در مورد عملکرد مدیریت شهری در مواجهه با کرونا، یادآوری می‌کنم که بزرگترین شبکه لجستیکی و پشتیبانی را به لحاظ ساختاری و سازمانی و از بُعد نیروی انسانی در شهرداری داریم اما در کمال تعجب شاهدیم که این پتانسیل عظیم در ستاد ملی کرونا مورد توجه قرار نگرفته است.
به گزارش مرور نیوز، به اعتقاد منتقدان به عملکرد مدیریت شهری، شهرداری تهران نه امکانات وسیع خود را به طور کامل برای مبارزه با کرونا آورده و نه هزینه‌های چند هزار میلیاردی که مدعی آن است را در مسیر درست و مناسب صرف کرده است. اما شاید اوج انتقاد سیستم بهداشتی در تهران به عملکرد شهرداری در مقابله با ویروس کرونا به اصرار برای اجرای مجدد طرح ترافیک برگردد. چرا که شهرداری تهران به جای آنکه با اتخاذ تدابیر، کاری کند که مردم کمتر از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند، با اصرار عجیبی تمام تلاش خود را به کار گرفته تا طرح ترافیک را دوباره در تهران اجرایی کند. اتفاقا در تایید این حرف و ادعا می توان بازدید سرزده همین یکی دو روز پیش حریرچی از مترو، اتوبوس و... در سطح شهر تهران را بیان کرد که در همان گزارش تصویری حریرچی تاکید بر عدم رعایت پروتکل های بهداشتی توسط شهرداری دارد. پیشتر هم که وزیر بهداشت در مصاحبه ایی اظهار داشت: اگر اجرای طرح ترافیک حتی ۲-۳ درصد باعث افزایش حجم مسافران مترو و اتوبوس‌ها شود؛ مطمئنا دوباره جلوی اجرای طرح ترافیک را می گیریم. اما این طرح اجرا شد و حجم مسافران مترو و اتوبوس ها نیز به حالت روزهای عادی برگشت و کار به جایی رسید که شخص رییس جمهور برای مدت یک هفته اجرای طرح ترافیک را متوقف نمود. حال اینکه آیا دستور توقف اجرای طرح ترافیک توسط شخص رییس جمهور به دلیل توقف اجرای تغییرات در ملک جماران بوده است یا واقعا افزایش کرونا در تهران چیزی است که حسن روحانی را نگران کرده در جای خود محل بحث دارد.
در این راستا مرتضی طلایی نایب رییس شورای پیشین شهر تهران که به خوبی با ساختار شهرداری و پتانسیل های آن آشناست، در چند هفته گذشته به خاطر انتقادهایی که به شورای شهر پنجم و مدیریت شهری داشته، با حملات و واکنش های تندی از سوی مدیران شهری و اعضای شورا مواجه شد. همین دو محور، بهانه خوبی بود برای گفتگو با مردی که گرچه خودش را منتقد عملکرد شورای شهر کنونی می داند ولی مدعی است که این انتقادها از سر دلسوزی و به خاطر کمک به بهبود وضعیت آن، بخصوص در این ایام کرونایی است نه از سر عناد و دشمنی.
سوال اول اینکه آیا واقعا شهرداری توانسته در مواجهه با ویروس کرونا در شهر ۸ تا ۱۰ میلیونی تهران، موفق عمل کند و کارنامه قبولی را بگیرد یا نه؟!
