سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه علاوه بر قانون خوب اجرای مطلوب هم نیاز است، مطرح کرد: اگر قانون خوب داشته باشیم و به درستی اجرا نشود، نه تنها اثر مثبت ندارد، بلکه اثر منفی هم دارد.
به گزارش مرور نیوز، عباسعلی کدخدایی در نشست علمی بررسی سیاست های کلی انتخابات که با حضور برخی از اعضای حقوقدان شورای نگهبان، و اساتید حقوق در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با بیان اینکه ما با برخی مشکلات انتخاباتی در دو دهه گذشته مواجه بودیم، گفت: قبلا هم توضیح داده‌ام، نظام انتخاباتی اکنون ما و قوانین مختلف آن حداقلی هستند. بخشی متعلق به دهه‌های اول انقلاب و فضای سیاسی آن زمان هستند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با تاکید بر اینکه انتخابات یک کنش سیاسی از سوی فعالین سیاست است و زاینده و پوینده است، تصریح کرد: قوانین مربوط به آن هم باید همراه با این پویندگی باشد. قوانین دیگر ما برای مثال، قانون شرکت ها و قانون تجارت ما علی رغم مشکلات شاید قابل تحمل باشد، اما در رابطه با مباحث سیاسی آنجا که نیاز به قانونگذاری است باید روشن باشد و با اقتضائات روز هماهنگ باشد.
کدخدایی افزود: اگر بخواهیم چارچوبی مناسب برای بخش تجارت، مدنی و کیفری در نظر بگیریم، شرط اول وجود قانون خوب و مطلوب است. در بحث انتخابات قانون مطلوب و شایسته ای را برای انتخاباتی که در سال های اخیر نیازمند چارچوب های شفاف بوده، نداشته‌ایم. برای مثال در بحث تبلیغات، حداقل قوانین ما به آن اختصاص یافته است. همچنین در بحث برخورد با تخلفات، قوانین ما حداقلی است. یعنی ما آن شرط اول را نداشته ایم.
وی با اشاره به اینکه علاوه بر قانون خوب، اجرای خوب هم نیازمند است تبیین کرد: اگر قانون خوب داشته باشیم ولی در مقابل به درستی اجرا نشود نه تنها اثر مثبتی ندارد بلکه اثر منفی خواهم داشت. در بحث اجرا مشکلاتی را داشته ایم. تا زمانی که مجریان ما در هر زمینه ای به قانون باور نداشته باشند نمی توان انتظار اجرای صحیح قانون را داشته باشیم. این باور در بین مردم هم به فرهنگ قانون مداری باز می گردد.
کدخدایی افزود: علاوه بر اجرا، نظارت بر اجرای قانون از جمله مسائل مهم است. اگر قانون به خوبی اجرا شود و نظارت بر اجرا هم صحیح انجام شود، خیلی از مشکلات ما قابل حل می شود. مقام معظم رهبری در چند سال گذشته این مشکلات را بررسی کرده اند، با دستور به تشخیص مصلحت نظام قرار شد این مشکلات در قالب سیاست های کلی بررسی شود. مدتی در مجمع تشخیص مصلحت نظام و کمیسیون های مختلفی بررسی شد. متنی پیشنهاد شد که در آخر منتشر و ابلاغ شد.
وی سیاست های کلی انتخابات را به عنوان نقشه راهی برای انتخابات دانست و عنوان کرد: این نقشه راه می تواند بسیاری از مشکلات ما را برطرف کند که بحث تقسیم بندی حوزه های انتخابی در ماده اول این سیاست ها مورد اشاره قرار گرفته که بتوانیم یک عدالتی را در رابطه با این تقسیم بندی ها داشته باشیم. تقسیمی که هم بتواند مشکلات را کمتر کند و هم عدالت را فراهم کند. مشکل دیگر بحث هزینه های مالی انتخاباتی است. ما در این امر از قوانین حداقلی برخورداریم. هزینه های انتخاباتی در همه کشورها مکانیزم های روشنی دارد، که روشن شود فردی که می خواهد در انتخابات شرکت کنند منابع مالی اش از کجاست و تا چه میزان می تواند هزینه کند.
سخنگوی شورای نگهبان خاطرنشان کرد: ما هیچگونه نظارت موثری بر هزینه‌های تبلیغاتی و انتخاباتی نداشته‌ایم، ولی گاهی شورای نگهبان بر اساس گزارشاتی که دریافت می کرد، هزینه ها را بررسی می کرد که کار بسیار دشواری بود. اما اگر این مکانیزم ایجاد شود که منابع مالی فرد و میزان هزینه تبلیغات روشن شود بخشی از مشکلات ما را برطرف می کند که بندهای 3 و 4 این سیاست های کلی به این مساله پرداخته و شفافیت منابع مالی و میزان هزینه ها را مورد تاکید قرار داده است.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به موضوع صلاحیت های انتخاباتی گفت: در بحث صلاحیت ها شورای نگهبان همیشه متهم است و اعتراضاتی وجود دارد که طبیعی است. اما واقعا تا چه اندازه در بحث صلاحیت ها مکانیزم های موثری را ایجاد کرده ایم؟ این که بگوییم کشورهای دیگر بر صلاحیت ها نظارت ندارند، اشتباه است. این نظارت بر صلاحیت ها در تمام نظام های انتخاباتی وجود دارد. اما صحبت بر سر مکانیزم های اجرایی است.
کدخدایی با اشاره به انتخابات اخیر آمریکا مطرح کرد: در انتخابات اخیر آمریکا مشاهده کردیم ترامپ آمد و مسائلی را که مطرح کرد مورد اعتراض هم قرار گرفت و رها نشده بود. واقعا اگر بخواهد از مسیر اصلی حزب خارج شود، اجازه فعالیت نخواهد داشت. اما روش ها متفاوت است. اصل نظارت و بررسی صلاحیت ها در همه کشورها وجود دارد و ما هم باید این موضوع را شفاف کنیم و مکانیزم ها و شرایط عینی و ملموس بیشتری را در این باره داشته باشیم.
وی در این باره افزود: ما هم در شورای نگهبان معتقدیم اگر شرایط کمی بیشتری داشته باشیم، راحت تر می توانیم پاسخگو باشیم و مشکلات کمتری داشته باشیم. شاید بتوانیم مراحلی پیش بینی کنیم که شرایط نمایندگان از قبل اعلام و بررسی شود و شورای نگهبان مرجع نهایی اعلام نظر باشد. بحث شایسته گزینی مساله ای است که در سیاست های کلی انتخابات مورد توجه قرار گرفته است . همچنین تعیین رجل سیاسی مذهبی و مدیر و مدبر بودن باید شفاف شود و ما معتقدیم باید در این باره تعیین تکلیف شود.
کدخدایی در پایان اظهارات خود سیاست های کلی انتخابات را با عنوان نقشه راه و مشعلی برای نظام انتخاباتی دانست و گفت: قوانین مبتنی با این سیاست ها که در مجلس شورای اسلامی تصویب می شود، می تواند وضعیت انتخابات را روشن و مشکلات ما را برطرف کند.
