یگان‌های مدافع خلق؛ متغیر اصلی تنش میان ترکیه و آمریکا

به گزارش مرور نیوز، با آغاز اعتراضات داخلی سوریه در ابتدای سال 2011، کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای با پدیده ای روبرو شدند که به دلیل جایگاه نظام سیاسی بشار اسد در تحولات خاورمیانه، نمی توانستند رویکردی مانند آنچه در خصوص مصر، لیبی و تونس اتخاذ کرده بودند، داشته باشند.

در این رابطه واکنش ترکیه به عنوان یکی از کشورهای همسایه سوریه که در مناطق کردنشین با این کشور مرز مشترک داشت، از اهمیت زیادی برخوردار بود. آنکارا در ابتدای امر به جهت حساسیت زیادی که ناامنی های سوریه بر شهر های کردنشین این کشور می توانست داشته باشد، به مدت 6 ماه موضعی نگرفت. اما با گذشت زمان آنکارا از یک همسایه دوست به کشوری تبدیل شد که تا مرز حمله نظامی به پایتخت سوریه و براندازی اسد پیش رفت.

مهمترین دلیل تغییر سیاست ترکیه در قبال سوریه از سال 2011 به بعد، به برنامه آنکارا برای تحقق نوعثمانی گری و گسترش توسعه نفوذ بر می گردد. در آن زمان اردوغان با همراهی عربستان، قطر و حمایت غیرمستقیم آمریکا دست به تقویت و تجهیز گروه های معارض فعال در سوریه زد. این روند تا پیروزی های ارتش دمشق با پشتیبانی هوایی روسیه در آزادسازی شهرهای پالمیرا، حلب و عقب راندن داعش ادامه داشت.

پس از این تغییر معادلات میدانی سوریه در اواسط سال گذشته، ترکیه چرخشی در رویکرد خود نسبت به همراهی با عربستان و قطر ایجاد کرد. آنکارا که از یک سو با ناامنی های تروریستی داخلی از سوی داعش و برخی گروه های نظامی کردی روبرو بود و از سوی دیگر شاهد از دست رفتن سرمایه گذاری های پنج ساله خود در بحران سوریه بود، تصمیم گرفت با نزدیک شدن به مسکو، نقش پررنگتری در منطقه داشته باشد. این مساله باعث دور شدن ترکیه از دوستان عربش در بحران سوریه شد. از این رو اردوغان در اواخر بهمن ماه برای گفتگو با مقامات ریاض و دوحه و توجیه چرخش مواضع ترکیه به این کشورها سفر کرد.

در واقع اردوغان در نظر داشت با نزدیک شدن به روسیه، اهداف خود را از طریق دیگری در خاک سوریه دنبال کند. همراهی با مسکو در شرایطی که وزنه معادلات نظامی در سوریه به نفع دمشق در حال تغییر بود و همچنین نقشی که کرملین می توانست در تضمین امنیت مرزهای جنوبی ترکیه و اقتصاد این کشور بازی کند، منجر اتخاذ چنین تصمیمی از سوی آنکارا شد.

در ماه های اخیر علاوه بر شکست استراتژی حامیان تروریست ها در برابر ارتش سوریه، قدرت یافتن یگان های مدافع خلق تبدیل به خطری هشدار دهنده برای ترکیه شد. این در حالی بود که درخواست های آنکارا در چند سال اخیر برای ایجاد منطقه حائل در مرزهای مشترک ترکیه و سوریه، از سوی آمریکا رد شد و موفقیت های نیروهای کرد در برابر داعش بر حوزه عمل آنها افزود.

از این رو اردوغان بر آن شد تا با کمک روسیه و بهبود مناسبات با مسکو، نه تنها قدرت اثرگذاری خود را در سوریه حفظ کند بلکه مانع رسمیت یافتن کانتون های عفرین، کوبانی و جزیره در ساختار سیاسی این کشور شود.

اما مساله مهم در این راستا، نوع نگاه آمریکا به ویژه دولت جدید این کشور به نیروهای کرد سوری است. ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی خود کردها را تنها گروهی دانست که کاخ سفید می تواند برای مبارزه با تروریسم به آنها اتکا داشته باشد.

در ادامه این رویکرد، اخیرا واشنگتن با درخواست آنکارا برای ممانعت از حضور نیروهای کردی در عملیات آزادسازی رقه مخالفت کرده است. این موضوع به دلیل تاثیری که به زعم مقامات ترکیه می تواند بر ثبات مناطق کردنشین کشورشان داشته باشد، منجر به تنش در روابط آنکارا و واشنگتن شده است.

بر این اساس پیش بینی می شود اختلاف دیدگاه ترکیه و آمریکا، به دنبال توافق اردوغان با پوتین برای خرید سامانه اس 400 روسی، در سال جدید شدت یابد.

ترکیه یکی از همپیمانان منطقه ایالات متحده و از اعضای ناتو است که در 6 سال گذشته ارتقا مرزهای جنوبی آن به واسطه استقرار سامانه موشکی پاتریوت کشورهای عضو ناتو محقق شد. لذا هرگونه نزدیکی آنکارا به مسکو می تواند زنگ خطری را برای واشنگتن به صدا درآورد.