رئیس جمهور با بیان اینکه معضل زیست محیطی یک معضل فراملی و فرامنطقه‌ای است، گفت: برای حل این معضل کشورهای منطقه باید همکاری گسترده‌تری داشته باشند و سازمان ملل هم باید بار سنگینی بر دوش خود حس کند.
به گزارش مرور نیوز، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی امروز در کنفرانس بین المللی مقابله با گرد و غبار اظهار کرد: محیط زیست یکی از مسائل بسیار مهم برای سلامت جامعه، توسعه جوامع ما و برای جلوگیری از مهاجرت‌های بی رویه است برای آنکه بتوانیم با این معضل مواجه شویم و خطرات این تهدید را مهار کنیم به برنامه ریزی، سرمایه گذاری و همکاری منطقه‌ای و بین المللی نیاز داریم.
وی همچنین ادامه داد: دولت یازدهم، محیط زیست را یکی از اولویت های خود قرار داد و حتی دولت یازدهم به عنوان دولت محیط زیست نامگذاری شد. اولین مصوبه دولت هم در رابطه با احیای دریاچه ارومیه بود که اگر اقدام دولت نبود، امروز در غرب کشور با طوفان گرد و غبار و طوفان نمک مواجه بودیم و حدود 14 میلیون نفر از مردم غرب ایران ناچار به مهاجرت می‌شدند. تثبیت دریاچه ارومیه یکی از افتخارات دولت یازدهم و یک الگوی مهم زیست محیطی برای منطقه و جهان است.
روحانی با طرح این پرسش که چرا با معضل دریاچه ارومیه مواجه شدیم، خاطر نشان کرد: شرایط آب و هوایی و کاهش ریزش های آسمانی در ایجاد این معضل نقش داشت، اما عدم مدیریت صحیح منابع آب، توسعه کشت‌های بی رویه و افقی، عدم در نظر گرفتن حقابه دریاچه‌ها و تالاب‌ها از عواملی اصلی ایجاد این مشکل بود و دریاچه ارومیه می‌رفت تا سال 95 به طور کامل خشک شود و ما با گرد و غبار و طوفان شن مواجه شویم که کشاورزی و زندگی ما را تهدید می‌کرد.
رئیس دولت تدبیر و امید همچنین یادآور شد: علاوه بر احیای دریاچه ارومیه اقدامات دیگری مثل احیای تالاب هورالعظیم و هامون و سایر تالاب‌ها انجام شد، به گونه ای که امروز بیش از 80 درصد تالاب هورالعظیم را آب فراگرفته است، البته این بدان معنا نیست که اقدامات ما کافی بوده ولی در حد توان و اعتبارات خود اقدامات ارزشمندی در این چهار سال انجام گرفته است. قرار بود برای دریاچه ارومیه بیش از 3 هزار میلیارد تومان اعتبار مصرف شود که از این مبلغ تا پایان سال95 حدود 2 هزار میلیارد تومان هزینه شده است.
روحانی تصریح کرد: امروز مردم غرب کشور می توانند نسبت به آینده مطمئن باشند. دولت دوازدهم اقدامات خود را درباره دریاچه ارومیه تکمیل می کند و نسبت به هورالعظیم و هامون نیز اقدامات خود را ادامه می دهد.
رئیس جمهور در ادامه با اشاره به اینکه منشاء خارجی گرد و غبار در ایران با منشاء داخی آن قابل قیاس نیست، گفت: گرد و غبار ایران 20 درصد منشاء داخلی و 80 درصد منشاء خارجی دارد. حدود 2 میلیون هکتار از بیابان های ایران می تواند منشاء گرد و غبار باشد، اما کشورهای عراق، سوریه، اردن، کویت، عربستان، پاکستان، افغانستان و ترکمنستان جزو کشورهایی هستند که گرد و غبار از آنها به داخل کشور ما سرازیر می‌شود. گاهی در یک 24 ساعت 8 میلیون متر مکعب خاک با طوفان گرد و غبار جابجا می‌شود که آثار منفی بر زندگی مردم، کشاورزی و محیط زیست کشورهای منطقه دارد.
رئیس جمهور در ادامه افزود: گرد و غبار در کشور ما سابقه داشته ، اما نسبت به گذشته این پدیده خطرناک به چند برابر افزایش یافته است. اگر در گذشته در طول سال 10 یا 20 روز این پدیده رخ می‌داد امروز 100 و گاهی 130 روز در طول سال شاهد این پدیده هستیم. در گذشته دریاچه هامون می‌توانست بادهای 120 روزه سیستان را به صورت مطبوعی در اختیار مردم قرار دهد، اما امروز تقریبا با خشک شدن این دریاچه، تبدیل به معضل بزرگ برای مردم شده است.
وی در ادامه با طرح این پرسش که راه چاره برای موضوع گرد و غبار چیست؟ گفت: این موضوع از حد مسائل ملی فراتر رفته و منطقه‌ای و جهانی شده است. امروز غرب و شرق آسیا و شمال آفریقا و بسیاری از مناطق دیگر جهان از این موضوع در رنج هستند. بی تردید این معضل راه حلی دارد که برخی راه حل‌ها سلبی و برخی ایجابی هستند. احداث سدها و بندها بدون مطالعه کافی زیست محیطی می تواند برای آینده منطقه ما خطرناک باشد. بسیاری از این فعالیت‌ها باید متوقف شود. طرح ایجاد 22 سد بزرگ در یکی از کشورهای همسایه می‌تواند تاثیرات بسیار مخربی بر فرات و دجله بگذارد. نمی توان در برابر آثار مخرب این اقدامات بی تفاوت بود. کشورهای منطقه و سازمان‌های بین المللی در این زمینه مسئولیت دارند و نمی توان نسبت به آنچه محیط زیست را تخریب می کند بی تفاوت باشیم.
