اختلاف بر سر متولی رشته روانشناسی بالینی میان وزارتخانه های بهداشت و علوم در سال 95 کلید خورد اما سالی که گذشت نیز تکلیف این رشته را مشخص نکرد. در گزارشی روزشمار این اختلاف را بررسی می کنیم.
به گزارش مرور نیوز، در روزهای اول تابستان 95 خبری مبنی بر واگذاری رشته روانشناسی بالینی از وزارت علوم به وزارت بهداشت اعلام شد و کلید اختلاف درباره «روانشناسی بالینی» زده شد.
با وجود اینکه پیش از این عنوان شده بود کارگروه مشترکی میان وزارت علوم و وزارت بهداشت درباره رشته های دانشگاهی مرتبط با سلامت تشکیل شده است اما کمیته مشترک به نتیجه قابل توجهی نرسیده بود.
تیرماه ۱۳۹۵؛ جرقه اولیه واگذاری روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت
6 تیرماه حمید رضا پور اعتماد عضو هیات علمی پژوهشکده علوم شناختی از واگذاری تمام رشته هایی که به نحوی درگیرفعالیت های بالینی هستند، مانند روانشناسی بالینی، خانواده درمانی و تعداد زیادی رشته دیگر به وزارت بهداشت خبر داد.
اعتماد افزود: اخیرا وزیر بهداشت نامه ای به رئیس جمهور نوشته و با استناد به اینکه وزارت بهداشت متولی خدمات سلامت است، خواسته که تمام رشته هایی که به نحوی درگیر فعالیت های بالینی هستند، منجمله روانشناسی بالینی، خانواده درمانی و تعداد زیادی رشته دیگر به این وزارتخانه منتقل شوند. رئیس جمهور نیز این موضوع را تأیید و به وزیر علوم ابلاغ کرده است.
پس از آن اساتید روانشناسی در اعتراض به انتقال این رشته کمپینی تشکیل دادند. این اساتید معتقدند براساس برخی از دلایل نباید رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت منتقل شود. به گفته آنها امکانات هیات علمی، آزمایشگاه‌ها و فضای لازم برای این رشته در وزارت علوم بیش از وزارت بهداشت فراهم شده است. آنها معتقدند، محتوای درسی روانشناسی بالینی در کارشناسی ارشد و دکتری کمتر رنگ بوی پزشکی دارد و عمدتا در چارچوب علوم انسانی است.
اما نامه وزیر بهدشت چه بود؟ حمید اکبری قائم مقام معاونت آموزشی وزارت بهداشت گفت: پیش از این حدود 24 رشته مشترک میان وزارت علوم و وزارت بهداشت وجود داشت که مسئولیت آنها محل اختلاف بود. وزیر بهداشت پیشنهاد داده بود که انجام کلیه امور مربوط به آموزش گرایش های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی مختلف به صورت متمرکز در وزارت بهداشت صورت گیرد که رئیس جمهور آن را تایید و ابلاغ کرد. از جمله این رشته ها روانشناسی بالینی بود که این اتفاق افتاد و به وزارت بهداشت واگذار شد.
با اعلام این خبر مشخص شد که وزیر بهداشت 17 خرداد ماه 95 در نامه ای به رئیس جمهور با اشاره به نام برخی از رشته ها از جمله روانشناسی بالینی و 14 رشته دیگر از رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست کرده بود که این رشته به وزارت بهداشت واگذار شود.
در نامه وزیر بهداشت بعد از نام بردن از 15 رشته آمده است: «خواهشمند است دستور فرمایید تا کلیه امور مربوط به آموزش گرایش‌های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی از قبیل روانشناسی بالینی، روانشناسی سلامت، روانشناسی خانواده درمانی و ... به صورت متمرکز در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی صورت گیرد.»
دفتر رئیس جمهور نیز در پاسخ به این درخواست خطاب به فرهادی وزیر علوم اعلام کرده است: «نامه وزیر بهداشت درمورد انجام کلیه امور مربوط به آموزش گرایش‌های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی مختلف به صورت متمرکز در وزارت بهداشت، به استحضار ریاست جمهوری رسید، پی‌نوشت فرمودند: همه رشته‌های مرتبط به سلامت باید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متمرکز باشد.»
