کاهش دامنه نوسانات بورس به نفع یا به ضرر دولت است؟

به گزارش مرور نیوز، در روزها اخیر خبرهایی شایعه شده که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پی نگرانی از نوسانات بورس طرحی را در دستور کار قرار داده اند که بر مبنای آن نوسان معاملات به دو درصد کاهش یابد، این طرح که برای نخستین بار در زمستان ۹۸ و از سوی شاپور محمدی مدیرعامل سابق بورس مطرح شده بود در آن زمان به دلیل مخالفت وزیر اقتصاد به آرشیو منتقل شد و حتی مدیرعامل بورس هم کنار رفت تا بورس طبق سیاست های وزارت اقتصاد که به دنبال افزایش جذابیت بورس برای کسب نقدینگی بود ادامه پیدا کند.

در شرایط کنونی یکی از دغدغه های کارشناسان اقتصادی افزایش تورم ناشی از رشد حبابی بورس است، چراکه در سه ماهه گذشته شاخص کل بورس ایران بیش از دو برابر شده که می تواند روی بازارهای موازی هم همین اثر را بگذارد.

یک استاد اقتصاد درباره تاثیر رشد شارپی بورس بر تورم گفت: در ابتدا باید توجه داشت که در علم اقتصاد اثرگذاری عوامل اقتصادی به صورت دوطرفه است، یعنی اگر افزایش نرخ ارز، موجب رشد شاخص کل بورس شود، رشد بی رویه و دستوری شاخص کل بورس هم می تواند منجر به بروز تورم انتظاری شود و یک سرمایه گذار در مقایسه رشد سرمایه ها در بورس، ملکش را گرانتر بفروشد یا ممکن است رشد بورس منجر به انجام معاملات دلار با قیمت بالاتری شود.

کامران ندری با بیان اینکه دولت در شرایط کنونی با افزایش نقدینگی روبروست و تنها چاره آن را داغ کردن بازار بورس دیده است، اما این روند رشد شاخص بورس هم تبعاتی به همراه دارد، افزود: در شرایطی که بورس، نقدینگی بالایی را جذب کند و بعد از مدتی جذابیت خود را از دست بدهد به یکباره حجم بالایی از نقدینگی وارد بازارهای موازی می شود و می تواند منجر به تورم بیش از اندازه طلا، خودرو، مسکن یا هر کالای دیگری شود، زیرا در شرایط کنونی بخش مولد اقتصاد ایران کاملا راکد است. از طرف دیگر این روند رشد بورس نمی تواند با همین سرعت ادامه داشته باشد، زیرا پتانسیل شرکت ها تا حدی است که بتواند با شرایط رکود اقتصادی کشور همخوانی داشته باشد. به عبارت دیگر نمی توان انتظار داشت که اقتصاد کشور کاملا در رکود و رشد منفی باشد و بعد بورس از رشد فزاینده ای برخوردار باشد.

او با اشاره به اینکه بخشی از تورم کنونی کشور در نتیجه رشد بازارهای مالی است، تصریح کرد: در ابتدای سال، دولت تورم سالانه را حدود ۲۲ درصد اعلام کرد اما قیمت ها در بازار بیش از این میزان بوده و قیمت دلار نیز به بالای ۲۰ هزار تومان رسیده و این موضوع می تواند ناشی از تورم انتظاری باشد.

مضرات دامنه محدود نوسانات بورس

در چند ماه گذشته چند نماد دولتی در بورس به واسطه عرضه ETF  رشد های چند صد درصدی را تجربه کردند، زیرا پس از اینکه بسیاری از سهامداران از رشد صندوق ها خبر دار شدند در صف خرید این نماد قرار گرفتند و بسیاری از تازه واردها سفارش خریدهایی را پشت همین صف های طولانی می گذاشتند و همین رویه باعث رشد چند صد درصدی این نماد بدون اصلاح شد و الان بسیاری از کسانی سهم را در قیمت های قله خریده اند در دامنه ریسک بالا قرار گرفته اند.

یک کارشناس بورس با اشاره به اینکه ذات بازار سرمایه با ریسک همراه است، گفت: در شرایط کنونی محدودیت در شناوری و سقف خرید و فروش در معاملات بورس باعث شده که روزانه شاهد صف های خرید و فروش در نمادها مختلف باشیم که این روش معاملات در هیچ جای دنیا مرسوم نیست زیرا بورس های خارجی محدودیت قیمتی برای معاملات ندارند.

علیرضا سادات با بیان اینکه حذف محدودیت ها می تواند به تعادل بازار کمک کند، افزود: شاید این محدودیت ها بتواند مانع از ریزش ناگهانی ارزش یک نماد شود، اما از طرف دیگر بازار به صف های خرید و فروش واکنش های توده ای نشان می دهد که یک نماد به عنوان لیدر بازار حرکت سریعی را آغاز کند و صف های خرید سنگینی را تجربه کند و برای صف فروش هم می تواند همین اتفاق بیفتد و با تشکیل یک صف به سرعت سهامدارن بیشتری نماد خود را عرضه کنند.

در صورتی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی  طرح کاهش دامنه نوسان بورس را در دستور کار قرار دهند روند رشد بورس به طور قطع، کُند می شود و در مقابل ریسک آن هم کاهش می یابد اما در شرایطی که جذابیت خود را از دست بدهد به یکباره حجم بالایی از نقدینگی وارد بازارهای موازی می شوند و می تواند منجر به تورم بیش از اندازه طلا، خودرو، مسکن یا هر کالای دیگری شود.