این اسناد به وضوح نشان میدهد که ایالات متحده بسیار نگران بوده که ایران در جنگ تحمیلی با عراق پیروز شود و هم از جنبه نظامی و هم اقتصادی تلاش کرده تا مانع تحقق این موضوع شود.
به گزارش مرور نیوز، درباره اسناد دوران جنگ تحمیلی وزارتخانههای دفاع و خارجه انگلیس با این سوال آغاز شده است که "چه چیز باعث شده انگلیس با سیاستهای ترامپ در مقابل ایران مخالفت کند تا جایی که حتی تلاشهای اروپا برای کمک به ایران جهت خلاصی از تحریمهای آمریکا را رهبری میکند؟
فتح جزیره فاو و نگرانی آمریکا
بر اساس این اسناد آمریکا به ویژه در دو سال پایانی جنگ به نشانههایی دست یافته بود که تاکید میکرد ایران در حال پیروز شدن در جنگ با عراق است و مهمترین دلیل از دید آمریکاییها برای این موضوع، تصرف شبه جزیره فاو توسط ایران در مارس ۱۹۸۶ بوده است. بر اساس اسناد وزارت خارجه انگلیس آمریکاییها معتقد بودند که "فتح جزیره فاو به ایران این اعتماد به نفس را داده بود که در ادامه جنگ با عراق مصمم باشد و این موضوع تا آوریل ۱۹۸۸ که ارتش عراق توانست بار دیگر جزیره فاو را بازپس بگیرد، ادامه داشته است". تاریخی که چند ماه بعد از آن با بیانیه شورای امنیت جنگ ایران و عراق خاتمه یافت.
براساس اسنادی که بیبیسی منتشر کرده در ۱۹ و ۲۰ مارس ۱۹۸۶ آمریکا و بریتانیا مذاکراتی درباره جنگ ایران و عراق انجام دادند که اسناد فاش شده نشان میدهد آمریکاییها با شیوههای مختلف از جمله استفاده از نیروی نظامی، برنامهریزی کرده بودند که مانع از پیروزی ایران در جنگ با عراق شوند.
این اسناد مدعی است که وزارت دفاع انگلیس "به شکل واضح" درخواست آمریکاییها برای پیوستن به این جهتگیری را رد کرده و "با وجود اصرار آمریکاییها مشارکت در تضعیف ایران را نپذیرفته است". در سندی مربوط به وزارت دفاع انگلیس آمده است: دیدار با نمایندگان آمریکا بسیار مفید بود. این دیدار به اهداف ما که همان پشتیبانی از سیاستهای آمریکا در منطقه خلیج فارس است کمک کرد اما نگرانی ما نیز به طرف آمریکایی رسانده شد که هرگونه اقدام نظامی شتاب زده یا استفاده بیش از حد از نیروی نظامی، خطرات زیادی را به دنبال خواهد داشت.
اصرار از آمریکا انکار از انگلیس
گزارش وزرات دفاع وقت انگلیس تاکید میکند: نباید وارد حمایت نظامی شویم که نمیتوانیم آن را کنترل کنیم. این ایده تأیید وزارت خارجه انگلیس را نیز دارد.
بیبیسی مینویسد: چند ماه پس از این دیدار هیئتی از اداره خاورمیانه وزارت خارجه انگلیس راهی آمریکا شد تا درباره جنگ ایران و عراق با طرف آمریکایی مذاکره کنند. جی اچ بویس، رئیس اداره خاورمیانه در وزارت خارجه آمریکا درباره این دیدار مینویسد: آمریکاییهای خواستار یک گزارش نظامی مشترک درباره آینده درگیریها در منطق خلیج فارس بودند و اینکه کمکهای امنیتی به کشورهای خلیج فارس هماهنگ انجام شود. آمریکاییها معتقدند که ایران در جنگ با عراق هرقدر که ادامه یابد پیروز خواهد بود و به همین دلیل سیاست آمریکا بر این استوار شده که به هر طریق ممکن به عراق کمک کند تا در این جنگ شکست نخورد و لااقل کمک به عراق تا زمانی که نشانههای نرمی در سیاستهای ایران دیده میشود ادامه یابد.
وضع شکننده ارتش عراق و تلاش آمریکا برای تحریم ایران
بویس میگوید: وضعیت عراق چه از لحاظ سیاسی و چه نظامی از دید آمریکاییها مشکل اصلی است چرا که هم از لحاظ نظامی و هم از لحاظ سیاسی در عراق، آنها (آمریکاییها) کاری نمیتوانستند برای کمک به عراق بکنند. به عنوان مثال عراق هر اسلحهی که نیاز داشت در اختیار داشت و مشکل از خود عراقیها بود که توان انجام اقدامی علیه ایران نداشتند بنابراین ایالات متحده تمرکزش را بر محدود کردن و متوقف کردن ایران گذاشته بود.
بر اساس این گزارش، آمریکاییها در اولین گام تلاش کردند که مانع خرید سلاح توسط ایران شوند تا ایران نتواند دست به حملات بزرگتر علیه عراق بزنند.
بویس میگوید: امید اصلی آمریکاییها این بود که سیر فروش سلاح به ایران متوقف شود گرچه آمریکاییها تا حدودی در این زمینه موفق بودند اما سلاح همچنان از سمت اروپای شرقی، کره شمالی، سوریه، لیبی و چین به شکل فزایندهای به سمت ایران سرازیر میشد و همین امر باعث شد که آمریکاییها به فکر حملات نظامی بیفتد که ایران را فلج کنند.
او ادامه میدهد: در بخش نظامی آمریکاییها معتقد بودن که یک حمله گسترده و همه جانبه هوایی به تأسیسات زیربنایی اقتصادی ایران باعث تغییر رفتار ایرانیان خواهد شد اما مشکل آنجا بود که عراقیها عزم و برنامهریزی مناسب نظامی برای این کار نداشتند.
بویس در این اسناد تاکید میکند: میان دیدگاه بریتانیا و آمریکا درباره ایران و جنگ با عراق اختلاف زیادی وجود دارد. آمریکاییها نتوانستهاند به یک سناریو معقول و قابل اتکا برای نجات عراق دست یابند.
امتناع کشورهای عربی از همراهی با آمریکا
او معتقد بود که این امر باعث میشد که بریتانیا در معرض فشارهای آمریکا قرار بگیرد تا به تلاشهای آمریکا برای متوقف کردن ایران در جنگ با عراق بپیوندد. اسناد بیبیسی فاش میکند که دو ماه بعد از دیدار هیئت وزارت خارجه انگلیس از آمریکا، یک هئیت نظامی عالی رتبه آمریکاییها به همراه مشاورانی از وزارت خارجه راهی انگلیس میشوند که هدف آنها گفتوگو درباره مذاکره آمریکا با کشورهای عربی شامل قطر، عمان، امارت، بحرین، عربستان، کویت و اردن بوده است.