دکتر محمد روشن معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم در همان زمان اعلام کرد: وزیر علوم معتقد است رشته روانشناسی بالینی از گرایش های رشته روانشناسی بوده و از جمله رشته های علوم انسانی و غیرپزشکی است. براساس اصل اولی، وزارت علوم، متولی آموزش عالی در کشور است ولی بنابر اقتضائات و شرایطی که در سالیان پیش و همچنین بنابر مصالحی، آموزش های پزشکی از این وزاتخانه جدا شد.
مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم نیز تاکید کرد: روانشناسی بالینی در اختیار وزارت علوم است و دانشگاهها نگران نباشند. همچنین با اینکه از سوی وزارت بهداشت درخواستی برای واگذاری برخی رشته ها ارایه شده ولی هیچگونه توافقی از سوی وزارت علوم صورت نگرفته است. قرار بود کمیته مشترک میان وزارتخانه علوم و بهداشت دستورالعملی را در رابطه با اینکه مجری رشته های بین رشته ای کدام وزارت خانه باشد، تصمیم گیری کند اما وزیر بهداشت توافق نامه را امضاء نکرد.
علی فتحی آشتیاتی مدیر برنامه ریزی رشته روانشناسی وزارت علوم در 13 تیرماه از نامه فرهادی به رئیس جمهور در مخالفت با واگذاری روانشناسی بالینی و برخی از رشته های مشترک میان دو وزارتخانه علوم و بهداشت خبر داد و گفت: بهتر است این گونه مسایل در سطح دو وزارتخانه حل و فصل شود و رئیس جمهور نیز شایسته تر بود دستور می داد این مسئله به صورت کارشناسی بررسی شده و با توجه به ارزیابی های صورت گرفته، اجرایی شود.
مردادماه 95 ؛ تعیین میانجی برای یک رشته تحصیلی
سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت در دوم مردادماه 95 گفت: تعیین تکلیف واگذاری رشته روانشناسی بالینی و سایر رشته های شناور میان دو وزارتخانه علوم و بهداشت برعهده اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس آن یعنی رئیس جمهور است.
وزیر بهداشت ادامه داد: رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی از دبیرخانه این شورا درخواست کرده است، البته نه فقط در مورد این رشته بلکه در مورد همه رشته هایی که مرتبط با حوزه سلامت هستند و رشته هایی که به وزارت علوم مرتبط می شوند و در حال حاضر در غیر وزارت علوم و یا بهداشت تدریس می شوند، گزارشی تهیه کنند و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه دهند.
پس از این اظهار نظر وزیر بهداشت، محمد علی نجفی سرپرست سابق وزارت علوم تحقیقات و فناوری به پیشنهاد وزرای علوم و بهداشت برای حل و فصل رشته های مشترک بین دو وزارتخانه در راس کمیته ای که برای رسیدگی به این موضوع تشکیل شده بود به عنوان میانجی انتخاب شد. وی به پیشنهاد دو وزیر برای حل و فصل این موضوع و هماهنگی بین دو وزارت خانه در راس این کمیته قرار گرفت.
مقرر شد جلسات این کمیته برای بررسی رشته های مشترک بین دو وزارتخانه علوم و بهداشت تشکیل شود و با اینکه محمد فرهادی وزیر علوم پیش از این اعلام کرده بود که عمدتاً وضعیت این رشته‌ها روشن است و برای تصمیم‌گیری، تنها به یک یا دو جلسه این کمیته نیاز خواهد بود، اما در عمل این اتفاق رخ نداد.
شهریورماه ۹۵؛ عدم ورود شورای تحول به موضوع و تشکیل اولین جلسه مشترک
غلامعلی حدادعادل رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی در همین زمینه گفت: در صورتی که موضوع انتقال رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت اثر منفی بر ماهیت درسی این رشته داشته باشد شورای تحول اعمال نظر خواهد کرد. موضوع تعلق رشته روانشناسی به وزارت علوم یا بهداشت به شورای تحول ارجاع نشده و برای بررسی در دستور کار این شورا قرار نگرفته است.
