‌ها در زمینه سیاسی و اقتصادی روابط خوبی است و فعالیت‌های هندشناسی در ایران در سایه این روابط گسترش یافت. در حال حاضر در ایران 20 مؤسسه وجود دارد که به موضوع عندشناسی می‌پردازند.
رئیس فرهنگستان و زبان و ادب فارسی همچنین از انتشار دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه قاره خبر داد و افزود: نگارش این اثر از 20 سال پیش آغاز شده و تاکنون چهار جلد از این مجموعه منتشر شده و دو جلد دیگر نیز تا دو سال آینده به چاپ خواهد رسید. تاکنون هیچ‌گاه درباره سابقه زبان و ادب فارسی در هند کاری به این صورت انجام نشده است.
وی در پایان سخنانش اضافه کرد: امیدواریم سرمایه‌گذاری ما در گروه شبه‌قاره و تربیت پژوهشگران سبب شود تا در آینده دوره آموزشی دانشگاهی در سطح کارشناسی ارشد در رابطه با روابط فرهنگی ایران و هند ایجاد و دانشجویانی در این زمینه جذب کنیم.
