بخش‌های زیادی از تالاب هورالعظیم در عراق فاقد آب است

به گزارش مرور نیوز، «احمدرضا لاهیجان‌زاده» در نشست مشترک کاهش آلودگی هوا و کارگروه ستاد استانی مقابله با ریزگردها که شب گذشته (14 بهمن ماه) با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور و سفیر عراق در استانداری خوزستان برگزار شد، با اشاره به طوفان‌های گرد و خاک در اهواز در بهمن 93 اظهار کرد: پس از این طوفان با تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که صورت گرفت، پیش‌نویس یک مصوبه در خصوص مقابله با گرد و غبار در مدت یک هفته در دولت با اعتبار 230 میلیارد تومان تصویب شد.

وی افزود: در این مصوبه وظایف هر دستگاه در زمینه مقابله با گرد و غبار در خوزستان مشخص شده بود اما در نهایت حدود 20 میلیارد تومان از اعتبارات آن محقق شد و این شرایط موجب شد که به دلیل عدم تخصیص اعتبارات نتوانیم به پیش‌بینی‌های لازم در این مصوبه دست یابیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تصریح کرد: در مجموع حدود 340 هزار هکتار کانون گرد و غبار شناسایی شده در خوزستان وجود دارد. در جنوب هورالعظیم 50 هزار هکتار از این کانون‌ها وجود داشت که در حال حاضر بخش زیادی از این سطح به زیر آب رفته است و با تامین آب توانستیم این کانون را مهار کنیم.

لاهیجان‌زاده با اشاره به برنامه بازگشایی همه دریچه‌های مسدود شده به تالاب هورالعظیم در دو سال اخیر عنوان کرد: پس از مصوبه دولت، این برنامه را دنبال کردیم و اکنون حدود 95 درصد از این دریچه‌ها باز شده‌اند. در سال آبی 93 – 94، حدود یک میلیارد مترمکعب و در سال آبی 94 – 95 یک میلیارد و 800 میلیون مترمکعب و از مهرماه سال گذشته تاکنون 385 میلیون مترمکعب آب وارد تالاب هورالعظیم شده است.

وی ادامه داد: تلاش زیادی صورت گرفت و تقریباً بخش ایرانی تالاب هورالعظیم احیا شده است اما هنوز بخش‌های زیادی از تالاب هورالعظیم در عراق فاقد آب است و از عراق درخواست داریم تا در احیای این قسمت ها تلاش بیشتری داشته باشد. این موضوع می‌تواند در برابر ریزگردهایی که از کشور عراق، ایران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، سپر خوبی باشد. در حال حاضر 71 درصد تالاب هورالعظیم آبگیری شده و عمق خوبی نیز به دست آورده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان اظهار کرد: در سال 84، خوزستان درگیر پدیده گرد و غبار شد که در این زمان، عمده تالاب های بین النهرین در عراق خشک شده بود و شروع ریزگردها در استان خوزستان متناظر با خشک شدن 70 درصد این تالاب ها در عراق بود.

لاهیجان‌زاده با اشاره به مطالعات شاخص‌های زمین‌شناسی ریزگردها در کانون‌های داخلی گرد و خاک در استان خوزستان، خاطرنشان کرد: اکنون تمام جاده‌های نفت در تالاب هورالعظیم یا زیر آب رفته است یا در آستانه زیر آب رفتن است، به طوری‌که اکنون جلسه مدیریت بحران تشکیل داده‌اند و می‌گویند به داد جاده‌های ما برسید. همچنین در این مدت پیگیر راه‌اندازی طرح آماک بودیم و تقاضای تسریع و راه‌اندازی این طرح را از شرکت نفت داریم. این طرح در آستانه راه‌اندازی است اما زمان آن را به این هفته و آن هفته موکول می‌کنند.