اولین جلسه کمیته رسیدگی به وضعیت رشته‌های مشترک علوم و بهداشت 27 شهریور با سرپرستی محمد علی نجفی سرپرست سابق وزارت علوم تحقیقات و فناوری برگزار شد و مسئولان وزارت بهداشت و علوم مباحث خود را مطرح کردند و قرار شد بحث و تبادل و نظر بیشتری روی محتوا صورت گیرد.
مهر و آبان ۹۵؛ ادامه جلسات کمیته مشترک بدون تصمیم موثر
اما با وجود برگزاری جلسات مشترک، هیچ تصمیم موثری در این زمینه اخذ نشده است . موضوع انتقال و یا عدم واگذاری رشته روانشناسی بالینی همچنان در بلاتکلیفی به سر می برد.
دکتر باقر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به برگزاری جلسات مشترک وزارتخانه های علوم و بهداشت درباره روانشناسی بالینی گفت: امیدواریم با ارائه راهکار مشترک این موضوع در هفته های آتی به نتیجه برسد. جلسات کمیته مشترک وزارتخانه های علوم و بهداشت درباره روانشناسی بالینی به ریاست دکتر نجفی مشاور رئیس جمهور همچنان در حال برگزاری است.
لاریجانی یادآور شد: این جلسات ادامه دارد و برخی از این بحث ها موضوعات جنبی متعددی دارد. آنچه که اکنون پیش می رود این است که ما همه ابعاد را چه برای دانشگاه هایی که آموزش می دهند و چه برای دانشگاههایی که می خواهد متکفل آموزش این رشته باشند، مورد توجه قرار داده ایم و بالاخره یک تیم دانشگاهی در این زمینه تصمیم می گیرند.
دکتر حمید اکبری قائم مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت گفت: جمع بندی و نتیجه گیری رشته های مشترک دو وزارتخانه بهداشت و علوم به جلسه بعدی کمیته رسیدگی رشته های مشترک دو وزارتخانه موکول شد. به احتمال زیاد در جلسه بعدی رشته های مشترک دو وزارتخانه بهداشت و علوم جمع بندی و نتیجه گیری شود.
آذرماه ۹۵؛ انتقال پر ابهام روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت و انتقاد از انفعال وزارت علوم
علی فتحی آشتیانی رئیس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی یکشنبه 7 آذر 1395 گفت: در جلسه عصر روز گذشته (شنبه 6 آذر) کمیته رسیدگی به رشته های مشترک دو وزارتخانه، با انتقال رشته روانشناسی بالینی از وزارت علوم به وزارت بهداشت موافقت کرد.
وی با انتقاد از بی تدبیری دولت تدبیر و امید در انتقال این رشته تحصیلی افزود: وزیر طلایه دار نظام بهداشت تحت تاثیر اطرافیان خود نامه ای به رئیس جمهور نوشته و درخواست انتقال یک رشته از وزارت خانه ای به وزارت خانه خود می کند و بدتر از آن متاسفانه رئیس جمهور نیز بدون دستور بررسی ابعاد مساله دستور می دهد این انتقال صورت گیرد ولی وقتی با اعتراض شدید دانشگاه ها، متخصصان، صاحب نظران رور برو می شود به منظور سرپوش گذاشتن بر این اعتراض ها، کمیته ای صوری تشکیل داده و در راس آن فردی را می گمارد که بدون توجه به جنبه های علمی، فنی، وضعیت جهانی، صرفا در راستای منویات ریاست جمهوری و با برگزاری تعدادی جلسات نمایشی حکم انتقال را تایید می کند.
با این وجود وزارت علوم باز هم این انتقال را تکذیب کرد و مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم گفت: واگذاری رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت صحت ندارد. جزئیات بیشتر در این باره به زودی توسط وزارت علوم اعلام می شود.
