کاهش مراجعات پزشکی برای بیماری های غیرواگیر در دوران کرونا

به گزارش مرور نیوز، علیرضا مهدوی معاون دفتر بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت در نشست خبری ویدئو کنفرانسی از استودیو سلامت وزارت بهداشت، به مناسبت روز جهانی قلب با اشاره به برنامه های مختلفی که از سال ها قبل برای پیشگیری از بیماری های غیر واگیر انجام می شود، گفت: چاقی نیز یک بیماری است و برای کنترل وزن هم برنامه هایی داریم. این موضوع در حوزه تغذیه و فعالیت فیزیکی تعریف می شود. در برنامه "ایراپن" ارزیابی میزان خطر حوادث قلبی عروقی را انجام می دهیم. همچنین میزان فعالیت بدنی و وضعیت تغذیه نیز مورد بررسی قرار می گیرد تا جایی که در سال های گذشته کارشناس تغذیه نیز برای فعالیت به مراکز سطح یک خدمات ما اضافه شده و به مراجعان، مشاوره تغذیه می دهند.

کاهش مراجعات پزشکی برای بیماریهای غیرواگیر در دوران کرونا

وی با اشاره به اینکه پس از شیوع کرونا ارائه خدمات برای بیماری های غیر واگیر کاهش یافته است، گفت: حتی در زمان قرنطینه برخی خدمات متوقف هم شدند. برخی خدمات که آنچنان حیاتی نبودند بر اساس نیاز افراد و در صورت مراجعه آنها ارائه می شدند. در عین حال دستورالعمل هایی برای فعالیت بدنی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ارائه کردیم. شاید در ابتدا تصور می شد که بساط کرونا طی دو یا سه ماه برچیده خواهد شد، اما پس از آنکه متوجه شدیم کرونا فعلا همراه ماست ارائه خدمات نیز نسبت به دوران قرنطینه افزایش پیدا کرد.

مهدوی با تاکید بر اینکه افرادی که دارای بیماری زمینه ای هستند احتمالا در صورت ابتلا به کرونا، نوع شدیدتری از آن را تجربه می کنند، گفت: این موضوع یک تهدید محسوب می شود. زیرا افراد در این شرایط حتی برای دریافت مراقبت بیماری های زمینه ای نیز کمتر مراجعه می کنند و همزمانی آن با خطر کووید ۱۹ کنترل بیماری زمینه ای آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.

سالی ۳۵۰هزار مرگ در کشور/ حدود ۵۰ درصد مرگ های سالانه مربوط به بیماریهای قلبی عروقی است

وی در پاسخ به سوالی درباره تعداد تقریبی مرگ های ناشی از بیماری های قلبی و عروقی اظهار کرد: بطور تقریبی سالانه ۳۵۰ هزار مرگ اتفاق می افتد که این یعنی روزی تقریبا ۱۰۰۰ مرگ، بر اساس بررسی های صورت گرفته حدودا ۴۵ تا ۵۰ درصد این مرگ ها به علت بیماری های قلبی و عروقی است. بسیاری از بیمارانی که به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست می دهند ممکن است هم سالمند بوده و هم بیماری زمینه ای داشته باشند. بیماری های زمینه ای شامل بیماری های قلبی، دیابت، فشار خون و ... است.

پیش بینی و خطرسنجی سکته های قلبی

وی با تاکید بر اینکه نیمی از بار بیماری ها به دلیل بیماری های قلبی و عروقی است، گفت: در راستای کنترل این بیماری ها کمپین بسیج ملی کنترل فشار خون بالا در سال گذشته پیگیری و اجرا شد. در این زمینه دانشگاه ها توانستند این هدف را با موفقیت و پوشش بیش از ۹۰ درصدی انجام دهند. مراقبت ها و غربالگری فشار خون در سطح یک خدمات ارائه می شود و در صورتیکه هر شخص بالای ۳۰ سال به مراکز جامع خدمات سلامت و یا خانه های بهداشت مراجعه کند، مورد غربالگری قرار گرفته و در صورتیکه فشار خون بالا یا دیابت داشته باشد، تشخیص داده شده و مورد تعیین خطر قرار می گیرد. یعنی بررسی می شود که طی ۱۰ سال آینده چقدر احتمال دارد که دچار یک عارضه قلبی کشنده شده و خطرسنجی سکته های قلبی عروقی پیش بینی می شود.

