حدود یک هفته از حمله ترکیه به شمال سوریه که اقوام کُرد سوریه در آن منطقه ساکن هستند، می گذرد و رجب طیب اردوغان با تاکید بر اینکه عملیات شمال سوریه متوقف نمی شود اظهار کرد:عملیات های ما در سوریه علیه تمامیت ارضی و استقلال هیچ کشوری نیست.
به گزارش مرور نیوز، قوم کرد از بزرگترین اقوام در جهان هستند که بدون داشتن کشوری مستقل زندگی میکنند. تقریبا ۳۵ میلیون کرد در مرزهای چهار کشور ایران، عراق، سوریه و ترکیه ساکن هستند.
بیشترین جمعیت کُرد در کشور ترکیه زندگی میکنند. بحران کردها به پس از جنگ جهانی اول برمیگردد که عثمانی سقوط کرد و فرانسه و بریتانیا نقشه خاورمیانه را کشیدند و کردها را در کشورهای مختلف تقسیم کردند.
چندین دهه کردها برای ایجاد کردستان مستقل تلاش کردند، اما با مقابله دولتهای مرکزی مواجه شدند. کردها در سراسر سرزمینهای کردنشین به گروههای مختلفی تقسیم شدند. پ ک ک [حزب کارگران کردستان] در ترکیه، ی پی گ [یگان مدافع خلق] در سوریه و پیشمرگهها در عراق از جمله گروههای شبه نظامی کرد در این سرزمینها هستند.
زمانی که داعش در سال ۲۰۱۴ اعلام موجودیت کرد، مرزهای غربی سوریه و عراق از هم پاشید و کردها در میان این جبهه قرار گرفتند. گروههای نظامی کُرد به دلیل سازمان یافتگی در مبارزه با داعش در سراسر سرزمینهای کردنشین عراق، سوریه و ترکیه موفقیتهایی کسب کردند. در آن دوره بخشی از کردها با حمایت آمریکا علیه داعش جنگید با این امید که یک روز بتواند سرزمینی به نام کردستان را بعد از شکست داعش ایجاد کند، اما شکست داعش زنگ خطر را در سراسر منطقه به صدا در آورد.
در سال ۲۰۱۵ ترکیه با جمعیت کردهای ساکن این کشور وارد درگیری شد. «پ.ک.ک» در استرالیا و آمریکا به عنوان گروه تروریستی شناخته میشود. اردوغان همزمان در اظهاراتی که همه کردهای منطقه را شامل میشد، از در هم شکستن کردها حرف زد و آنها را تروریست و تهدیدی برای امنیت ترکیه خواند.
در سال ۲۰۱۸ نیز بعد از اینکه آمریکا شکست داعش را در سوریه اعلام کرد، ترامپ طرح خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را روی میز قرار داد، اما بعد از انتقادات متعدد از خالی کردن پشت کردها در سوریه او طرح خروج نیروها را به تعویق انداخت.
در آگوست ۲۰۱۹ آمریکا و ترکیه با ایجاد یک منطقه حائل در راستای مرزهای ترکیه و سوریه موافقت کردند و مقامات کُرد با این فرض که ترکیه اطمینان دهد که به کردها حمله نخواهد کرد، حمایتشان را از این طرح اعلام کردند اما این بار ترکیه تصمیم گرفته یک منطقه امن به طول ۳۲ کیلومتر را در راستای مرزهایش با سوریه ایجاد کند. آنها امیدوارند با این کار بخشی از جمعیت ۳.۶ میلیون نفری پناهجویان سوری را که در ترکیه زندگی میکنند را در این منطقه ساکن کنند.
* توافق آدانا چیست؟
در تاریخ ۲۰ اکتبر ۱۹۹۸ در نشستی که دو هیات سوریه و ترکیه در شهر آدانا داشتند، توافقنامهای میان دو طرف برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم به امضا رسید. آنکارا بر خواستههایش جهت پایان یافتن تنش موجود در روابط خود با دمشق تاکید کرده و در مورد واکنش خود به عدم پایبندی دمشق به تعهداتش هشدار داد.
ضمیمه شماره چهار توافقنامه آدانا، حزب (پ.ک.ک) را تروریست خوانده است و بر اساس آن به آنکارا این حق داده شده که اعضای حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) را تا عمق پنج کیلومتری شمال سوریه تحت تعقیب قرار دهد.
در این چارچوب سوریه نباید به اردوگاههای آموزش تروریست ها اجازه فعالیت در مناطق تحت کنترلشان را بدهد و سلاح و تجهیزات لجستیک، مدارک شناسایی جعلی در اختیار حزب کارگران کردستان قرار ندهد، به «تروریست»ها برای ورود قانونی و نفوذ به ترکیه کمک نکند، اجازه فعالیتهای تبلیغاتی سازمان تروریستی یعنی حزب کارگران کردستان را نداده و به اعضای این حزب اجازه ندهد پایگاههایی را در خاک سوریه ایجاد و راهاندازی کنند، به عبور تروریستها از کشورهای سوم به مقصد شمال عراق و ترکیه سهولت نبخشد.
بهمن سال گذشته ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه اجرای توافقنامه ۱۹۹۸ آدانا میان دمشق و آنکارا را به جای طرح منطقه حائل در شمال شرق سوریه که بین ترکیه و امریکا مطرح شده بود روی میز قرار داد.
* هدف اردوغان از حمله به سوریه چیست؟
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه هدف خود از عملیات نظامی علیه نیروهای کرد در شمال سوریه را پاکسازی مرز سوریه با ترکیه از نیروهای دفاع از کردهای سوریه، ایجاد یک منطقه امن در آنجا و بازگرداندن پناهندگان سوری در ترکیه نامیده است.