وزیر بهداشت ضمن تشریح مشکلات حاشیه‌نشینی در کشور بر لزوم پیشگیری از توسعه حاشیه‌نشینی تاکید کرد.
به گزارش مرورنیوز، دکتر سیدحسن هاشمی درباره حاشیه‌نشینی در کشور گفت: نمی‌توان با الفاظ بازی کرد و منکر وجود حاشیه‌نشینی شد، بلکه باید توجه کرد همه کسانی که از روستاها به دلایل مختلف خارج شده و در بیرون از بافت شهری هستند، حاشیه‌نشین محسوب می‌شوند.
وجود بیش از ۱۰ میلیون حاشیه‌نشین در کشور
وی با بیان اینکه طی سرشماری که در سال ۹۳ انجام شد، مشخص شد که حداقل ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر حاشیه‌نشین داریم، افزود: در ابتدای انقلاب ۷۰ درصد مردم در روستاها بودند. این در حالی است که تعداد آنها اکنون به کمتر از ۲۳ میلیون نفر می‌رسد. باید توجه کرد که بیشترین مشکلات از نظر بهداشت و بار بیماری‌ها از حاشیه‌نشینی است و در برخی مقاطع دولت‌ها و شهرداری‌ها ترجیح دادند امکاناتی برای این افراد فراهم نکنند.
وزیر بهداشت با بیان اینکه هیچ‌گاه به دنبال چرایی ایجاد حاشیه‌نشینی در کشور نرفته‌ایم، ادامه داد: بخشی از این موضوع به دلیل بروز جنگ بود، اما بی‌تدبیری نیز در بروز حاشیه‌نشینی نقش مهمی داشته است.
هاشمی عمده‌ترین مشکلات حاشیه‌نشینان را در حوزه‌های اشتغال، بهداشت و درمان، حوزه‌های فرهنگی و... دانست و اظهار کرد: البته در برخی موارد خود مردم نیز باید همت داشته باشند. گاهی می‌بینیم که خود مردم هم توجهی به برخی موضوعات ندارند.
همواره همه بخش‌های «سلامت» حاشیه بوده است
وی در ادامه با بیان اینکه در حوزه سلامت همه بخش‌ها حاشیه بوده‌اند، گفت: چراکه حوزه سلامت در بهترین شرایط اولویت نهم کشور بوده است و شاهد بودیم که قبل از این دولت حدود دو سال مدیریت عالی این حوزه دچار مشکل شد.
وزیر بهداشت همچنین گفت: در حوزه سلامت نگاه کارکنان حوزه بهداشت نسبت به سایر بخش‌های صنعتی انسانی‌تر است و شهادت می‌دهم که تنها دستگاهی که به طور گسترده در همه دوره‌ها در حاشیه شهرها حضور داشته، حوزه بهداشت بوده است.
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت حاشیه‌نشینی در مشهد گفت: ما در مشهد یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر حاشیه‌نشین داریم. یعنی یک سوم جمعیت حاشیه‌نشین هستند و این پدیده رو به افزایش است. در عین حال یکی از مناطقی که در آن در حاشیه‌ها موفق بوده‌ایم، مشهد است و اولین شهری که توانستیم در آن شبکه را کامل کنیم و به ازای هر ۳۰۰۰ نفر یک مراقب سلامت قرار دهیم.
وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، درباره پیامک‌هایی که به این برنامه می‌رسید، انتقاد کرد و گفت: مشخص نیست پیام‌هایی که خوانده می‌شوند، واقعیت داشته باشند و ممکن است برخی از آنها مهندسی شده بوده و صحت نداشته باشند. باید توجه کرد تا زمانی که حاشیه‌ها را کنار نگذاریم، مشکلات مردم حل نمی‌شود.
وزیر بهداشت افزود: این روزها متعلق به امام حسین (ع) است و ما هم باید بدانیم تا از خودمان عبور نکنیم و حواشی را کنار نگذاریم، نمی‌توانیم کشور را درست کنیم. بنابراین باید در چنین برنامه‌هایی به ریشه‌ها بپردازیم و درباره گزارش کارها و میزان خدماتی که ارائه شده، سوال کنیم. متاسفانه برخی به دنبال پیدا کردن مقصر در دولت هستند. باید توجه کرد که دولت هم بخشی از مردم است. نباید نماینده را متهم به حمایت از دولت کنید و من نوعی را متهم به خلاف‌گویی. در عین حال باید بدانیم که هیچ نظام سلامتی در دنیا وجود ندارد که همه مردم از آن راضی باشند و رضایت یک موضوع نسبی است.