برای پاسخ به این سوالتان ناچارم که ابتدا به ۲ –۳ نکته کلیدی اشاره کنم. اما پیش از آن باید تاکید کنم که ما اصلا به دنبال تخریب شخص یا اشخاص یا یک نهاد و سازمان و ارگان خاصی نیستیم، بلکه آنچه می گوییم از سر دلسوزی و خیرخواهی است نه از روی عناد و دشمنی و یا به قصد تخریب؛ یعنی بیشتر به دنبال نقد کارشناسانه و فنی هستیم تا بتوانیم برای مسایل مختلف کشور، راهکارهایی تخصصی و قابل اجرا و منصفانه ارایه کنیم. اما در مورد عملکرد مدیریت شهری در مواجهه با کرونا، اول از همه باید یادآوری کنیم که ما بزرگترین شبکه لجستیکی و پشتیبانی را به لحاظ ساختاری و سازمانی و از بُعد نیروی انسانی در شهرداری داریم که به صورت مویرگی در بخش های مختلف پایتخت ریشه دوانده و فعال و زنده است. از این حیث مدیریت شهری تنها نهادی در کشور است که در این سطح گسترده و با خانواده ای بالغ بر ۶۵ هزار نیروی انسانی، به صورت مویرگی در جامعه فعالیت می کند.
ولی در کمال تعجب دیدیم و شاهدیم که این پتانسیل عظیم چندان در ستاد ملی کرونا مورد توجه قرار نگرفته و دیده نشده است. خٌب چرا باید این پتانسیل مغفول بماند و به کمک مسئولان و هموطنان نیاید؟ حرف های پراکنده ای که ما بخصوص از مسئولان ستاد کرونا می شنویم؛ این حضور کمرنگ مدیریت شهری و کنار گذاشته شدن آن از برنامه های ستاد ملی کرونا را ناشی از بی برنامه گی و بی توجهی و بی تدبیری و ناکارآمدی شهرداری می دانند. با این وجود به نظرم باید خود مدیریت شهری پاسخ این سوال را بدهد که چرا با وجود چنین امکانات و شبکه گسترده ای که دارد، جایگاه آن در ستاد مبارزه با کرونا به خوبی تبیین نشده و دیده نشده است؟!
اثرات اقتصادی کرونا بر درآمدها و منابع اقتصادی شهر یک مساله است و برنامه ریزی برای برون رفت از مشکلات و اینکه چگونه در مواقع بحرانی شهری مانند تهران را اداره کنیم، چیز دیگری است! واقعا شهرداری تهران برای جبران این اثرات چه کرده است؟ اگر هم اقدامی صورت گرفته، شهرداری چقدر در اطلاع رسانی به افکار عمومی در مورد اقداماتی که در این زمینه و تلاش برای کنترل آثار کرونا بر اقتصاد شهر داشته، موفق بوده است؟
بگذارید مثالی برایتان بزنم. همانطور که می دانید موضوع حمل و نقل عمومی و ضرورت توسعه و نوسازی آن، یکی از موضوعاتی بود که در این ماه‌های کرونایی به صورت گسترده ای به آن پرداخته شد. برای همین معتقدم که این موضوع اتفاقا فرصتی تاریخی و بی نظیر برای شهرداری تهران بود تا موضوع حمل و نقل عمومی و نوسازی و بخصوص توسعه آن را به عنوان یک مطالبه ملی مطرح و آن را پیگیری نماید. چون همه به اهمیت جایگاه حمل و نقل عمومی پی برده بودند. اما در عوض ما شاهد بودیم که حداکثر کاری که شهرداری انجام داد، اقداماتی بود که در سطح طرح ترافیک خلاصه شد! یعنی بیشترین چیزی که افکارعمومی در بین سخنان و اظهارات نمایندگان پارلمان شهری و شهرداری می‌بینند، اظهار نظرهایی در سطح طرح ترافیک بوده است!
