پیشگیری از رفتارهای نامطلوب دانشآموزان با استفاده از تنبیه و پرخاشگری جواب نمیدهد، بلکه نیازمند رفتار مثبت معلم است.
به گزارش مرور نیوز، با توجه به اینکه تنبیه دانشآموزان تاثیر بسزایی در بعد روحی و جسمی دانشآموز دارد و این مسئله مهم میتواند باعث بهوجود آمدن مشکلاتی از قبیل کاهش عزت نفس کودک، گرایش فرد به ناهنجاریهای اجتماعی، نفرت کودک از فرد تنبیه کننده، دوری کودکان از والدین و معلمان و مقابله با درخواستهای آنان شود.
پرخاشگری خاموش در جامعه رو به توسعه است
رضا دستجردی، استادیار روانشناسی دانشگاه علومپزشکی بیرجند با اشاره به ویژگیهای افراد تنبیهکننده، گفت: افراد تنبیهکننده مدیریت هیجانی پایینی دارند.
وی با اشاره به اینکه تنبیه در شکل پرخاشگری بروز پیدا میکند، تصریح کرد: تنبیه ناشی از هیجانی به نام خشم است و وقتی انسان به خشم میآید رفتارهای پرخاشگرانه به شکل تنبیه نمایان میشود و این افراد قادر به کنترل و مدیریت هیجانات خود نیستند.
این استادیار روانشناسی دانشگاه علومپزشکی بیرجند بر آموختن مدیریت هیجانات تاکیدکرد و افزود: آموزش اینکه فرد هیجانات خود را به چه شکلی، به چه اندازهای، به چه روشی، در چه مکانی، به چه شکلی ابراز کند لازمه کنترل هیجانات و جلوگیری از مشکلات بعدی است.
دستجردی ادامه داد: تنبیهشوندگان گاهی هنجارهای اجتماعی را دیر میآموزند، اما همیشه عدمپذیرش هنجارهای اجتماعی ناشی از ضعف شخصیتی فرد نیست بلکه گاهی نوعی مقابله است.
وی با تاکید بر اینکه برای جلوگیری از ناهنجاریهای اجتماعی باید سنجش شخصیت افراد مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: در آزمونهای استخدامی باید شخصیت و توانمندی علمی و روانی افراد چک شود.
این استادیار روانشناسی دانشگاه علومپزشکی بیرجند با اشاره به اینکه بیتوجهی به کودکان نیز نوعی تنبیه محسوب میشود، ادامه داد: در حال حاضر نادیده گرفتن کودکان در جامعه فعلی خیلی شایع شده است.
دستجردی با تاکید بر اینکه والدین باید مواظب فرزندانشان به لحاظ روانی باشد، تصریح کرد: بیتوجهی، عدم گفتوگوی والدین با کودکان، عدم مشورت گرفتن از کودکان، عدم حضور کیفی والدین در کنار فرزندانشان نوعی تنبیه است هرچند که به ظاهر دیده نمیشود.
وی تاکیدکرد: با استفاده از تنبیه به عنوان روشی تربیتی باید مراقب باشیم که در جامعه شیوههای خشن توسعه و ترویج پیدا نکند.
استادیار روانشناسی دانشگاه علومپزشکی بیرجند خاطرنشان کرد: باید نشاط اجتماعی توسط حوزههای اجتماعی توسعه پیدا کند چراکه نشاط باعث کاهش هیجانات منفی میشود.
لجاجت نتیجه افراط در تنبیه است
حجتالاسلام والمسلمین مرتضی مرادی، معاون نهاد نمایندگی دانشگاه علومپزشکی بیرجند نیز دراین میزگرد گفت: اگر والدین و معلمین مجبور به استفاده از تنبیه شدند نباید تنبیه را طولانی کنند.
وی با اشاره به اینکه در روایات تاکید شده که در تنبیه نباید افراط کرد، افزود: طبق روایات و احادیث در تنبیه نباید از تنبیه بدنی و کتک زدن استفاه کرد اما میتوان قهر را جایگزین تبیه بدنی کرد البته به این شرط که قهر نیز طولانی نشود.
این کارشناس مذهبی در خراسانجنوبی تصریح کرد: افراط در ملامت و تنبیه لجاجت را زیاد میکند، بنابراین اگر در جریان افراط در تنبیه شخص لجوج شود از هدف مورد نظر خود که اصلاح رفتار کودک است دور میشویم.
مرادی تاکید کرد: والدین و معلمین نباید عصبانیت محیطهای دیگر را روی فرزندان و دانشآموزان با پرخاشگری یا تنبیه پیاده کنند.
