بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران وجود رشد اقتصادی حاصل شده در سال 1395 و بهار 1396 ،مقایسه ارزش افزوده رشته فعالیتها به قیمتهای ثابت با مقادیر آن در سال 1390 نشان میدهد در برخی از بخشها مانند استخراج نفت خام و گاز طبیعی، ساختمان و واسطه گریهای مالی، سطح ارزش افزوده به قیمت ثابت هنوز به سطح عدد سال 1390 نرسیده است.
به گزارش مرور نیوز، بر اساس اعلام مرکز آمار ایران رشد محصول ناخالص داخلی(GDP)، یا همان رشد اقتصادی در مرکز آمار ایران از دو روش تولید و هزینه محاسبه میشود. در روش تولید، مبنای محاسبهی GDP مجموع ارزش افزودههای بخشهای مختلف اقتصادی است در روش هزینه، GDP از مجموع اجزای تقاضای نهایی به دست میآید. نتایج محاسبات نرخ رشد اقتصادی برای سالهای ۱۳۹۰-۱۳۹۵ و سه ماهه اول 1396 در جداول 1 تا 4 آورده شده است.
محصول ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1390 در سه ماهه نخست سال 1396 به رقم 183 هزار و 642 میلیارد تومان با نفت و 145 هزار و 669 میلیارد تومان بدون احتساب نفت رسیده است، در حالی که رقم مذکور در مدت مشابه سال قبل با نفت 172 هزار و 385 میلیارد تومان و بدون نفت 136 هزار و 100 میلیارد تومان بوده که نشان از رشد ۶.۵ درصدی محصول ناخالص داخلی و 7 درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال 1396 دارد.
نتایج مذکور حاکی از آن است که در سه ماهه نخست سال جاری رشته فعالیت های گروه کشاورزی ۳.۱ درصد گروه صنعت (استخراج نفت خام و گاز طبیعی، سایر معادن، صنعت، انرژی و ساختمان) ۴.۹ درصد و گروه خدمات ۸.۳ درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل، رشد داشته است.
از طرفی شاخص کل (بر مبنای ۱۰۰=۱۳۹۰ ) قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کل کشور در فصل بهار 1396 عدد ۲۴۷.۹ را نشان میدهد که نسبت به دوازده ماه منتهی به خرداد ۱۳۹۶، ۷.۶ درصد افزایش داشته است. این شاخص برای خانوارهای شهری در فصل بهار سال 1396 عدد ۲۴۴.۸ و برای خانوارهای روستایی عدد ۲۶۰.۹ را نشان میدهد که نسبت به دوازده ماه منتهی به خرداد ۱۳۹۶، به ترتیب ۷.۷ و ۸.۵ درصد افزایش داشته است. از آنجا که در مناطق روستایی ضریب اهمیت کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات بیشتر از شهری است (۴۰.۲ در برابر ۲۵.۵ درصد) و ضریب اهمیت مسکن در مناطق شهری بیشتر از روستایی است ( ۳۰.۵ در برابر ۱۱.۶ درصد)، لذا در دوره هایی که مسکن در رکود باشد این ضریب اهمیت بالا در مناطق شهری همانند وزنه ای سنگین عمل کرده و اجازه نمیدهد، شاخص کل شهری تغییرات زیادی داشته باشد.
در مناطق روستایی خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات مشابه همین وزنه است. با توجه به اینکه در دورههای اخیر همچنان اجاره بهای واحدهای مسکونی در قیاس با قیمت خوراکیها، رشد کمتری داشته، بنابراین سبب شده که نرخ تورم روستایی بیشتر از شهری باشد.
مرکز آمار ایران همچنین در بخش دیگری به نکات کلیدی قابل توجه در حساب های ملی فصلی و نرخ رشد اقتصادی سه ماهه نخست سال 1396 اشاره کرد:
در فصل بهار 1396 هر چند بخش استخراج نفت خام و گاز طبیعی رشد مثبت ۴.۷ درصدی را تجربه کرده است، اما از آنجا که این رشد کمتر از میانگین رشد سایر بخشها بوده باعث فزونی یافتن رشد محصول ناخالص داخلی بدون نفت نسبت به محصول ناخالص داخلی، بعد از حدود چهار فصل که دوران اوج صادرات نفتی پس از اجرا شدن برجام بوده، شده است.
با وجود رشد اقتصادی حاصل شده در سال 1395 و بهار ۱۳۹۶، مقایسه ارزش افزوده رشته فعالیتها به قیمتهای ثابت با مقادیر آن در سال 1390 نشان میدهد در برخی از بخشها مانند استخراج نفت خام و گاز طبیعی، ساختمان و واسطه گریهای مالی، سطح ارزش افزوده به قیمت ثابت هنوز به سطح عدد سال 1390 نرسیده است.
همچنین بررسی اجزای هزینه نهایی به قیمت ثابت نیز نشان میدهد صرف نظر از افزایش هزینه مصرف نهایی خصوصی و دولت نسبت به سال ۱۳۹۰، سطح ارقام تشکیل سرمایه در ماشین آلات و ساختمان همچنان کمتر از سطح ارقام سال 1390 است.