انتخابات، وعده ها و سبد آرای مردم

به گزارش مرور نیوز، «حمیدرضا برادران شرکاء» مدیر گروه های پژوهشی برنامه و بودجه و اقتصاد کلان مرکز تحقیقات استراتژیک در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا؛ ضمن تاکید بر لزوم توجه نامزدها به معیشت مردم در وعده های انتخاباتی گفت: مردم، تمایز وعده های توخالی با وعده هایی قابل اجرا را می دانند، پس بر هر نامزدی است که شعارهایی بدهد که از حیطه انجام آن برمی آید در غیر این صورت موجبات دلسردی، سرخوردگی و بی اعتمادی افراد جامعه را فراهم کرده است.
سید حسین موسوی چلک» رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران هم در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا، ضمن تاکید بر رابطه وعده های تو خالی با افزایش ناامیدی در جامعه گفت: سلامت روان و ایجاد امید و نشاط در جامعه، بیش از هر چیزی باید دغدغه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری باشد و این کار، تنها از طریق صداقت در گفتار و عمل به وعده های قابل اجرای نامزدها دست یافتنی است.

** مردم، تمایز وعده های توخالی با وعده هایی شعاری را می دانند
وعده عملگرایانه معیشت و اقتصاد، بسترساز حضور و مشارکت گسترده مردم برای انتخاباتی است که قرار است با انتخاب اصلح،انتظارات مردم در زمینه پیشبرد امور مملکت، بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی برآورده شود.
در همین زمینه برداران شرکاء گفت: پاشنه آشیل همه کشورهای دنیا مسائل اقتصادی است اگر در این زمینه هر کشوری با کمبود و ضعف اقتصادی روبرو شود، تبعات آن می تواند گسترده شود. به همین دلیل در کارزار انتخابات هم، وعده های معیشت مردم از فاکتورهای مهم در نتیجه انتخابات به شمار می رود و این مساله تنها به کشور ما اختصاص ندارد.
وی با بیان اینکه «شعار و وعده، دیگر نمی تواند رای مردم را برای نامزدی جمع کند.»، افزود: افکار عمومی خواهان نوعی تضمین از سوی رییس جمهور منتخب هستند که تا چه اندازه بر وعده ها، برنامه ها و شعارهای انتخاباتی خود پایبند است رییس جمهوری که در راس امور قرار دارد و قصد دارد دوباره نامزد ریاست جمهوری شود، در این دوران عملکردی از خود نشان داده و لذا مردم براساس عملکرد او تصمیم گیری می کنند. اما کسانی که پیش از این رییس جمهور نبودند و نامزد انتخابات می شوند، وعده های آنان، چندان مورد اعتماد مردمی نخواهد بود چرا که نمی دانند آیا این وعده ها عملگرایانه است یا شعاری.
به گفته این اقتصاددان؛ دادن وعده ها، به منزله اجرایی شدن حتمی آن نیست. زمانی هست که رییس جمهوری توان انجام وعده ها را ندارد و زمانی هم شرایط، اجازه انجام کار را نمی دهد به این معنا که مثلا شرایط فرهنگی، سیاسی و بین المللی همه فاکتورهایی هستند که به طور کامل در اختیار رییس جمهور نیست. بیان شدن این مسایل، کمک می کند تا مردم در انتخابات و قضاوت بهتر تصمیم بگیرند.
وی در پاسخ به این پرسش که «به نظر شما، وعده های معیشتی چگونه باید بیان شود تا زمینه ساز اعتمادسازی و شفاف سازی درست صورت گیرد؟»، اظهار کرد: از عواملی که موجب جلب اعتماد مردم می شود ارایه شاخص هایی است که بتوان بر اساس آن قضاوتی منطقی و اصولی کرد. نامزدها باید وعده های خود را همراه با شاخص هایی با عدد و رقم ارایه کنند تا جامعه بر مبنای این شاخص ها تصمیم گیری کنند نه این که بدون سند و مدرک در مورد خوب یا بد بودن افراد قضاوت شود.
برادران شرکاء تصریح کرد: نامزدهایی که برای نخستین بار می خواهند وارد گود انتخابات شوند، باید به مردم شفاف سازی کنند که برای عملی شدن وعده ها، چه امکاناتی را پیش بینی کرده اند و تا چه اندازه به عملی شدن آن امیدوار هستند. از دادن وعده هایی که در حیطه اختیاراتشان نیست یا شناخت و آشنایی نسبت به آن ندارند، بپرهیزند. وعده هایی ندهند که از همان ابتدا می دانند این وعده ها قابل پیاده شدن نیست.

