با وجود تمام تلاش های انجام شده برای حفظ طرح محدودیت ساخت و سازی در محله فرهنگی و تاریخی جماران، به نظر می رسد بالاخره فشارهای دولت و برخی از چهره های ذی نفوذ سیاسی ساکن در این محله کار خودش را کرده و به زودی باید شاهد لغو این طرح از سوی شورایعالی شهرسازی و معماری باشیم!
به گزارش مرور نیوز، ملک ریاست جمهوری در جماران در تابستان امسال یکی از چالش های جدی شهرداری و مدیریت شهری تهران بود. بعد از افشاگری یکی از اعضای شورا در مورد تخلفات صورت گرفته در جریان ساخت و ساز این ملک و تخریب یک طبقه از آن، شورایعالی شهرسازی و معماری شهرداری تهران موضوع رفع محدودیت ارتفاعی ساخت و ساز در محله جماران را در دستور کار خودش قرار داد. طرحی که در صورت تایید باعث خواهد شد تا مالکان خانه های این محله – و البته ملک در حال تکمیل ریاست جمهوری – بتوانند مطابق طرح تفصیلی ساختمان های خود را بنا کنند. گرچه این طرح در گام اول، با مخالفت اعضای شورایعالی شهرسازی قرار گرفت، اما فشارهای نهادهای بالادستی باعث شد تا دوباره این طرح چند بار دیگر و به طرق مختلف در این شورا مطرح شود.
چند روز قبل رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر اعلام کرد که به نظر می رسد این طرح به زودی از سوی شورایعالی لغو خواهد شد. از سویی اهالی این منطقه نیز نامه ای نوشته اند و در آن برخلاف نظر کارشناسان و مدیریت شهری، خواستار لغو طرح محدودیت ارتفاعی برای ساخت و ساز در این محله شده اند. محمد سالاری، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در گفتگو با موج به تشریح ابعاد جدیدی از این پرونده پرداخته که در زیر می خوانید.
آقای سالاری، بعد از گذشت چند ماه از ماجرای تخلف صورت گرفته در ملک موسوم به ساختمان ریاست جمهوری و در حالی که گفته می شد شورایعالی شهرسازی با لغو محدودیت در جماران مخالفت کرده است خود شما دوباره اعلام کردید که طرح محدودیت ارتفاعی در ساخت و ساز در محله جماران دوباره در خطر لغو قرار گرفته است. جریان چیست؟! چطور می شود که طرح مصوب شورایعالی شهرسازی به عنوان بالاترین مرجع تصمیم گیری در خصوص ساخت و ساز در کشور به یکباره لغو شود و رای جدیدی که 180 درجه با رای این نهاد تفاوت دارد ، صادر شود؟!
این دقیقا همان سوالی است که ما را هم به شدت شگفت زده کرده است. همانطور که شاید بدانید چند ماه قبل و بعد از ماجرای افشای تخلف نهاد ریاست جمهوری در ساخت ملکی در محله جماران؛ شورایعالی شهرسازی و معماری در مورد لغو محدودیت ارتفاعی جماران اعلام نظر در این مورد را به بعد از اظهار نظر گروه کارشناسان محول کرد. در آن جلسه همه کارشناسان سازمان ها و وزارتخانه های مختلف رسما اعلام کردند که با لغو طرح محدودیت ارتفاعی ساخت و ساز در جماران مخالف هستند و همین نظر به اعضای شورایعالی شهرسازی اعلام شد. با این وجود به خاطر فشارهای وارده از سوی دولت، این موضوع دوباره در جلسه ای با حضور معاونین وزارء، نمایندگان سازمان‌ها و نهادهای عضو شورای عالی شهرسازی و معماری دوباره مطرح و تلاش شد تا طرح لغو محدودیت ارتفاعی را به امضاء آنها برساند اما در آن جلسه نیز با استناد به همان گزارش کارشناسی، دوباره با این لغو این طرح مخالفت شد. همان جا وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که شما با ساخت و ساز در همان بخش های ابتدایی جماران موافقت کنید و بقیه براساس همان چارچوب طرح جامع جماران باقی بماند. ولی من به وی گفتم که این امر نشدنی است و همان جا آقای وزیر استدلال های ما را پذیرفت و گفت : اصلا این پیشنهاد را فراموش کنید. با این حال فشارهای وارده همچنان ادامه داشت تا اینکه چند هفته قبل جلسه ای در سطح وزرا عضو کمیسیون شهرسازی و معماری تشکیل شد و در آنجا دوباره طرح لغو محدودیت ارتفاعی محله جماران مطرح شد که اینبار متاسفانه برخی از وزرای حاضر به آن رای مثبت دادند و قرار شد تصمیم گیری نهایی در این زمینه، به بعد از بررسی های مشاور موکول شود. بعد از آن هم ظاهرا در تاریخ 31 شهریورماه 99 توسط وزیر راه و شهرسازی به مشاور مربوطه طرح جهت بررسی ابلاغ شده است.