وی خاطرنشان کرد: هرچه عوامل خشونتساز کمتر شود آرامش و امنیت نسبت به کودکان و اطرافیان بیشتر میشود.
معاون نهاد نمایندگی دانشگاه علومپزشکی بیرجند تاکید کرد: نوع تنبیه باید متناسب با جنسیت کودک باشد؛ چراکه در متون دینی از دختر به عنوان ریحانه تعبیر شده و مراقبت نسبت به جنس مونث باید بیشتر باشد و تشویق و تنبیه برای دختر و پسر باید متفاوت باشد.
مرادی اظهارکرد: در بحث تنبیه عمل شخص باید مور ملامت قرار بگیرد نه شخصیت فرد؛ چراکه بعضی از مواقع والدین و معلمین در بحث ملامت آنقدر افراط میکنند که کامل شخصیت کودک را نابود میکنند و باعث نابودی فرد و کاهش اعتماد به نفس فرد میشود.
وی با اشاره به اینکه ملامت و تنبیه نباید چند جانبه باشد، تصریح کرد: زمانی که فرد اخم میکند نباید قهر، دعوا و تنبیه را بایکدیگر به همراه داشته باشد.
غفلت و مسامحه بیشترین نوع تنبیه کودکان
معظمه حسنپور، کارشناس مسئول دفتر مراکز اورژانس اجتماعی معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان با اشاره به اینکه اورژانس اجتماعی در راستای افزایش مهارتهای زندگی و کاهش خشونت و تنبیه برنامهها و اقداماتی را انجام داده، تصریح کرد: حضور کارشناسان اجتماعی در برنامه صبحگاهی مدارس در قالب آگاهسازی در زمینه آشنایی دانشآموزان با حقوق کودک، معرفی خط 123 از جمله این برنامهها است.
وی، بحث کودکآزاری جسمی، جنسی، غفلت و مسامحه، بیتوجهی و کودکان کار و خیابان را از انواع تنبیه برای کودکان ذکر کرد و افزود: در حال حاضر بیشترین گزارش در مورد غفلت و مسامحه است که در این مواقع فرد با خشم درونزاد بزرگ میشود و در آینده این خشم به صورت ناهنجاریاجتماعی نمایان میشود.
کارشناس مسوول دفتر مراکز اورژانس اجتماعی معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان، برگزاری دوره آموزشی برای مشاوران مدارس را از دیگر برنامههای اورژانس اجتماعی برای کاهش خشونت و تنبیه و معرفی روشهای جایگزین تنبیه عنوان کرد و افزود: یکی از دلایل استفاده از تنبیه عدم آشنایی افراد با روشهای جایگزین تنبیه است که در این ماقع باید آموزشهای لازم در این زمینه ارائه شود.
حسنپور ادامه داد: در راستای استفاده همگانی مردم از خدمات آموزش مهارتهای زندگی، پایگاههای سلامت روان، پایگاههای خدمات اجتماعی در مناطق مختلف شهر خدمات مشاوره را به طور رایگان ارائه میکنند.
وی اظهارکرد: دورههای آموزشی مختلف کنترل خشم برای والدین برگزار کردیم و توزیع پمفلتها و کتابچه، پوستر، پازل با شعار اینکه "شما تنها نیستید" نیز از دیگر اقدامات انجام شده در این راستا بوده است.
حسنپور افزود: 8.5 درصد تماسهای اورژانس اجتماعی مربوط به بحث کودکآزاری و بعد از آن بحث همسر آزاری است.
وی با اشاره به اینکه معلمان و تمام کارکنان باید از لحاظ روانی مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرند، تصریح کرد: در زمینه مهدهای کودک که مربوط به بهزیستی است سنجش روانی مربی باید انجام شود.
کارشناس مسئول دفتر مراکز اورژانس اجتماعی معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان اظهارکرد: هرچند سالی سنجش روانی باید به روزرسانی میشود.
حسنپور گفت: غفلت و مسامحه بیشتر توسط والدین باسواد انجام میشود و کاهش نشاط اجتماعی نیز یکی از پیامدهای غفلت و مسامحه است.
وی خاطرنشان کرد: هرچه تنبیه مدرسه بیشتر باشد فرار مدرسه را شاهد خواهیم بود و کودک در آینده بزهکار و نابهنجار میشود که این امر بین دختر و پسران یکسان است.
چه خوب میشود زمانی که معلمان و والدین برای اصلاح و جهتدهی به کودکان به جای استفاده از روشهای خشن همچون تنبیه بدنی که تاثیرات نامطلوب جسمی و روحی بر کودک میگذارد از روشهای بیخطرتر همچون تذکر دادن و تشویق کردن کودکان استفاده کنند.