رهاورد آستانه؛ حفظ تمامیت ارضی و خاتمه راه حل نظامی سوریه

به گزارش خبرنگار سیاسی مرور نیوز، نشست آستانه پس از دو دور گفتگو به پایان رسید. این نشست با حضور هیات هایی از روسیه، ایران، ترکیه، نماینده ویژه سازمان ملل و سفیر آمریکا در قزاقستان برای دست یافتن به راه حلی برای بحران سوریه تشکیل شد. شب گذشته دور اول مذاکرات معارضان از دولت دمشق خواستند تا آتش بس را به مناطقی گسترش دهد که ارتش عنوان می کند در حال نبرد با جبهه النصره در آنجا است.

در واقع برای اولین بار بود که دو طرف سوری در مقابل هم نشستند تا برای جنگ 6 ساله که میلیون ها تن را به کام مرگ و آوارگی کشاند، راه حلی سیاسی بیابند. اما همان طور که پیش بینی می شد گفتگوهای صلح با موانع متعددی روبرو شد. معارضین با متهم کردن دولت دمشق به نقض آتش بس در یک ماه گذشته، خواهان گسترش آتش بس به منطقه وادی بردی شدند. این در حالی است که طبق توافق اولیه، مناطقی که در آنها شبه نظامیان جبهه النصره و داعش حضور دارند از محدوده آتش بس خارج است و در همین راستا وادی بردی نیز به دلیل فعالیت جبهه النصره در زمره این مناطق محسوب می شود.

با این حال امروز پس از چند ساعت گفتگو بیانیه ای صادر شد که در آن ضمن تاکید بر حفظ تامیت ارضی سوریه بر ادامه گفتگوهای سیاسی برای دست یابی به مکانیزمی جهت انتقال قدرت براساس قطع نامه های 2318 و 2254 شورای امنیت اشاره شد.

در همین رابطه بر سر ایجاد یک هیات ناظر برای نظارت بر اجرای صحیح این آتش بس نیز توافق شده است با این حال آتش بس شامل مناطق تحت کنترل گروه‌های تروریستی شناخته شده یعنی داعش و النصره نخواهد شد.

برآیند این نشست علی رغم تفسیر کارشناسان غربی مبنی بر شکست مذاکرات در تایید روند سیاسی بحران و نقطه عطفی در تداوم گفتگوهای صلح است. در همین خصوص دی میستورا ابزار امیدواری کرده که «گفتگوهای ژنو ماه اینده(8 فوریه) از سر گرفته می شود.» این گفتگوها پیشتر در نتیجه نقض آتش بس بی نتیجه ماند اما ابتکار دستگاه وزارت خارجه ایران در ایجاد همکاری میان روسیه، ترکیه، ایران و طرف سوری برای وضعیت حلب و ادامه این مذاکرات به نشست آستانه منتهی شد.

در این فرایند آمریکا به حاشیه رانده شد و عربستان، قطر و دیگر کشورهای حامیان تروریست ها نیز قدرت عمل خود را از دست دادند. از این رو می توان نشست آستانه را پیروزی دیپلماسی ایران بر سرمایه گذاری های نظامی و مالی مخالفان بشار اسد دانست.

از جمله موفقیت های دیگر این تحول سیاسی، خاتمه شائبه تجزیه سوریه است. تا پیش از این تروریست ها تمام تلاش خود را بر آشوب، بی ثباتی و پایان دادن به تمامیت ارضی این کشور گذاشته بودند اما در نهایت توافق معارضان با دولت دمشق نشان داد که این مساله دیگر در دستور کار آنها نیست و هر گروهی که خواهان این هدف باشد در جرگه تروریست هایی قرار خواهد گرفت که مقابله نظامی با آن ضرورت دارد.

شرایط موجود موجب ارتقا جایگاه ترکیه در تحولات منطقه شد. تا پیش از این آنکارا با همسویی آمریکا و عربستان سعی داشت قدرت نفوذ خود را افزایش دهد اما شکست سیاست های میلیتاریستی حامیان تروریست ها، باعث شد تا ترکیه از رویکرد چند سال اخیر خود فاصله بگیرد و امروز در کنار ایران و روسیه نقش تعیین کننده ای بیابد.

براین اساس اگر ترکیه خواهان حفظ وضع موجود است باید اقدامات بیشتری در تحدید داعش و جبهه النصره و نظارت بر آتش بس انجام دهد. در این وضعیت معارضان که تا قبل از این بیان می کردند به دنبال نابودی زیرساخت های حکومتی نیستند و تنها با شکل حاکمیت مخالف هستند، باید از فرصت مذکور برای برای اعلام مواضعشان استفاده کنند و با فاصله گرفتن از تروریست ها، قدرت عمل خود را در آینده سیاسی این کشور بالا ببرند.