وی افزود: با شیوع کرونا این خدمات نسبت به قبل کاهش پیدا کرد. زیرا در حال ارائه خدمت با تمام قوا در حوزه کرونا بودیم. از سوی دیگر بیماران نیز برای مراجعه به مراکز ما رغبت نداشتند، در نتیجه خدمات غربالگری بیماری های غیر واگیر ۵۰ تا ۶۰ درصد نسبت به ارائه خدمت در زمان مشابه سال قبل کاهش یافت. البته خوشبختانه از تیر ماه ارائه خدمات شیب افزایشی به خود گرفته است.

وی در ادامه سخنان خود با تاکید بر لزوم انجام فعالیت بدنی مناسب اظهار کرد: در این زمینه سندی برای فعالیت بدنی تصویب شده است که پس از هفته ملی دیابت این سند توسط وزرای بهداشت، ورزش و آموزش و پرورش به امضا می رسد و فعالیت های ما برای آموزش در این زمینه آغاز می شود.

مهدوی با تاکید بر اینکه بیماری های واگیر دوره ظهور و بروز مشخصی دارند، تصریح کرد: اما بیماری های غیر واگیر اینگونه نیستند و نمی توانیم به شکل موقتی خدمات آن را ارائه کنیم و باید تا پایان سال صبر کنیم. اکنون می بینیم که خدمات ما در سطح یک به دلیل تمرکز بر بیماری کووید ۱۹ کاهش یافته است. در مورد بیماری ها و عوامل خطر غیر واگیر مطالعه ای هر چند سال یکبار انجام می شود که آخرین مطالعه در سال ۹۵ صورت گرفت. از اواخر سال گذشته دور بعدی این مطالعات را آغاز کرده بودیم که با ورود ویروس کرونا به کشور این مطالعه متوقف شد.

کاهش سن بروز سکته های قلبی/ هدفگذاری کاهش ۲۵ درصدی مرگهای زودرس در سنین ۳۰ تا ۷۰ سالگی

وی با اشاره به اهداف سند ملی بیماری های غیر واگیر گفت: یکی از اهداف کاهش ۲۵ درصدی مرگ و میر زودرس در سنین ۳۰ تا ۷۰ سالگی به دلیل بیماری های غیر واگیر است. امروزه می بینیم که سن سکته های قلبی در حال کاهش است و حتی دیابت نوع ۲ در جوانان و نوجوانان نیز مشاهده می شود که علت این موضوع کم تحرکی است. از طرف دیگر با افزایش مصرف چربی های مضر و کاهش مصرف میوه و سبزیجات، خطر چاقی افزایش می یابد تا جایی که ۶۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال کشور دچار اضافه وزن یا چاقی هستند. این موضوع به علت نوع زندگی اتفاق می افتد.

مهدوی ادامه داد: در کشورهای در حال توسعه به علت ماهیت این موضوع و شرایط شهر نشینی و زندگی ماشینی این اتفاق می افتد و باید مردم را ترغیب به فعالیت بدنی کافی و اصلاح سبک زندگی و تغذیه سالم کنیم. ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی در سه تا پنج نوبت در طول هفته، عدم مصرف الکل و دخانیات و همچنین عدم مصرف فست فود و غذاهای چرب در کنترل بیماری های غیر واگیر می تواند بسیار موثر باشد.

وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی قلب مبنی بر اینکه (با تمام وجود از سلامت قلب خود مراقبت کنید)، ادامه داد: مهمترین نکته اصلاح شیوه زندگی برای افرادی است که هنوز به بیماری های قلبی مبتلا نشده اند.