هاشمی ادامه داد: در جلسه‌ای که خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم، از چند دستگاه از جمله وزارت کشور، وزارت بهداشت و شهرداری تهران قدردانی کردند. این کار یعنی گزارش‌هایی که به ایشان رسیده، نشان داده که در این حوزه‌ها کار انجام شده است.
راه‌اندازی ۹۱۶ پایگاه بهداشت در مناطق حاشیه شهرها
وزیر بهداشت با اشاره به اقدامات انجام شده در حاشیه شهرها از سوی وزارت بهداشت گفت: کاری که ما انجام دادیم این بود که برای حاشیه‌نشینان به ازای هر ۳۰۰۰ نفر یک مراقب سلامت گذاشتیم و همه این اقدامات به صورت مستند وجود دارد. همچنین ما ۱۹۵۵ پایگاه بهداشت داریم که ۹۱۶ پایگاه بهداشت در حاشیه شهرها راه‌اندازی شد، یعنی به ازای هر ۶۰۰۰ تا ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر یک پایگاه که در هر پایگاه سلامت چهار مراقب سلامت هستند که هرکدام‌شان ۳۰۰۰ نفر را تحت نظر دارند. بنابراین ما تمام حاشیه‌نشینان را به اسم داریم و تاکنون برای ۳۰ درصدشان پرونده سلامت تشکیل شده و یک سال و نیم طول می‌کشد تا برای سایرین نیز پرونده ایجاد کنیم.
هاشمی با بیان اینکه همچنین ۳۲۰ مرکز جامع سلامت نیز ایجاد شد، گفت: در هر مرکز یک مراقب سلامت روان، یک مراقب تغذیه، یک دندانپزشک حضور دارد. اما این کافی نیست و ای کاش امکانات داشتیم و در هر پایگاه یک پزشک قرار می‌دادیم.
وی در ادامه گفت: باید پرسید که اکنون در اطراف تهران چند بیمارستان وجود دارد؟ در حال حاضر این همه مسکن مهر ساخته‌ایم، اما کدام‌شان بیمارستان دارند. در شهر پرند ۷۰۰ هزار نفر زندگی می‌کنند، اما حتی یک بیمارستان یا درمانگاه نداریم و تنها توانسته‌ایم برایشان به ازای هر ۳۰۰۰ نفر یک مراقب سلامت قرار دهیم. بنابراین درست است که این اقدامات کافی نیست، اما بهتر از این است که همین میزان امکانات هم وجود نداشته باشد. در عین حال باید توجه کرد که تمام نیروهای این مراکز به صورت خرید خدمت هستند و ما اجازه حتی یک استخدام هم نداشتیم.
وزیر بهداشت در ادامه با اشاره به بیمه شدن افراد فاقد بیمه در قالب طرح تحول سلامت گفت: باید توجه کرد که ۲۷ درصد مردمی که اکنون بیمه شدند و به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند تحت پوشش کمیته امداد هستند.
کاری شود که حاشیه‌نشینی اتفاق نیفتد
هاشمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر بودجه نامحدود داشته باشید برای حاشیه‌نشینان چه می‌کنید، گفت: ما حتی بودجه محدود هم داشته باشیم باید کاری کنیم که حاشیه‌نشینی اتفاق نیفتد. باید بدانیم که ایجاد حاشیه‌نشینی معلول چیزهایی است که به آنها فکر نکرده‌ایم یا به آنها عمل نکرده‌ایم و تنها در حد شعار بوده‌اند. از طرفی اگر بخواهیم به طور جدی به اقتصاد مقاومتی توجه شود، در این صورت مشکل حاشیه‌نشینی کمتر خواهد شد. در عین حال باید کشاورزی را درست کنیم و نگذاریم که مردم از روستاها کوچ کنند. در حال حاضر روش‌های آبیاری غیرمکانیزه در روستاها ۸۵ درصد آب را می‌بلعد. بنابراین باید این موارد را درست کنیم، چراکه در غیراینصورت منجر به حاشیه‌نشینی می‌شود که تبعات زیادی مانند فقر، اعتیاد، طلاق، بیماری‌های اعصاب و روان و... را به دنبال دارد. به عنوان مثال فکر کنید که در یک فامیل دو بیمار اعصاب و روان وجود داشته باشد، عمر آن خانواده تلخ می‌شود و وقتی به مشکلات‌شان ورود پیدا می‌کنیم، می‌بینیم که دارو و بستری‌شدنشان هم تحت پوشش بیمه نیست.