بیشتر بخوانید:
قرار بود شهرداری کرونا را شکست دهد نه کرونا شهرداری را! / آماده مناظره با مدیران شهری هستم
علاوه بر این برخی از اظهار نظرها و انتقادهایی که دوستان ما در پارلمان شهری و شهرداری دوره جدید می کنند با عملکرد خودشان کاملا در تناقض است. مثلا در برهه ای همین دوستان عضو شورای شهر و مدیران ارشد شهرداری، اصرار به این داشتند که در دوره های قبلی مدیریت شهری، "شهرفروشی" رخ داده و شهر با عواید ناشی از همین شهرفروشی اداره می شده است. بعد خود این دوستان می آیند و در اردیبهشت ماه سال جاری لایحه‌ای با عنوان لایحه محرک اقتصادی شهرداری را تصویب می کنند که به اذعان اکثر کارشناسان شهری، بخش عمده ای از بندهای آن، مدل دیگر از "شهرفروشی" است! آیا تغییرعنوان هولگرام به برات کارت، دردی از دردهای شهرمان را حل می کند؟ آیا این برات کارت، مصداقی از همان شهرفروشی نیست؟ یا به عنوان نمونه ای دیگر، ما در سازمان شهرسالم شهرداری، یکی از قوی ترین و بزرگترین شبکه های درمانی پایتخت را داریم که می توانست و می تواند کمک حال خوبی برای مسئولان بهداشت کشور و شهروندان تهرانی در این ایام کرونایی باشد. اما باز هم کارآیی خاصی از این شبکه در ماه‌های اخیر ندیدیم...! همین طور در مورد سازمان میوه و تره بار و یا شبکه فروشگاهی شهروند که هر دو جزء ابزارهای مهم خدمات رسانی و تنظیم بازار در پایتخت محسوب می شوند، این سازمان ها به هیچ عنوان نتوانستند به خوبی در ایام کرونا، از عهده مسئولیت های هدف گذاری شده برای آنها برآیند و نقش آفرینی کنند.
در واقع اینها تنها گوشه کوچکی از امکانات در اختیار شهرداری تهران است که از آنها به خوبی برای خدمات رسانی به شهر و شهروندان استفاده نشده و شاید بتوان گفت پتانسیل های آنها به هدر رفته است. به قول برخی از دوستان، قرار بود شهرداری کرونا را شکست دهد نه کرونا شهرداری را! اصولا در تمام کشورهای جهان، مدیریت های شهری پس از مواجهه با کرونا، متناسب با تغییرات ناشی از کرونا، رویکردهای خودشان را نیز تغییر دادند و با یک نوع آینده نگری ادامه مسیر دادند. چرا؟ چون اگر رویکرد آینده نگری و همچنین ماندگاری وجود داشته باشد، می توان هم از پس مشکلات برآمد و هم شهر را به خوبی اداره کرد و برای آینده نیز برنامه ریزی داشت.
اتفاقا یکی از انتقادهایی که به شهرداری در این ایام کرونا می شد این بود که حتی با وجودیکه سازمانی به نام سازمان خدمات اجتماعی را جزء زیر مجموعه های خود دارد، چندان به مقوله حمایت از کارگران پیمانکاری خود مثل کارگران شبکه جمع آوری زباله و پسماند خود توجهی نداشته و اگر هم داشته، در حد اقدامات شعاری و تبلیغی بوده است.
تا جاییکه به خاطر دارم، در زمان انتخاب شهردار تهران و وقتیکه برادرم دکتر حناچی داشتند برنامه های خود را به عنوان کاندید شهرداری، برای اعضای شورا تشریح می کردند موضوع تفکیک پسماند از مبدا را یکی از برنامه های خود اعلام کردند و به جد هم پیگیر آن بوده و هستند. حتی در این ایام کرونایی.
