یکی از اصول مدیریت شهری مدرن بهسازی و احیای بافت فرسوده و ناکارآمد شهری است که این امر به عنوان مساله ای جدی در مدیریت امور شهری و روستایی مطرح و نوسازی این بافت اولویت و نیاز زیرساختی شهرسازی است.

به گزارش مرور نیوز ، بافت های فرسوده شهری به دلیل مغایر بودن با ضوابط شهرسازی جدید، نفوذناپذیری، قدیمی و مستهلک بودن، تهدیدی برای شهروندان محسوب می شود.
تراکم ساختمانی بالا، مشکلات بهداشتی، دسترسی نداشتن به درون بافت، ناامنی در برابر زلزله، آسیب پذیری و معضلات اجتماعی از مشکلات بافت های فرسوده است که اقدام مداخله ای از جمله بهسازی، نوسازی و بازسازی این بافت ها را برای رفع این معضلات ضروری کرده است.
بافت فرسوده و ناکارآمد شهری به مناطقی از شهر اطلاق می شود که در سال های گذشته عناصر تشکیل دهنده آن اعم از تاسیسات روبنائی، زیربنایی، ابنیه، مستحدثات، خیابان ها و دسترسی ها، دچار فرسودگی و ناکارآمدی شده و ساکنان آن از مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی رنج می برند.
براساس قانون برنامه پنجم، دستگاه های مختلفی نظیر شهرداری ها و اداره راه و شهرسازی موظف به احیای سالانه 10 درصد از بافت های فرسوده هستند.
به اعتقاد کارشناسان شهرسازی و معماری چهارمحال و بختیاری، حمایت کمرنگ شهرداری ها و کمبود تسهیلات مالی دولتی و سکونتگاه های غیر رسمی و موروثی از دلایل اجرایی نشدن تکالیف احیا بافت فرسوده شهری است.
این کارشناسان می افزایند: نقشه محدوده بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری برای بهسازی و احیا باید براساس شاخص های مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران توسط وزارت مسکن و شهرسازی (سازمان عمران و بهسازی شهری ایران) و یا شهرداری ها تهیه و به تصویب کمیسیون های موضوع ماده پنج قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری برسد.
آنان معتقدند: در برخی موارد در انجام مراحل احیای بافت های فرسوده مردم همکاری لازم در انجام طرح را با دولت ندارند.
سرپرست اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی چهارمحال و بختیاری گفت: به دلیل طولانی شدن اجرای طرح های نوسازی شهرها، برای احیای بافت فرسوده بودجه دولتی کافی نیست.
مجتبی عسگری در گفت وگو با گزارشگر ایرنا اظهار کرد: در دولت یازدهم ستاد بازآفرینی پایدار شهری با هدف احیای بافت فرسوده فعال شد که بعد از آن مردم مشارکت بهتری در احیای بافت های فرسوده داشته و این امر در استان نسبت به دوره های قبل شتاب گرفته است.
به گفته وی، هم اینک حدود یکهزار و 92 هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد شهری در 18 شهر استان شناسایی و در کمیسیون ماده پنج شهرداری ها به تصویب رسیده است.
عسگری تصریح کرد: سال گذشته 150 فقره تسهیلات 400 میلیون ریالی برای احیای بافت فرسوده در شهرهای استان پرداخت شد.
وی ادامه داد: محدودیتی برای پرداخت تسهیلات نوسازی بافت فرسوده و ناکارآمد شهری وجود ندارد و متناسب با درخواست، تسهیلات پرداخت می شود.
به گفته وی، مطابق بررسی ها و مطالعات انجام شده در دیگر شهرهای استان نیز بافت فرسوده وجود دارد ولی هنوز به تصویب نرسیده که پیش بینی می شود در سطح استان چهارمحال و بختیاری حدود 2 هزار هکتار بافت فرسوده وجود داشته باشد.
وی گفت: پارسال 11 طرح مشارکتی احیای بافت فرسوده در استان با 63 میلیارد ریال اعتبار برنامه ریزی شد که تا پایان سال تنها 3 میلیارد و 500 میلیون ریال از این میزان تخصیص یافت.
کارشناس مسئول بهسازی مسکن اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: بهسازی، نوسازی و ساخت مسکن در شهرهای زیر 25 هزار نفر در این استان برعهده این اداره کل است و در صورتی که در بافت های فرسوده شهرها متقاضی نوسازی مسکن باشد، بدون نوبت تسهیلات دریافت می کنند.
مهدی قاسمی ایرنا اظهار کرد: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای احداث و نوسازی مسکن در شهرها و روستاها 180 تا 200 میلیون یال تسهیلات پرداخت می کند.
به گفته وی، سال گذشته 461 متقاضی نوسازی و بهسازی مسکن در استان از این اداره کل تسهیلات دریافت کردند.
وی با بیان اینکه حدود 50 درصد واحدهای مسکونی روستایی در چهارمحال و بختیاری نوسازی و مقاوم سازی شده اند، افزود: نوسازی و بهسازی مسکن در بافت روستاها در این استان با توجه به موقعیت توپوگرافی و بروز حادثه طبیعی الزام است.
قاسمی گفت: اکثر زمین ها و واحدهای مسکونی واقع شده در بافت فرسوده شهرها موروثی بوده که مالک مشخصی نداشته و به دلیل انجام نشدن مراحل قانونی انحصار وراثت، احیاء و نوسازی این بافت انجام نمی شود.
به گفته این کارشناس مسکن سازی، بسیاری از افرادی که در بافت فرسوده زندگی می کنند نیز سالخورده و ار کارافتاده هستند که توانایی دریافت تسهیلات و نوسازی واحدهای خود را ندارند.
قاسمی تصریح کرد: در بسیاری مواقع نیز پلاک های واقع شده در بافت فرسوده مطابق قانون از سوی شهرداری مجوز چند طبقه سازی و افزایش ارتفاع ندارند که این موضوع نیز رغبتی برای مالکان برای احیاء بافت فرسوده ایجاد نمی کند.
مدیرعامل سازمان عمران و باز آفرینی شهرداری شهرکرد گفت: محدوده بافت فرسوده شهرکرد بیش از 86 هکتار مساحت دارد که از شمال به خیابان سعدی و از جنوب منتهی به خواجه نصیر میدان فردوسی و خیابان ملت از شرق به خیابان حافظ و از غرب به خیابان فردوسی و بوعلی سینا در 7 پانل است.
اکبر شاهوردی ادامه داد: بافت فرسوده اطراف امامزاده دوخاتون این شهر به عنوان یکی از بزرگترین بخش بافت شهری در مرکز بازار شهر واقع شده بود که از نیمه دوم سال 94 نوسازی و بهسازی آن آغاز شد.
به گفته وی، این بافت در زمینی به مساحت 2 هزار مترمربع شامل یکهزار و 300 مترمربع فضای تجاری و 700 مترمربع فضای باز به عنوان پارکینگ روباز در ضلع جنوبی مرقد امامزادگان دوخاتون (س) نوسازی شد.
وی با بیان اینکه این بافت نوسازی شده با عنوان فروشگاه بزرگ غذایی، بهداشتی زمینه اشتغال 30 نفر را فراهم کرد، ادامه داد: 30 میلیارد ریال اعتبار برای تملک زمین و 10 میلیارد ریال برای اجرای عملیات عمرانی طرح هزینه شد.
شهرکرد مرکز چهارمحال و بختیاری حدود 180 هزار نفر جمعیت دارد، این استان 40 شهر و 754 روستا دارد.