تعیین خطر بیماریهای قلبی برای سنین بالای ۳۰ سال/ اگر می خواهید بدانید چقدر ممکن است دچار حادثه قلبی شوید، به پایگاه های سلامت مراجعه کنید

معاون مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت، افزود: برای سال جاری و همزمان با روز جهانی قلب پروژه ای برای تعیین خطر بیماری های قلبی عروقی در افراد بالای ۳۰ سال به شکل نوینی در حال انجام است. این خدمات از سال ۹۵ در سطح یک به تمام افراد بالای ۳۰ سال در حال ارائه است و کسانی که می خواهند بدانند در ۱۰ سال آینده چقدر ممکن است دچار حادثه قلبی عروقی شوند می توانند به پایگاه های سلامت مراجعه کرده و از این موضوع آگاه شوند.

چاقی از مهمترین علل بیماری های قلبی و عروقی

وی افزود: چاقی یکی از مهمترین عامل بیماری های قلبی عروقی است. البته نباید در کنار آن از نقش دخانیات در بروز این بیماری ها غافل باشیم. خانم ها به دلیل شرایط فیزیولوژی تا پیش از یائسگی کمتر در معرض خطر بیماری های قلبی هستند، اما پس از یائسگی این موضوع تغییر کرده و بعد از یک تا دو دهه در خطر بیماری های قلبی با آقایان یکسان می شوند. در بررسی ۲۰ علت اول بروز مرگ و میر، دو عامل سکته های قلبی و مغزی در رتبه های بالا قرار دارند.

تنباکوهای معطر حذف شوند

وی با اشاره به عوارض مصرف دخانیات در بروز بیماری های قلبی و عروقی تاکید کرد: کمتر از دو دهه است مصرف قلیان نسبت به گذشته فراگیر شده است. با ورود تنباکوهای معطر طیف مصرف کنندگان قلیان گسترش یافت. به نظر بنده اگر نمی توانیم جلوی عرضه قلیان را بگیریم یکی از روش های کاهش آسیب می تواند این باشد که تنباکوهای معطر را حذف کرده و تنباکوهای طبیعی را عرضه شوند و آن وقت می بینیم که دیگر خیلی ها نمی توانند به شکل سنتی با این نوع تنباکو متقاضی قلیان باشند.

مهدوی افزود: در تعیین خطر عوارض بیماری های قلبی و عروقی، فشارخون، کلسترول خون، سن، جنس و مصرف دخانیات موثر است. شاید نتوانیم سن یا جنسیت را کنترل کنیم، اما با مداخله به موقع در سه عامل دیگر می توانیم خطر بروز بیماری قلبی و عروقی را کاهش دهیم. اکنون پس از آنکه افراد برای سنجش خطر به ما مراجعه می کنند؛ در صورتیکه احتمال بدهیم در ۱۰ سال آینده ممکن است دچار عارضه قلبی حادی شوند، داروی استاتین را برای آنها تجویز می کنیم.

معاون مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت در خاتمه افزود: بر این باور هستیم که با اقدامات ذکر شده می توانیم تا ۲۵ درصد مرگ و میرهای زودرس را که ناشی از بیماری های غیر واگیر است، کاهش دهیم. از سال ۱۳۸۳ برنامه پیشگیری از دیابت و فشار خون در کشور ادغام شد و از سال ۹۵ در تمام پایگاه ها خطرسنجی بیماری های قلبی عروقی به شکل رایگان انجام می شود و افراد پس از تشخیص بیماری می توانند با پوشش بیمه ای تحت درمان قرار گیرند. خدماتی که ما در مراکزمان در سطح یک ارائه می کنیم، رایگان است. از ابتدای مهر ماه امسال نیز تصمیم گرفته ایم نوع خدمات را در گروه هدف در ۶۳ دانشگاه علوم پزشکی با توجه به شیوع کرونا اندکی تغییر دهیم.