و حتما مشاور را هم خود وزارت شهرسازی تعیین می کند. درست است؟!
قرار است مشاور را هم شورایعالی شهرسازی تعیین کند!
این تصمیم به شورای شهر هم اعلام شده است؟
نکته همین جاست . اولا نه تنها نتیجه این جلسه؛ برخلاف رویه معمول به رییس شورای شهر ابلاغ نشده که حتی به اعضای شورایعالی شهرسازی نیز به عنوان "محرمانه " ابلاغ شده است. سوال اینجاست که اگر این تصمیم درست و منطقی است چرا باید با مهر محرمانه و یواشکی ابلاغ شود؟! االبته اینگونه تصمیم گیری ها ؛ قبلا نیز اتفاق افتاده است. مثلا در دولت احمدی نژاد هم یکبار وی شخصا در جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری حضور پیدا کرد و با تغییر زیر پهنه‌های مسکونی طر ح تفصیلی، جمعیت پذیری افق طرح جامع و تفصیلی شهر تهران را حدود 2 میلیون نفر افزایش داد. جالب اینجاست که در آن زمان هم، احمدی نژاد تصمیم گیری نهایی در این زمینه را به کمیته‌های فنی و کارشناسان سپرده بود و درنهایت با یک ماسک و روکش کارشناسی ، این اقدام محقق شد، هرچند به عنوان یکی از انحرافات جدی در تاریخ شهرسازی شناخته می شود!.
الان قرار است مشاور دقیقا چه چیزی را بررسی کند؟
براساس این صورتجلسه، دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی موظف شده تا مشاوری را برای بررسی طرح لغو محدودیت و ساخت و ساز تا چهار طبقه بالای همکف ( یعنی 5 طبقه) با سطح اشغال 60درصد مشخص کند تا بعد از آن بتواند طرح تفصیلی محله جماران که از سال 80 به تصویب رسیده را لغو کند.
اما چند روز قبل اهالی این محله نامه ای با امضای بیش از 200 نفر از اهالی جماران نوشتند و خواستار لغو محدودیت ارتفاعی آن شدند!
این نامه جای "اگر" و "اما"ی بسیاری دارد. اولا این نامه به امضای افرادی رسیده که براساس تحقیقات ما، بسیاری از آنها اصلا جزء مالکان و اهالی این محله نیستند! از سویی بررسی های شهرداری تهران که اتفاقا با همکاری خود اهالی این محله انجام شده حکایت از آن دارد که بیش از 70 درصد از 147 پلاک ساختمان های این محدوده در سال 1380 به بعد که طرح محدودیت ارتفاعی برای آن وضع شده ؛ توسط اشخاصی که همگی جزء مسئولان گذشته و یا بساز و بفروش ها و یا افرادی که عمدتا جزء جناح چپ سیاسی هستند خریداری شده است و الان در واقع تعداد کمی از اهالی قدیمی آن، هنوز در این محله ساکن هستند. در واقع این افراد املاک این محله را با قیمتی بسیار عالی در طول این سالها خریداری کرده اند تا در زمان مناسب و با لغو محدودیت ارتفاعی در آن بتوانند ساختمان هایی با ارتفاع چند طبقه ای بسازند و سودهایی کلان نصیبشان بشود! آخر چطور امکان دارد در حالیکه تعداد مالکان قدیمی این محله به 50 نفر هم نمی رسد و کل املاک موجود در آن 147 پارسل است ؛ نامه ای با بیش از 200 امضاء نوشته شده باشد؟! در واقع سینه چاکان سیاسی مدافع لغو این طرح به دنبال منافع خودشان هستند!
ولی از حق نگذریم ؛ مالکان این محله هم حق دارند که از این محدودیتی که برای ساخت و ساز در محله اشان گذاشته شده ، ناراحت باشند و گلایه داشته باشند!