اما سوال این است که آیا در شرایط کنونی بهتر و ضروری تر این نیست که حمایت بیشتری از کودکان کار، زباله گردها و یا کارگران شبکه جمع آوری پسماند که واقعا بسیاری از آنها به نان شب‌شان هم محتاج هستند، می کرد و آن را بر اجرای طرح تفکیک از مبدا خویش، مقدم می دانست؟! البته کسی نمی خواهد منکر تلاش های شهرداری تهران و معاونت های آن در ماه‌های گذشته و در مواجهه با کرونا بشود، اما آنچه در مورد آن صحبت می شود نقدها و توصیه هایی است برای خدمت رسانی بهتر به شهروندان. به همان نسبت امیدوارم آنهایی که به جای بررسی انتقادها، رویه فحاشی و شانتاژبازی نسبت به منتقدان را پیش می گیرند نیز، تغییری در رویکردشان بدهند و به ما به عنوان دلسوزان و دیده بان و چشمان مدیریت شهری اجازه دهند تا با نقد عملکرد آنها، کمکی به اداره شهر در این شرایط حساس کنونی بکنیم. تمامی دوستانی که با بنده کار کرده اند یا با من مراوده دارند می دانند که روحیه من، روحیه برخوردهای توهین آمیز و تخریبی و ایجاد چالش نیست، اما نمی دانم چرا نقدهایی که صورت گرفته، چنین واکنش هایی را از سوی مدیران شهری و اعضای پارلمان شهری به همراه داشته است؟ چند وقت قبل زمان نامگذاری معابر در شورای شهر، یک اکانتی منتشر شد که در آن سازمان منافقین از این اقدام شورای شهر برای نامگذاری تعدادی از معابر، حمایت کرده بود که با انتقاد تعدادی از شهروندان از جمله بنده مواجه شد. اما دیدید که چطور از سوی خود مدیریت شهری مورد هجوم و هجمه قرار گرفتیم و چه موجی از هجمه ها به سوی منتقدان حمله ور شد! آیا بهتر نبود که به جای اینهمه بداخلاقی رسانه ای و توهین های شدیدالحن، روابط عمومی شورای شهر، یک بیانیه صادر می کرد و در آن برای شهروندانی مانند من که به زعم همین بظاهر دوستان سواد رسانه ای زیادی ندارند، توضیحاتشان را ارایه می کردند و اگر اشتباهی رخ داده بود، ما را از اشتباه بیرون می آوردند؟
همین دو هفته قبل و در یکی از جلسات اخیر شورای شهر، آماری از سوی یکی از اعضای شورا مطرح شد که در آن اعلام شده بود؛ تاکنون بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن از پرسنل شهرداری به بیماری کرونا مبتلا شده اند. این آمار اما با واکنش های فراوانی از سوی کارشناسان شهری و افکار عمومی همراه بود. به اعتقاد این عده، وقتیکه شهرداری با وجود اینهمه امکانات و ابزاری که در اختیار دارد، نمی تواند سلامت پرسنل خود را تضمین کند، چطور می تواند مدعی باشد که می تواند از عهده وظیفه کمک به حفظ سلامت شهروندان در برابر کرونا برآید؟
به نظرم یکی از اقداماتی که شهرداری به عنوان سرپرست یک خانواده پرجمعیت ۶۰-۷۰ هزار نفری می توانست برای حفاظت از آنها در برابر کرونا انجام دهد این بود که سریعا یک ستاد داخلی در شهرداری تشکیل می شد تا برای حفاظت از اعضای این خانواده پرجمعیت در برابر کرونا برنامه ریزی هایی جدی داشته باشد. تاجاییکه می دانم شهرداری چنین تشکیلات و ستادی نداشته است و نتیجه آن همین آمار تاسف بار و ناراحت کننده ای است که منتشر شده است.
در طول ماه‌های اخیر و در جریان همین موضوع انتشار ویروس کرونا، شهرداری اصرار عجیب و زیادی به برقراری مجدد طرح ترافیک داشت. آنقدر عجیب که حتی مخالفت وزارت بهداشت هم نتوانست مانع آن شود. واقعا اینهمه اصرار از کجا نشات می گرفت؟
من نمی خواهم زیاد وارد این مقوله شوم، چون احتمالا باز دوستان در مدیریت شهری بنده را متهم به فرافکنی یا شایعه سازی خواهند کرد. اما همین قدر می دانم که اصرار به اجرای مجدد طرح ترافیک بیشتر از جانب شورای شهر و پارلمان شهری بود تا از سوی خود شهرداری. ای کاش همانطور که گفتم، شورای شهر به جای آنکه اینهمه وقت صرف کند تا دوباره مجوز اجرای طرح ترافیک را بگیرد، می توانست تکمیل مترو را به یک مطالبه ملی بدل کند! به نظرم بالاخره روزی مدیریت شهری تهران باید به این سوال افکار عمومی پاسخ دهد که چرا نتوانست حتی چند کیلومتر مترو جدید احداث کند؟!
