اجرای مدیریت ریسک بر اساس آیین نامه 93 حاکمیت شرکتی

به گزارش مرور نیوز، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی بیمه‌ کوثر با بیان این مطلب که هر سازمانی به این سمت می رود که مدیریت ریسک را درون سازمان خود پیاده کند، درباره مدیریت ریسک بنگاه (ERM) افزود: معمولا شرکت‌ های بیمه را با موضوع توانگری بررسی می‌کنند که آیا آن شرکت توانایی پاسخ به تعهدات خود را دارد یا نه. بر اساس این پنج سطح توانگری در شرکت‌های بیمه کشور وجود دارد که تعدادی از شرکت‌ها سطح توانگری یک دارند.

ابوالفضل آقادادی در پاسخ به اینکه آیا شاخص سطح توانگری به عنوان مهم‌ترین شاخص مدیریت ریسک، ‌به تنهایی می‌تواند نواقص و ریسک‌های درون شرکت بیمه را پوشش دهد، گفت: قطعا پاسخ منفی خواهد بود. در راستای استقرار حاکمیت شرکتی که از سال93 در تمام شرکت‌های بیمه‌ای در حال اجراست باید مدیریت ریسک پیاده شود. در تمام شرکت‌های بیمه‌گر باید کمیته‌های ریسک، تطبیق مقررات و حسابرسی داخلی در راستای پیاده‌سازی آیین‌نامه شرکتی تشکیل شود. غیر از کمیته ریسک باید واحد مدیریت ریسک هم تشکیل شود که به مدیر آن اصطلاحا «سی آر اُ» (CRO) می‌گویند.

او با تاکید بر اینکه وظایف و جایگاه «سی آر اُ» با اکچوئر متفاوت است، عنوان کرد: «سی آر اُ» یا «مدیر ریسک» مسئول اجرا و پیاده‌سازی استراتژی مدیریت ریسک جامع بنگاه‌های اقتصادی است در حالی که اکچوئرها بیشتر مباحث ریسک‌های بیمه‌گری را در شرکت‌ها دنبال می‌کنند. پس برای سازماندهی کمیته، به واحد مدیریت ریسک، مدیر ریسک و مالکان ریسک نیاز داریم. مثلا مدیر آتش‌سوزی مالک ریسک رشته آتش‌سوزی در آن شرکت است.

آقادادی درباره فرآیند مدیریت ریسک گفت: در فرآیند مدیریت ریسک می‌گویند باید خط‌‌مشی ریسک نوشته شود؛ یعنی دقیقا سیاست در آنجا تدوین می‌شود. سپس باید حدود تحمل ریسک در شرکت‌ها تعیین شود که به آن «apatite» می‌گویند؛ یعنی در شرکت‌های بیمه‌گر دقیقا باید اپتایت‌ها مشخص شود. بعد ریسک‌های شرکت دقیقا شناسایی و ارزیابی و به اصطلاح «exposure» آنها شناسایی شود تا بتوان براساس آن، تحلیل، ارزیابی و گزارشگری کرد. او با اشاره به اینکه استانداردهای مختلفی در دنیا برای تعریف فرآیند مدیریت ریسک وجود دارد، اظهار کرد: استاندارد کوزو و استاندارد ISO31000 دو مورد از این استانداردها هستند اما در مجموع به منظور کنترل توانگری مالی، هر شرکتی به استقرار واحد، کمیته یا سازمانی به نام مدیریت ریسک نیاز دارد.

ریسک‌های بازار بیمه

معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی بیمه‌کوثر در تشریح انواع ریسک‌های موجود در بازار گفت: ریسک‌های ناشی از مباحث مالی و غیرمالی دو گروه اصلی ریسک‌ها هستند. در بانک‌ها مدل ریسک، مدل «بال» است که در دنیا به آن «بازل» و در ایران به آن کمیته «بال» می‌گویند. شرکت‌های بیمه‌گر بیشتر الگوی «سالونسی» یا توانگری را دنبال می‌کنند. 

به گفته آقادادی ریسک‌های بیمه‌گری شامل ریسک‌های بازار، اعتبار، نقدینگی و عملیاتی می‌شود، اما در بانک‌ها از گذشته دو ریسک بازار یا اعتبار و ریسک عملیاتی وجود دارد در حالی که در صنعت بیمه اینها تفکیک شده است.

او درباره ریسک بازار توضیح داد: این ریسک از محیط بیرون به شرکت‌ها تحمیل می‌شود در حالی که ریسک‌های دیگر نظیر عملیاتی، نقدینگی و بیمه‌گری درونی است. نوسانات قیمت دارایی‌ها و ارز، ریسک نرخ بهره و نرخ تورم از موارد بسیار ملموس ریسک بازار به شمار می‌رود که هر کدام از این موارد باید توسط واحد مدیریت ریسک شرکت رصد و ارزیابی شود. وی بیان کرد: زمانی که در یک شرکت میزان مطالبات بالا می‌رود، از همان ناحیه دچار زیان خواهد شد، پس وظیفه مدیریت ریسک این است که به هیات‌مدیره خود هشدار دهد. 

آقادادی با اشاره به اینکه ریسک‌های نقدینگی به نقدشوندگی دارایی‌های شرکت مربوط می‌شود، تصریح کرد: این ریسک‌ها زمانی خود را نشان می‌دهند که خسارت سنگینی تحمیل شود و شرکت بیمه نتواند به تعهدات خود عمل کند. او ادامه داد: ریسک اعتباری زمانی به واقعیت تبدیل می‌شود که نکول صورت گیرد و شرکت‌ها نتوانند وام‌های خود را پرداخت کنند یا شرکت اتکایی طرف قرارداد، نتواند خسارت‌ها را به ما برگرداند.

وی درباره آثار زیان‌باری که ریسک عملیاتی می‌تواند به همراه داشته باشد، گفت: برای برآورد خسارت‌های ریسک‌های عملیاتی، باید ببینیم که اگر یک روز سیستم‌های یک شرکت بیمه‌گر از کار بیفتد چقدر خسارت به آن شرکت تحمیل می‌شود. 

ضرورت مدیریت ریسک یکپارچه

معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی بیمه‌کوثر با تاکید بر اینکه مدیریت ریسک باید به صورت یکپارچه ریسک‌های مختلف را رصد کند، اظهار کرد: متاسفانه می‌بینیم که به صورت جزیره‌ای و در شرکت‌های مختلف به طور سطحی ریسک‌ها بررسی می‌شوند در حالی که مدیریت ریسک باید به صورت یکپارچه عمل کند.

او با اشاره به اینکه آیین‌نامه «69» درخصوص توانگری مالی و آیین‌نامه «88» با موضوع افشاگری اطلاعات از سوی بیمه مرکزی به شرکت‌های بیمه ابلاغ شده است، افزود: تمام اینها سعی دارند که شرکت‌ها را بیدار کنند تا به صورت متوازن به تمام این موضوعات نگاه کنند. به عبارتی یک شرکت نباید تنها به رشد فروش خود توجه کند و غافل از این باشد که چقدر خسارت معوق و مطالبات دارد. در این میان، مدیریت ریسک از مسیرهای مختلف به شرکت‌ها کمک می‌کند تا کشتی خود را به ساحل امن برساند.