وضعیت آینده سیاسی خاورمیانه و اجرای تحریم های ده ساله ضد ایرانی آمریکا تا حدی زیادی به امتیازدهی های میز مذاکره قدرت های بزرگ بستگی دارد.
به گزارش گروه سیاسی مرور نیوز، با استناد به برجام تحریم های ایران می بایست در سال 2024 از شرایط تعلیق به حالت لغو تغییر وضعیت می داد. اما اقدام نمایندگان کنگره در تمدید تحریم های ده ساله علیه کشورمان، اوضاع را عوض کرده است. در این راستا رئیس جمهور آمریکا در رابطه با حمایت از توافق هسته ای و برجام گفت که مصوبه سنا را وتو خواهد کرد اما به نظر نمی رسد این اقدام با توجه به رای مثبت دو سوم مجلس نمایندگان و سنا، تاثیری در تمدید تحریم ها نداشته باشد. در این شرایط تحریم های ضد ایرانی تا سال 2026 ادامه خواهد داشت.
اقدام مقامات آمریکایی مهمترین نشانه بدعهدی این کشور در تعهدات بین المللی و نقض و پایان پذیری برجام به شمار می رود. در این خصوص رضا سراج، کارشناس مسائل استراتژیک، تاکید دارد که «حفظ رژیم تحریم ها علیه ایران سه کارکرد مهم دارد: 1) رژیم تحریم ها عامل حفظ اجماع علیه ایران است. 2) رژیم تحریم ها مهمترین ابزار برای مهار و کنترل روند قدرت یابی ایران است. 3) رژیم تحریم ها اصلی ترین نرم افزار برای تغییر رفتار و نرمال سازی ایران به کمک جریان غربگرا است.»
از طرفی در این ارتباط روزنامه هافینگتون پست در گزارشی نوشت:«طرفداران تصویب لایحه تمدید تحریم های ایران استدلال کردند که اگر اجازه منقضی شدن لایحه را بدهند، آمریکا توانمندی خود برای بازگرداندن سریع تحریم ها علیه ایران، در صورت نقض برجام را از دست می دهد.»
با این تفاسیر می توان گفت ژست سیاسی اوباما در مورد وتو مصوبه کنگره صرفا برای حفظ پرستیژ بین المللی این کشور است. زیرا در هر صورت وتو یا عدم وتو او نمی تواند در روند کار تحریم ها خللی ایجاد کند. ضمن آنکه علی رغم تاکید اروپایی ها بر حفظ برجام، آن ها توانایی ایستادگی در برابر لغو این توافق را ندارند مگر آنکه بخواهند از اردوگاه آمریکا خارج شوند و راهی که چین پیموده است پیش بگیرند. اما با توجه به وابستگی امنیتی اروپا به آمریکا و نگرانی از تحرکات روسیه در شرق اروپا و مواضع دوستانه ترامپ با پوتین، ترجیح خواهند داد کماکان با ایالات متحده همسو باشند.
در همین راستا گزارش هایی از احتمال مذاکره مسکو واشنگتن در مورد سوریه شنیده می شود که می تواند بر مواضع روسیه در برجام نیز اثرگذار باشد. چرا که مسکو در سال 2010 به قطع نامه شورای امنیت رای داد و باعث تحریم های بین المللی علیه کشورمان شد. در همان زمان رئیس جمهور وقت روسیه نیز موافقت نامه انتقال پنج سامانه اس 300 به ایران را به بهانه همین تحریم ها لغو کرد.
از این رو به توجه به تحولات سیاسی در آمریکا، بحران روسیه و تغییری که در ساختار وقه مجریه ایران در اردیبهشت آینده به وقوع می پیوندد، سناریوهای مختلف می تواند به وقوع بپیوندد که پیش بینی می شود چانه زنی و معامله میان طرفین، بیش از تعهدات قانونی و تحولات میدانی موثر باشد.