بله . من هم با شما موافقم . برای همین ما سه سناریو برای جبران خسارت مالکان ارایه دادیم تا کسی متضرر نشود. اول اینکه شهرداری اعلام کرد که آماده است تا املاک این محله را با میزان طبقات پهنه های مجاور از مالکان خریداری کند. یعنی اگر در ساختمان های پهنه های مجاور املاکی که در محدوده طرح قرار گرفته اند ، ساختمان های 5 طبقه وجود داشته باشد و ملک فردی 3 طبقه باشد، شهرداری حاضر است ملک وی را به مقدار همان 5 طبقه بخرد. دومین سناریوی پیشنهادی ما این بود که گفتیم شهرداری آماده است تا املاک مالکانی که مایل به تخریب و نوسازی‌اند را با هزینه صدرصدی شهرداری با تراکم مجاز دو یا سه طبقه، تخریب و نوسازی می‌کند. یعنی به جای اینکه مالکی بخواهد با یک بساز و بفروش مشارکت کند و بعد 50 درصد از طبقاتش را به وی بدهد ، شهرداری آماده است تا ملک وی را در همان شرایط 2-3 طبقه ای با هزینه خودش نوسازی کند و به مالک تحویل دهد.
و سومین ییشنهادتان چه بود؟
سومین پیشنهاد ما بر می گشت به حق انتقال توسعه و تهاتر. یعنی اینکه شهرداری حاضر است به مالکانی که تمایل دارند، به ارزش ملکشان ؛ در جایی دیگر ملک و زمین بدهد. در واقع با این پیشنهادها نه طرح محدودیتی این محله که ضامن حفظ بافت تاریخی و فرهنگی آن بود تغییر می کند و نه مالکان و اهالی قدیمی این محدوده متضرر خواهند شد!
مردم این محله نیز با این پیشنهادها موافقند و از آنها استقبال کرده اند؟
بله . تا جاییکه اطلاع دارم مالکانی که از این شرایط آگاه شده اند؛ موافقت خود را اعلام کرده اند. البته از سوی افراد سودجو و مالکان جدید این محله ؛ تلاش فراوانی صورت می گیرد تا جلوی اطلاع رسانی در زمینه این سناریوهای پیشنهادی شهرداری به مردم ، گرفته شود ولی مطمینا اگر مالکان اصلی این محله از آنها اطلاع داشته باشند ؛ دلیلی ندارد که با آن مخالفت کنند!
پس شما مدعی هستید که فشارهای دولت و برخی از مالکان جدید با نفوذ این محله که سودای سودهای کلان دارند و برخی از آنها خودشان هم جزء مسئولان هستند، باعث شده تا این طرح در مرز لغو قرار گیرد . درست است ؟
دقیقا. واقعیت این است که دولت روحانی با داعیه و شعار التزام به حقوق شهروندی و دخالت صد در صدی نظرات کارشناسی در اقدامات و تصمیم گیری‌ها، روی کار آمده و همواره شعار شفاف سازی و ایجاد اتاق عملکرد شیشه ای را سر داده است. در مورد محله جماران نیز رییس جمهور بارها این ادعاها را در صحبت‌هایش مطرح کرده است. اما در مورد این محله تمام رویکردهای کارشناسی را کنار گذاشت و با رویکردی آمرانه،تحکمی و نگاه از بالا به پایین و در شرایطی که کنشگران مدیریت شهری و رسانه‌ها با رویکرد حفاظت و صیانت از محله جماران با هویت تاریخی، فرهنگی و انقلابی، مخالف این اقدام بودند، به شورای عالی معماری و شهرسازی دستور داد تا با ساخت چهارطبقه بالای همکف موافقت کند و عملا مشاور بررسی کننده این طرح را مجاز دانسته تا نسبت به افزایش ارتفاع تا 5 طبقه اقدام کند. : این درحالی است که در تمام دنیا در مورد چنین محلاتی حساسیت ویژه ای وجود دارد . امروزه محله جماران و هویت آن را باید در تراز تاریخ و در مقیاس دنیا نگریست. اما جای بسی تعجب است که به بهانه کمک به اهالی قدیم جماران همه فرآیندهای تصمیم گیری به سمت و سوی از بین بردن هویت محله پیش می‌رود. ولی در هر صورت من از همین جا اعلام می کنم که ما به عنوان مدیریت شهری آماده ایم تا با نمایندگان اهالی قدیمی این محله جلساتی را برگزار کنیم و موضوع را با هم بررسی و حل و فصل کنیم.
