آیا اردوغان به دنبال تبدیل ترکیه به یک ایران جدید است؟ در چند سال اخیر و در جریان جنگ سوریه حمایت ایالات متحده از شورشیان کرد موجب خشم آنکارا و بر هم خوردن روابط نزدیک ترکیه و آمریکا شده است.
به گزارش مرورنیوز، نشنال اینترست نوشت: ترکیه پس از کودتای نظامی اخیر در شرایطی بحرانی قرار گرفته است. اردوغان پس از این حوادث موقعیتی پیدا کرده است که میتواند بیش از همیشه قدرت خود را ترکیه مستحکم کند و به نظام سرمایهداری غربی بتازد. او میتواند با بهرهبرداری از احساسات ملیگرایانه و غربستیزانه که مدتی است در این کشور بیش از پیش شایع شده است، به نظامهای لیبرال غربی بتازد و عملکرد آنها را به چالش بکشد. این رویکرد را میتوان از سخنرانی اخیر وی در سازمان ملل مشاهده کرد. اردوغان در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام کرد که جهان صرفاً متشکل از پنج قدرت بزرگ نیست.
در سرتاسر قرن بیستم، ایران و ترکیه درگیر ورود مدرنیته و اندیشههای غربی به کشورشان بودهاند و در این مسیر فراز و نشیب بسیار داشتهاند، گاه همراه با غرب و گاهی بهشدت علیه آن عمل کردهاند اما از زمان انقلاب سال 1979 در ایران، ترکیه برخلاف همسایه فارسیزبانش روند آشتی با غرب را پی گرفت و در مناسبات بینالمللی حاکم بر جهان مشارکت جست. پس از انقلاب اسلامی مسیر ایران و ترکیه جدا شد و نتایج این تغییر مسیر به وضوح در وضعیت فعلی دو کشور قابلمشاهده است. یکی زیر چتر حمایتی ناتو قرار دارد و دیگری از سوی غرب به عنوان تهدیدی بینالمللی معرفی میشود.
شعار انقلاب اسلامی در ایران این بود: نه شرقی، نه غربی. و در همین راستا ایران می گوید که مدل خود را برای اداره کشورش دارد و بهشدت ایدئولوژیهای غربی را رد میکند. اما این رویکرد برای ایران هزینههای بسیاری را در پی داشته است و موجب شده است که این کشور حلقه کوچکی از متحدان را برای خود داشته باشد و از نظر اقتصادی نیز تحتفشارهای بینالمللی قرار بگیرد. این تجربه که ایران در سالهای اخیر به دست آورده است میتواند دو درس کلیدی برای آنکارا داشته باشد.
اول آنکه ایران با وجود آنکه منابع بسیار غنی نفت و گاز دارد اما درگیر مشکلات اقتصادی بسیاری شدیدی است و نظام مالی این کشور به دلیل تحریمها مختل شده بود.
درس دومی که ترکیه از ایران میگیرد این است که اگر کشوری در برابر نظام جهانی سرکشی کند، امنیتی که میتواند در حالت معمول داشته باشد را از دست میدهد. ایران قبل از انقلاب 1979 تحت حمایت آمریکا بود و با تائید قدرتهای جهانی بهعنوان نگهبان خلیجفارس شناخته میشد و بر تمام کشورهای منطقه فرمان میراند. اما پس از تغییر رویکرد ایران، این کشور بهعنوان حامی تروریسم معرفی شد و با تحریمهای بسیاری برای خرید تسلیحات نظامی مواجه شد. بارزترین نمود این مسئله در جریان جنگ هشتساله ایران و عراق قابلمشاهده است. اما در سوی دیگر ترکیه بهعنوان یک متحد ناتو، در آرامش و به دور از انزوا مسیر خود را پیمود.
در چند سال اخیر و در جریان جنگ سوریه حمایت ایالاتمتحده از شورشیان کرد موجب خشم آنکارا و بر هم خوردن روابط نزدیک ترکیه و آمریکا شده است. ترکیه به دلیل رویکردش در تحولات اخیر در حال حاضر حامیان غربی خود را از دست داده است و به دنبال متحدی در منطقه است بنابراین به سمت ایران متمایل شده است.