برخلاف بارش های زودهنگام و البته پراکنده چند روز اخیر که به زعم بعضی ها می تواند نویدی باشد برای پاییزی پر بارش، به اعتقاد کارشناسان اتفاقا ایران امسال پاییز کم بارشی را تجربه خواهد کرد.
به گزارش مرور نیوز، با اینکه سرد شدن ناگهانی هوا و بارش های پاییزی پراکنده در چند روز گذشته باعث شده تا خیلی ها تصور کنند که پاییز و زمستان پر بارشی را پیش رو داریم اما به گفته احد وظیفه رییس مرکز خشکسالی کشور این بارش ها درپاییز امسال به مراتب کمتر از نرم سال های معمول است. وی سال آبی چندان پرباری را برای کشور پیش بینی نمی کند و معتقد است که امکان دارد تا نرم بارش ها حتی به پایین تر از حد معمول هم برسد.
بارش های پراکنده چند روز گذشته این تصور را به وجود آورده که پاییز و زمستان سال جاری، ماه‌های پر بارشی برای کشور خواهد بود. واقعا همین طور است؟ یعنی بارش ها می تواند به اندازه ای باشد که کابوس خشکسالی را کمرنگ تر کند؟
اول از همه باید این مساله را تصحیح کنم که برخلاف نظر شما، به نظر نمی رسد امسال، پاییز چندان پر بارشی را داشته باشیم. ببینید! ما ۷ مرکز جهانی داریم که وضعیت بارش ها را در جای جای جهان پیش بینی می کنند. مثل مرکز اقلیم شناسی فرانسه، انگلیس، آمریکا، کانادا، آلمان و... براساس اکثر گزارش های این مراکز به احتمال زیاد، امسال ایران پاییز کم بارشی را خواهد داشت. البته همانطور که گفتم این گزارش ها تقریبی هستند و احتمال خطا در آنها وجود دارد. بخصوص در همین آبان ماه که معمولا ماه پر بارشی در اکثر نقاط بخصوص غرب ایران است، بارش ها بسیار کمتر از حد معمول است و این رویه احتمالا پایان آذرماه نیز ادامه خواهد داشت.
و زمستان چطور؟ وضعیت به همین منوال ادامه خواهد یافت یا بهتر می شود؟
الگوهای هواشناسی حاکی از آن است که احتمالا در زمستان وضعیت بارش ها کمی بهتر می شود ولی این بهبود وضعیت آنچنان نخواهد بود که کمبود های بارش پاییزی را جبران کند.
اما یک سوال اصلی ... دلیل این کاهش بارش ها چیست؟
یکی از دلایل این پدیده می تواند این باشد که ما امسال در شرایط لالینو هستیم. اقیانوس آرام دو فاز لالینو و ارنینو را دارد . النینو یا ال‌نینیو، یکی از چرخه‌های مشهور آب و هوایی جهان است که هر ۲ تا ۷ سال یک بار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب و هوای سراسر سیّارهٔ زمین می‌شود که از جمله این ناهنجاری‌ها می‌توان به سیلاب‌های ناگهانی، خشکسالی، قحطی و اپیدمی اشاره کرد. ال‌نینیو به طور ساده عبارت است از یک رخداد اقلیمی کلان که در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد. نشانه اولیه آن هم تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و همچنین بادهای این منطقه است. البته مقدار النینو چندان هم زیاد نیست. دومین عامل تغییر دو قطبی اقیانوس هند است که به زبان ساده، تغییر فشار و تغییر گرما بر روی دو قطب شرقی و غربی اقیانوس هند باعث تغییر گردش جریان ها روی اقیانوس هند می شود که برای تامین رطوبت فضای ایران بسیار مهم است. امسال به نظر می رسد این فاز منفی است که زیاد برای ما خوب نیست. چرا که احتمال تقویت ابرها در غرب و جنوب کشور ما کاهش پیدا می کند. یک بحث دیگر موضوع نوسانات اقیانوس اطلس شمالی است. بررسی های این جریان نیز حاکی از آن است که گردش جریان هوا روی این اقیانوس نیز امسال به گونه ای است که بیشتر اروپای شرقی را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین در کشورهایی مثل انگلیس، آلمان و غرب اروپا امسال شاهد بارندگی خوبی خواهیم بود. یعنی نسبتا سال آبی خوبی را در پیش رو دارند. در مقابل در اروپای شرقی و خاورمیانه سال آبی چندان خوبی را پیش رو ندارند. آنهم به خاطر همین پدیده های اقلیمی که گفته شد.
گذشته از سال آبی پیش رو، ۶ ماهی که پشت سرگذاشتیم از لحاظ بارشی چطور بود؟
بهار امسال، از لحاظ بارشی فصل بسیار خوبی بود بطوریکه حتی استان های شرقی کشور مانند سیستان و بلوچستان و هرمزگان و کرمان و حتی شرق فارس که قبلا بارش های کمی را داشتند در بهار امسال بارش بسیار خوبی را ثبت کرده بودند. این بارش ها به حدی خوب بود که حتی باعث آبگیری هامون در سیستان و بلوچستان شد. در مجموع در سال آبی گذشته که از مهر ۹۸ تا شهریور ۹۹ ادامه داشت مقدار بارش ها بین ۲۸ تا ۲۹ درصد بیشتر از حد نرمال بود که بسیار قابل تامل بود. اما امسال به نظر نمی رسد این وضعیت تکرار شود.
در مجموع سال آبی پیش رو – یعنی بین مهر ۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰ – را از لحاظ بارشی چطور ارزیابی می کنید؟
ما تنها قادریم تا پایان زمستان را پیش بینی کنیم که در پاییز همانطور که اشاره شد باید منتظر کاهش بارش ها و در زمستان نیز شاهد بارش هایی در حد نرمال باشیم که البته نمی توان کم بارشی پاییز را جبران کند. برای شش ماهه دوم اما هنوز نمی توانیم چندان پیش بینی دقیقی را داشته باشیم و هر آنچه گفته شود، بیشتر شبیه حدس و گمان است.