وی با اشاره به دیگر موارد صنعتی مرتبط با شرایط زیست محیطی خوزستان اظهار کرد: از فروردین ماه امسال، سوخت نیروگاه رامین از مازوت به گاز تبدیل شد و در حوزه حمل و نقل نیز اقدامات خوبی انجام شده اما مشکل اصلی ما خط متروی اهواز است که متأسفانه در حال پیوستن به تاریخ است و نگرانی ما نیز از این بابت است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به افزایش بسیار زیاد فلر در استان، گفت: به‌دنبال افزایش تولید نفت، فلرسوزی افزایش بسیار زیادی داشته است و این یکی از مشکلات ما است.

لاهیجان‌زاده با اشاره به وضعیت تالاب شادگان نیز تصریح کرد: در طغیان رودخانه جراحی در سال گذشته، حدود 200 میلیون مترمکعب آورد باران از این رودخانه وارد تالاب شادگان شد. هم‌چنین شرکت نیشکر طرحی را از سال گذشته آغاز کرده و در زمستان سال 94 از طریق ایستگاه‌های پمپاژ طرح توسعه نیشکر 90 میلیون مترمکعب آب شیرین از رودخانه کارون وارد این تالاب شد.

وی ادامه داد: از اوایل سال که واحد نیشکر فارابی، سلمان فارسی و دعبل خزاعی، کار پمپاژ آب به تالاب شادگان را دنبال می‌کنند و تا پایان سال با پیگیری‌هایی که شده 120 میلیون مترمکعب از رودخانه کارون وارد این تالاب خواهد شد. هم‌چنین طرح انتقال آب از رودخانه کارون به تالاب شادگان 70 تا 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و با بهره‌برداری از این طرح، انتقال 150 میلیون مترمکعب آب از رودخانه کارون به تالاب شادگان انجام خواهد شد.

 همچنین در این نشست کوروش بهادری، مدیرکل هواشناسی خوزستان، با بیان اینکه در مصوبه قبلی هیات دولت 14 میلیارد تومان اعتبار برای سازمان هواشناسی خوزستان در نظر گرفته شد، اظهار کرد: از این اعتبارات حتی یک ریال نیز تخصیص نیافته است. با این وجود اقداماتی مانند خرید و نصب سامانه اندازه گیری گرد و خاک، اندازه گیری سامانه PH سنج باران اسیدی و اندازه گیری گازهای SO، NO، SO2 و سایر گازها را انجام دادیم.

وی ادامه داد: بهترین راهکار مقابله با گرد و خاک در شرایط کنونی، پایش، پیش بینی و هشدار سریع است که طبق مصوبه هیات دولت مرکز ملی پایش و هشدار گرد و خاک در اهواز راه اندازی شده است.

همچنین در این نشست شهریار بذرکار، مدیرکل منابع طبیعی خوزستان، اظهار کرد: در سال 94 بر اساس مصوبات دولت، تعهداتی برای اداره‌کل منابع طبیعی استان خوزستان در نظر گرفته شد و در این مدت 3600 هکتار از کانون‌های گرد و خاک شناسایی شده با اعتبار 10 میلیارد تومان تحت عملیات بیولوژیکی قرار گرفتند هم‌چنین این عملیات‌ها در سطح 3000 هکتار از کانون‌های فرسایشی بادی انجام شد.

وی افزود: اکنون قراردادهای نهال کاری ما در سطح وسیع فاقد اعتبار هستند و همه مکاتبات ما جهت پیگیری اعتبارات بی‌پاسخ مانده است و این یک چالش بزرگ است. اگر در کار بیولوژیکی استمرار وجود نداشته باشد، واقعاً به خود و طبیعت ظلم کرده‌ایم. بنابراین ما درخواست 9 میلیارد تومان اعتبار جهت آبیاری، نگهداری و پایداری این 3600 هکتار اراضی که نهال کاری شده‌اند را داریم.

مدیرکل منابع طبیعی خوزستان ادامه داد: با توجه به این‌که در فصل سرد هستیم هم‌چنین دچار کمبود بارش شده‌ایم، در صورت عدم تخصیص اعتبارات، از همین امروز خشک شدن این نهال ها در این فصل آغاز خواهد شد.