رئیس جمهور ادامه داد: احداث سدهای متعدد در افغانستان در استان های خراسان و سیستان تاثیرگذار است. اگر هامون به طور کامل خشک شود، هم مردم سیستان و افغانستان از گرد و غبار رنج می‌برند. اگر جلو طوفان شن گرفته نشود، همه مردم منطقه ما ناچار به مهاجرت می‌شوند. تمدن‌ها رخت برخواهد بست، کشاورزی،شهرسازی و زندگی مردم متوقف می‌شود بنابراین یک مسئولیت انسانی، منطقه‌ای و بین المللی در مقابل این تهدید خطرناک داریم.
وی افزود: نمی توانیم بدون همکاری با کشورهای همسایه، منطقه و جهان در این معضل پیروز شویم. قبلا هم گفته‌ام بحث در مورد اینکه کدام کشور باید در منطقه قوی‌تر باشد را کنار بگذاریم. قوی‌ترین کشور در منطقه نباید به عنوان هدف اول دنبال شود، بلکه منطقه قوی تر باید مدنظر باشد. نه اینکه یک کشور بخواهد در برابر سایر کشورها قد علم کرده و تفرقه و اختلاف را بیشتر کند. ما همه یک خانواده در خاورمیانه هستیم و نمی‌توانیم از هم فاصله بگیریم. باید به فکر منطقه قوی‌تر باشیم.
روحانی با اشاره به اینکه باید رقابت‌های مخرب نابجا را کنار گذاشته و جنگ‌های منطقه‌ای را خاموش کنیم، تصریح کرد: شعله‌های جنگ منجر به طوفان گرد و غبار هم می‌شود، اگر داعش و سایر گروه های تروریستی در عراق و سوریه، شهرها، ساختمان ها و مزارع را خراب می‌کنند، کشاورزی منطقه به بیابان تبدیل شده و مردم منطقه از گرد و غبارش رنج خواهند برد. تروریسم یک میکروب مسری است و همه منطقه را فرامی‌گیرد و اگر کشوری فکر کند با ابزار قرار دادن تروریسم اهدافش را به پیش ببرد در اشتباه است. تروریست دامن همه را فرا می‌گیرد مگر آنکه دست به دست هم دهیم و این معضل بزرگ را از بین ببریم. سیاست برد – برد موفق خواهد بود. اگر کسی فکر کند به تنهایی می تواند منافع خود را به قیمت از بین بردن منافع دیگران تامین کند اشتباه کرده، ولو آمریکا باشد. اگر هر قدرت یا ابرقدرتی زندگی دیگری را تهدید کند، اول زندگی خود را تهدید کرده است.
رئیس دولت یازدهم خاطر نشان کرد: امروز دوران دیوارکشی پایان یافته و رهبران کشورهای تازه به دوران رسیده که به فکر دیوار کشیدن افتاده اند باید بدانند دوران این اقدامات خاتمه یافته است. باید دست به دست هم دهیم نه اینکه دست ها را قطع کنیم. باید با احترام به دیگران،حقوق ملت خود را حفظ کنیم. اگر عربستان و آمریکا در فکر تامین منافع خود هستند، اشتباه می‌کنند. از اسرائیل نام نمی‌برم که همه زندگی سیاسی‌اش اشغال، تجاوز و خطا بوده است. تنها راه برای زندگی مسالمت آمیز در خاورمیانه و جهان سیاست برد – برد است.
وی با اشاره به اینکه در مساله محیط زیست هم باید از سیاست برد – برد استفاده کنیم، ادامه داد: باید دنبال طرح‌هایی باشیم که همه کشورهای منطقه از آن سود ببرند. نمی‌توان به گونه ای رفتار کرد که یک کشور از سرچشمه‌های آب بهره ببرد و دیگران محروم شوند. راهی نداریم جز اینکه هم دیگر را یاری کنیم.
روحانی با بیان اینکه 7.5 میلیون هکتار از بیابان‌های ایران کنترل و مهار شده، اما بیش از 2 میلیون هکتار از بیابان‌های کشور منشاء گرد و غبار است، خاطر نشان کرد: دولت ایران اقدامات لازم را در درون سرزمین خود ضروری می داند. احیای دریاچه‌ها و تالاب‌ها، مهار بیابان‌ها و جلوگیری از بیابان زایی دنبال می‌شود اما در عین حال کشورهای همسایه باید به هم کمک کنند. در این راستا اقداماتی با کشور عراق و افغانستان آغاز و مذاکراتی با ترکمنستان شروع شده، کشورهای منطقه در سایه مذاکره و مفاهمه به طرح‌های مشترک و قراردادهایی برسند که به نفع کل منطقه باشد. ما باید حس کنیم اعضای یک خانواده هستیم. باید بدانیم مهاجرت در اثر گرد و غبار در عراق به تجارت و شهرهای مرزی ما هم آسیب وارد می‌کند و ضرر مهاجرت مردم عراق متوجه مردم ما هم می‌شود.
رئیس جمهور در پایان با بیان اینکه معضل زیست محیطی یک معضل فراملی و فرا منطقه‌ای است، گفت: راه حل این موضوع این است که همکاری‌های کشورهای منطقه بیشتر شود، سازمان ملل متحد بار سنگینی از وظیفه احساس کرده و از همه توان خود بهره بگیرد تا با قطعنامه‌های متعدد، کمک‌های مالی و فنی بتوانیم در این موضوع پیروز شویم.