**وعده های انتخاباتی و اعتماد عمومی
آسیب های روانی متاثر از عوامل متعددی است و آن چه بیش از همه، عامل گسترش و مانایی آسیب ها می شود، وعده های رویایی اما غیرمسوولانه ای است که از تریبون های مختلف منتشر می شود در حالی که عملی شدن آن در هاله ای از ابهام است. در نتیجه اعتماد عمومی افراد را خدشه دار کرده و عطر ناامیدی می گستراند.
در همین ارتباط، موسوی چلک گفت: عرف در همه انتخابات ها بر این محور می چرخد که نامزدها برای کسب آرای بیشتر، وعده و وعیدهایی می دهند که برخی از آن ها، قابل تحقق و برخی دیگر حتی در حیطه اختیارات نامزد مورد نظر نیست. در این میان، اشتغال چند میلیونی، افزایش سه برابری یارانه و پرداخت مستمری بیشتر، میدان مانور نامزدها است که بر آن تمرکز می کنند و با این کار، در واقع انتظاراتی را در افکار عمومی به وجود می آورند. پس می توان گفت وعده های نامزدها، تاثیر بسزایی در افزایش اعتماد یا سلب آن در میان شهروندان دارد
رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران افزود: دلیل ارایه قول ها و وعده های غیر عملی این است که نامزدها یا شناخت کاملی نسبت به وعده ها ندارند یا عملی شدن وعده ها را خیلی ساده می پندارند. اینجا است که شاهد وعده افزایش سه برابری یارانه هستیم. غافل از این که همین یارانه کنونی هم با مشقت و زحمت فراوانی پرداخت می شود. ایجاد اشتغال هم وعده ای است که نیاز به برنامه ریزی و فراهم کردن زیرساخت های لازم دارد. چرخه ای است که با پول حل شدنی نیست و تا زمانی که بستر مناسب فراهم نشود، اجرایی شدن آن محال است.
به گفته این روانشناس اجتماعی در پاسخ به این پرسش که «عوارض و آسیب های اجتماعی ناشی از وعده های توخالی چیست؟»، اظهار کرد: متاسفانه آنچه در مناظره ها و تبلیغ های انتخاباتی نامزدها از نظرها دور می ماند، عواقب عملی نشدن این وعده ها و تاثیرآن بر روح و روان افراد جامعه است؛ انتظاراتی که ناامیدی مردم نسبت به مدیران حکومتی را افزایش می دهد. به عنوان مثال، وعده سه برابر شدن یارانه، مطالبات دهک ها را افزایش می دهد و بر تعداد افراد پشت نوبت سازمان های حمایتی می افزاید. همچنین افراد را از خلاقیت و بالفعل شدن استعدادهایشان بازمی دارد.
شکاف بیشتر میان ملت و حاکمیت هم از دیگر تبعات وعده های دروغینی است که موجبات نارضایتی و ناامیدی را فراهم کرده اند.
موسوی چلک درباره پیامدهای رویکردهای تخریبگرانه تبلیغاتی برخی نامزدها بر اعتماد عمومی، گفت: در تبلیغات انتخاباتی، آن چه که قبیح و مورد پذیرش جامعه نیست، تمرکز بر نکاتی است که اخلاق را جریحه دار می کند مانند بکار بردن گزارش ها یا نکات غیرواقعی با هدف کنار زدن رقیب. همانند آن چه متاسفانه در مناظره ها شاهد بودیم. این که تا پرسشی پرسیده می شود به سرعت حالت تدافعی گرفته و بدون توجه به پرسش، مطالبی از پیش آماده را ارایه دهیم یا در واقع فرار رو به جلو را در پیش بگیریم نکته ای غیراخلاقی به شمار می رود.
از نگاه آسیب شناسی اجتماعی هم باید گفت: این برخوردهای نامزدهای انتخاباتی، بیش از هرچیزی در اذهان عمومی باقی خواهد ماند و در صورت پیروزی در انتخابات هم، مردم هرگز فراموش نخواهند کرد.
به گفته موسوی چلک؛ سیاه نمایی در مورد عملکرد رقیب هم مورد پذیرش مخاطب نیست چرا که قضاوتی که مخاطب از مناظره ها خواهد داشت قضاوتی کاملا یک سویه و تشدید کننده افسردگی و ناامیدی در جامعه خواهد بود. ناامیدی که منجر به عدم مشارکت مردمی در تصمیم گیری های مهم و کاهش سرمایه های اجتماعی می شود.
این کارشناس مسائل اجتماعی تصریح کرد: باید این واقعیت را پذیرفت که اعتماد مردم به حکومت، باعث پویایی نظام حکومتی در سطح کلان می شود. چرا که باور و اعتماد عمومی، انگیزه حضور و مشارکت سرمایه های اجتماعی را دوچندان می کند و دولتمردان با تکیه بر آن، می توانند در تمامی عرصه ها پیروز از میدان خارج شوند.