وی تاکید کرد: بنابراین اگر پول به صورت نامحدود وجود داشته باشد باید در کنار آن عقل و تدبیر هم باشد و باید همه نگاه‌شان به شعارهای انقلاب باشد. ما نباید در جامعه اسلامی فقیر داشته باشیم. البته این حرف گفتنش ساده است اما عمل کردن به آن عقل و تدبیر می‌خواهد.
وضعیت بهداشتی روستاها بهتر از حاشیه شهرهاست
وزیر بهداشت در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه از نظر بهداشتی وضعیت روستاها بهتر است یا حاشیه شهرها، گفت: قطعا وضعیت روستاها و خدماتی که در آنها ارائه می‌شود، بهتر از حاشیه شهرهاست؛ چراکه نظام روستاها را پذیرفته است، اما برخی هنوز حاشیه‌ها را قبول ندارند و نمی‌خواهند باور کنند که حاشیه نشینی وجود دارد. از طرفی ما در روستاها از ۳۰ سال پیش شبکه بهداشتی را داریم اما این شبکه جدیدا دارد در حاشیه شهرها ایجاد می‌شود.
در ادامه برنامه پایش گزارشی از مرکز سلامت یکی از حاشیه‌های استان البرز نشان داده شد که هاشمی درباره آن گفت: از آنجایی که استان البرز سال‌ها زیر سایه استان تهران بوده، مظلوم واقع شده است. به طوری که ما در البرز به ازای هر ۱۰۰۰ نفر ۰.۶ تخت بیمارستانی داریم و این باورکردنی نیست.
وی افزود: البته با همه مشکلاتی که وجود دارد، با چنگ و دندان طرح تحول سلامت را پیش می‌بریم و قرار شده تا ۱۳۵۰ تخت به استان البرز اضافه شود که البته تعداد ۷۰۰ تخت تاکنون به بهره‌برداری رسیده و بقیه آن هم تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد. در عین حال طرحی را در دولت مطرح کردیم که بتوانیم براساس آن از ظرفیت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای تامین تخت استفاده کنیم که خوشبختانه کلیات آن تصویب شد.
وزیر بهداشت با بیان اینکه اگر بخواهیم شاخص تخت کشور را به ۱.۸ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر برسانیم، ۷۰ هزار تخت کم داریم، گفت: در عین حال اگر قرار بود خودم به این اقدامات نمره بدهم، نمره کمی می‌دادم اما جایی که زیرساخت وجود نداشته و در گذشته نیز مورد کم توجهی قرار گرفته است را نمی‌توان بیش از این انتظار داشت. به عنوان مثال ما در منطقه‌ای کمبود پزشک داریم اما تا زمانی که پول نداشته باشیم نمی‌توانیم پزشک در آنجا قرار دهیم. در عین حال باید توجه کرد که وجود مراقبین سلامت در حاشیه‌ها بهتر از نبودنشان است.
هاشمی در ادامه درباره ارتباط میان حوزه سلامت و آسیب‌های اجتماعی گفت: رابطه مستقیمی بین سلامت و آسیب‌های اجتماعی وجود دارد؛ چراکه ممکن است مردم به دلیل هزینه‌های سلامت دچار فقر شوند و فقر راهی است برای بروز سایر آسیب‌های اجتماعی.
خلأ سازمان رفاه اجتماعی در کشور
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا وزارت بهداشت اقدامات آموزشی را برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی انجام می‌دهد یا خیر، گفت: ما در برخی مراکزمان برای زوج‌های در آستانه ازدواج، معتادان تزریقی که تعدادشان ۲۵۰ هزار نفر است و... آموزش‌هایی گذاشته‌ایم. امکانات خوبی را نیز برای زنان در معرض آسیب فراهم کرده‌ایم تا آنها را از مسیر وحشتناکی که به هر دلیلی در آن قرار گرفته‌اند، خارج کنیم، اما این اقدامات جامع نیست و کشور واقعا نیازمند یک سازمان رفاه اجتماعی است که اکنون وجود ندارد. به عنوان مثال اگر در یک خانواده ۴ نفر بیمار تالاسمی وجود داشته باشد و پدر خانواده هم کارگر باشد این فرد چه می‌تواند بکند. بنابراین باید یک سازمان رفاه اجتماعی وجود داشته باشد تا از آن سازمان آرمان مقام معظم رهبری حاصل شود که بیماران جز رنج بیماری رنج دیگری نداشته باشند.