دی ماه ۹۵؛ بازهم تکذیب! این بار از سوی وزارت بهداشت
این بار نکته جالب توجه این بود که موضوع واگذاری رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت از سوی شخص وزیر بهداشت هم تکذیب شد!
قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت واگذاری روانشناسی بالینی به این وزارتخانه را تکذیب کرد و گفت: گروهی به دستور رئیس جمهور برای مشخص کردن رشته مشترک دو وزارتخانه مشخص شده اند،تصمیمی هم اخذ شده ولی ابلاغ نشده است.خبر جدیدی در این خصوص وجود ندارد، تصمیمی هم گرفته شده ولی هنوز به وزارت بهداشت ابلاغ نشده و هنوز هیچ رشته ای از وزارت علوم به وزارت بهداشت واگذار نشده است.
البته در این میان کارشناسان نیز نظرات متفاوتی ارائه کرده اند و با اینکه رئیس سازمان نظام روانشناسی مخالفت خود را با این واگذاری عنوان کرده اما در مقابل جمعی از روانشناسان بالینی از این انتقال حمایت کرده اند و آن را بازگشت به ماوای اصلی خود برشمرده اند.
بهمن ماه ۹۵؛ موافقت شورای منتخب رئیس جمهور برای انتقال روانشناسی
دکتر باقر لاریجانی معاون وزیر بهداشت در بهمن ماه 95 در جدیدترین خبر از انتقال این رشته پر مناقشه گفت: شورای منتخب رئیس جمهور برای بررسی رشته های بین رشته ای، نظر خود را درباره رشته روانشناسی بالینی به مراجع بالاتر فرستاده تا در این زمینه تصمیم گیری شود البته نظر شورا انتقال این رشته به وزارت بهداشت است.
در مقابل وزارت علوم بلافاصله واکنش نشان داد و اعلام کرد رشته روانشناسی بالینی همچنان تحت پوشش وزارت علوم است.
این وزارتخانه در اطلاعیه ای اعلام کرد: در پاسخ به پیگیری های مکرر دانشگاهها درخصوص مجری رشته های روان شناسی بالینی و سایر رشته های مورد بحث در کمیته میان رشته‌ای فیمابین وزارت علوم و وزارت بهداشت، به اطلاع می رساند، رشته های مذکور همچنان توسط دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار دارند و در دفترچه کنکور سازمان سنجش آموزش کشور برای سال تحصیلی 1396 نیز این رشته ها تحت پوشش وزارت علوم ارائه شده‌اند.
همچنین شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزارت علوم نیز تاکید کرد: کمیته بررسی رشته روانشناسی به نتیجه ای نرسیده است و وزرای علوم و بهداشت توافقی را در این زمینه امضا نکرده اند.
اسفندماه ۹۵؛ ادامه جلسات بی نتیجه ! دانشجویان در دوراهی
جلسات بی نتیجه همچنان ادامه دارد و با این وجود محمد فرهادی وزیر علوم همچنان بر ادامه جلسات مشترک با وزارت بهداشت تاکید دارد. فرهادی گفت: در جلسه مشترک با وزیر بهداشت، مقرر شد تا با همکاری دو وزارتخانه تکلیف رشته روانشناسی بالینی و دیگر رشته‌هایی مشتمل بر آموزش بالینی هستند، روشن شود که هنوز تصمیم گیری نهایی نشده است.
همچنین شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزارت علوم درباره آخرین وضعیت رشته روانشناسی بالینی یادآور شد: روانشناسی بالینی کماکان جزء حوزه وزارت علوم است و به جایی هم منتقل نشده، بنابراین جای نگرانی برای دانشجویان این رشته نیست.
با وجود اینکه مسئولان همچنان بر تکذیب و تایید و ادامه جلسات تاکید می کنند اما همچنان دانشجویان در دو راهی وزارت علوم و وزارت بهداشت قرار گرفته اند و با توجه به اینکه رشته روانشناسی بالینی در حال حاضر هم در دانشگاه های علوم پزشکی و هم در دانشگاه های وزارت علوم تدریس می شود، لزوم تصمیم گیری نهایی و قطعی مسئولان را بیش از پیش می طلبد.