خیلی ها معتقدند که در موضوع کرونا یک ناهماهنگی جدی بین شورا و شهرداری وجود داشت که باعث شده بود تا با همان بی برنامگی و ناکارآمدی که شما هم به آن اشاره کردید، مواجه باشیم. شما هم به عنوان کسی که بدنه مدیریت شهری را به خوبی می شناسید، با این نظریه موافقید؟
همانطور که گفتم، متاسفانه وقتیکه ما می خواهیم نقدی از عملکرد دوستان داشته باشیم، فکر می کنند قصد تخریب‌شان را داریم یا می خواهیم زحماتشان را نادیده بگیریم، در حالیکه اصلا اینگونه نیست. ما برای همه نقدهایی که مطرح می کنیم دلیل و سند داریم. حتی از همین جا من از تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که انواع توهین ها و افترا ها را نسبت به بنده روا می دانند و وابسته به شبکه های زنجیره ای کانون های قدرت و ثروت شهری هستند دعوت می کنم تا هر کجا که آنها بگویند، با یکدیگر مناظره ای داشته باشیم.
پس قبول دارید که این ناهماهنگی وجود داشته است؟
من می خواهم فراتر از این به موضوع نگاه داشته باشم. شهردار محترم تهران می تواند شهردار موفق و با کارنامه ای درخشانی باشد، مشروط بر اینکه شورای شهر مانع فعالیت وی نباشد، بلکه تسهیل گر و ریل گذار او باشد. با همین دیدگاه هم بوده که به شخصه در طول دوره مدیریت جدید شهری و شورای پنجم از هر سه شهردار تهران حمایت کردم. یعنی دیدگاهم حمایتی بوده است. نقدم به پارلمان شهری است نه به شهردار تهران.
خب شما فکر می کنید این اختلاف ها و ناهماهنگی های بین شورای شهر و شهرداری از کجا نشات می گیرد؟ آیا به خاطر کار نابلدی و کم کاری شورای شهر است یا سهم خواهی هایی که برخی از اعضا از شهردار تهران دارند؟
اصولا یک نسبت و تناسبی بین شورا و شهردار وجود دارد. باید ببینیم این نسبت در کجا قرار دارد؟!
و به نظر شما این نسبت الان در کجا قرار دارد؟
این یک بحث مفصل شهری است که باید در فرصتی دیگر به آن پرداخت وگرنه ممکن است باز باعث بروز سو تفاهم هایی شود!
گفته می شود در طول چند ماهه اخیر، شهرداری بین ۳ تا ۴ هزار میلیارد تومان برای مقابله با کرونا در تهران هزینه کرده است. اما خیلی ها معتقدند که با وجود این هزینه سنگین، شهرداری نتوانسته اقدام خاص و قابل توجهی در مواجهه با کرونا و کمک به کنترل آن انجام دهد. شما به عنوان یک شهروندی که اتفاقا دستی هم در مدیریت شهری و اداره شهر داشته اید فکر می کنید واقعا این پول در مسیر درستی صرف شده است و اینکه آیا شهروندان هم احساس می کنند که شهرداری چنین رقم درشتی را در طول چند ماه برای شهرشان و برای سلامت آنها هزینه کرده است؟
سردار طلایی در جواب این سوال لبخندی می زند و می گوید: پیشنهاد می کنم برای یافتن پاسخ سوالتان یک نظرسنجی از شهروندان تهرانی داشته باشید. به شخصه و براساس آنچه در برخورد با شهروندان می بینم، فکر می کنم شهروندان به هیچ عنوان چنین حسی را ندارند!