مطالبات وزارت بهداشت از بیمه‌ها
وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره تاخیر در پرداخت کارانه پزشکان حاشیه شهرها، گفت: اولا باید توجه کرد که ما به تعداد انگشتان دو دست پزشکان عمومی داریم که دریافتی‌شان ۱۵ میلیون تومان است که اکثرا در استان سیستان و بلوچستان خدمت می‌کنند و جاهایی می‌روند که هیچ‌کس حاضر نیست برود و من شخصا به آنها افتخار می‌کنم. از طرفی ما چون نتوانسته‌ایم مطالباتمان را از بیمه‌ها دریافت کنیم و اکنون ۱۰ هزار میلیارد از مطالباتمان عقب افتاده، نتوانسته‌ایم کارانه بخشی از پرسنل را پرداخت کنیم. در ابتدای طرح تحول سلامت قرار بود که مطالبات ما به فاصله یک ماه پرداخت شود اما الان این اتفاق نیفتاده و مطالبات انباشت شده است.
حقوق پزشکان ایرانی حتی نصف پزشکان آمریکایی هم نیست
هاشمی تاکید کرد: علی‌رغم صحبت‌هایی که می‌شود، گروه پزشکی علاقه‌مند خدمت به مردم هستند. در عین حال متاسفانه شاهد هستیم که فردی که هم‌لباس بنده است می‌گوید حقوق پزشکان ایرانی ۷ برابر حقوق پزشکان آمریکایی است و هیچ‌کس از او نمی‌پرسد تا مدرک‌شان را نشان دهد. باید توجه کرد که حقوق پزشکان ایرانی حتی نصف حقوق پزشکان آمریکایی هم نیست. به طوری که دیدم رییس یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی اعلام کرده بودند که ۷۵ درصد اساتید ما زیر ۲۰ میلیون حقوق دریافت می‌کنند.
وی در پاسخ به سوالی درباره اقدامات و مصوبات حوزه غذا برای حاشیه شهرها گفت: در این زمینه حاشیه شهرها از کل کشور جدا نیستند و تصمیماتی که در شورای عالی سلامت غذا با حضور ۹ وزیر و رییس جمهور گرفته می‌شود، برای کل کشور است.
وزیر بهداشت در ادامه از ایجاد ۶۲۰۰ مطب به ویژه در مناطق محروم خبر داد و گفت: همچنین ما تاکنون ۱۰ هزار تخت بیمارستانی را تحویل داده‌ایم و در عین حال برای ۴۹ میلیون نفر پرونده سلامت تشکیل داده‌ایم. حال اگر بتوانیم شبکه روستا را در حاشیه شهرها نیز تکمیل کنیم، به راحتی می‌توانیم بار بیماری‌ها را در نقطه به نقطه کشور تشخیص داده و از آنها پیشگیری کنیم و ۷۵ درصد مرگ ایرانیان را که به دلیل بیماری‌های غیرواگیر است، کنترل کنیم.
بودجه‌نویسی کشور متحول شود
هاشمی با بیان اینکه آرزو می‌کنم حاشیه‌نشینی در کشور توسعه نیابد، گفت: باید نسبت به این اتفاقات چاره‌جویی کنیم و به مناطق محروم توجه کنیم. همچنین باید بودجه‌نویسی کشور متحول شود تا حاشیه‌نشینی توسعه نیابد. در عین حال باید توجه کرد که کل بودجه دولت ۲۱۰ هزار میلیارد است که ۱۹۰ هزار میلیارد یارانه و حقوق می‌دهد. بنابراین ۲۰ هزار میلیارد می‌ماند که ۱۰ هزار میلیاردش بدهی دولت‌های گذشته است و تنها ۱۰ هزار میلیارد دیگر باقی می‌ماند.
وی تصریح کرد: بنابراین طبیعی است در چرخه نادرستی افتادیم و ما حرف می‌زنیم و عمل نمی‌کنیم. چراکه انجام برخی اقدامات نیاز به پول دارد و تنها با دعا کردن درست نمی‌شوند. در عین حال باید توجه کرد که هیچ تفاوتی میان حاشیه‌نشینان و شخص اول و دوم کشور نباید باشد و امیدواریم بتوانیم در انجام خدمات کوتاهی نکنیم.
وزیر بهداشت در پایان گفت: ما اولین هدف‌گذاری‌مان در حاشیه شهرها بود، البته در اواسط کار به مشکل خوردیم یعنی ما را وسط میدان فرستادند اما درست تغذیه نشدیم و اعتبارات‌مان نیامد.