بذرکار اظهار کرد: 150 هزار هکتار از کانون‌های گرد و خاک در استان خوزستان از هورهای امیدیه، هندیجان و ماهشهر است که جدا از کانون‌های تالاب هوارالعظیم هستند. این بخش از کانون‌ها نیاز به مدیریت آب دارد زیرا امکان کار بیولوژیکی در آنها وجود ندارد.

اسماعیل ایدنی، رییس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، نیز در این نشست اظهار کرد: از سال 92 تا سال جاری، خوزستان با بحران تنفسی پس از اولین بارش های پاییزی مواجه بود که موجب می‌شد مراجعین زیادی به بیمارستان‌ها داشته باشیم.

وی افزود: از سال 92 تا 94 به دنبال اولین بارش پاییزی در مجموع 56 هزار نفر به اورژانس‌های بیمارستان‌ها کردند و این مراجعات جدا از مراجعاتی بود که به کلینیک‌ها و مطب‌ها می‌شد و جنبه اورژانسی نداشت.

رییس دانشگاه علوم پژشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: بررسی های ما نشان داد که در این مدت پس از نخستین بارش، این بحران تنفسی خود را با تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه نشان می داد. طبق بررسی هایی که دانشگاه بر روی 3000 نفر از مراجعه کنندگان در روزهای آغازین اولین بارش های پاییزی انجام داد مشخص شد که حدود 36 درصد آنها مبتلا به آسم بودند، 79 دردصد دارای آسم نهفته بودند که این بیماری به دنبال تماس مزمن با مواد محرک خود را نشان می دهد و همچنین 86 درصد آنها نیز زمینه آلرژی داشتند. بنابراین ما با حساسیت راه های هوایی در این بحران ها مواجه بودیم که طبق بررسی صورت گرفته در نهایت مشخص شد که مراجعه کنندگان به بیمارستان افراد سالمی نبودند بلکه مبتلا به آلرژی و آسم بودند.

ایدنی بیان کرد: برای بحران تنفسی، فرضیه هایی نظیر مواد آلی BTEX، ذرات معلق، باران های اسیدی، آلاینده های شهری و ... مطرح و تک تک این فرضیه ها بررسی شد.

وی اظهار کرد: آنچه که در افکار عمومی وجود دارد این است که در استان خوزستان به علت استقرار صنایع مختلف، نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه ها، مردم استان ممکن است در معرض آلاینده های مواد آلی و هیدروکربن های آروماتیک باشند اما ترکیب این مواد و ریزگردها آسیب های سلولی را افزایش می دهد و همچنین آسیبی که در اثر این وضعیت صورت می گیرد، عمدتا بیماری سرطان است و موجب بروز بحران تنفسی و تنگی نفس نمی شود. در مجموع تماس مزمن با آلایندگی های نفتی بیشتر موجب افزایش احتمال ورود سرطان در فرد می شود.

رییس دانشگاه علوم پژشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه طبق بررسی ها، ریزگردها نمی توانند علت بروز بحران های تنفسی پس از اولین بارش های پاییزی باشند، گفت: همچنین سطح آلاینده های مقیاس هم نمی تواند توجیهی برای حملات تنفسی پس از نخستین بارش های پاییزی باشد. با توجه به اینکه در سه سال گذشته باران اسیدی در استان نداشتیم، فرضیه باران های اسیدی در بروز بحران تنفسی نیز تایید نشد.

ایدنی بیان کرد: در 15 سال گذشته، پوشش گیاهی اهواز از طریق کاشت یک گیاه غیربومی به نام کنوکارپوس تغییر یافته است که طبق بررسی ها گرده افشانی این گیاه عامل بروز بحران های تنفسی بود. در شورای سلامت استان با حمایت استاندار علیرغم مخالفت هایی که صورت گرفت، هرس درختان کنوکارپوس را دنبال کردیم که در نتیجه پس از نخستین بارش پایییزی امسال، حدود 1565 نفر در حوزه دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه چندی شاپور اهواز پس از باران های پاییزی بیمارستان ها مراجعه کردند.