روابط راهبردی ایران و روسیه با وجود روی کارآمدن ترامپ در آمریکا تغییری نخواهد کرد. زیرا روس ها برای نقش آفرینی در منطقه نیازمند متحد قدرتمندی همچون ایران هستند.
به گزارش مرور نیوز، حضور روسیه در بحران سوریه و تاثیری که این کشور بر جریان تروریسم گذاشت، موضوعی است که با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا می تواند تبدیل به فرصتی برای چانه زنی مسکو و واشنگتن شود.
زمانی که پوتین تصمیم گرفت در حمایت از دولت قانونی بشاراسد وارد خاورمیانه شود، بسیاری از احتمال درگیری غرب با روسیه سخن می گفتند. سقوط جنگنده روسی توسط هواپیماهای ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو نیز به این مساله دامن زد. اما عقلانیت حاکم بر فرایند تصمیم گیری در کرملین مانع از هرگونه تشدید تنش ها شد.
روسیه همزمان با حضور در سوریه، در اوکراین نیز در تقابل با غرب قرار داشت. شبه جزیره کریمه در نتیجه یک همه پرسی به فدراسیون روسیه منضم شود و اروپا و آمریکا این اتفاق را برنتابیدند. با وجود درگیری سیاسی مسکو در اروپای شرقی و صف آرایی های نظامی در آن منطقه، پوتین دستور دارد از پایگاه طرطوس سوریه در راستای مبارزه با تروریست ها استفاده شود.
در واقع روس ها بر این باور بودند که هدف نهایی غرب از دامن زدن به ناآرامی و آشوب در سوریه، ضربه زدن به ایران و سپس کشاندن این ناامنی به قفقاز و آسیای میانه است. از نگاه مقامات کرملین، سوریه از متحدین اصلی ایران محسوب می شود و چنانچه غرب بتواند این متحد را شکست دهد، آنگاه امکان دارد موج ناآرامی ها به ایران نیز برسد. چنین امری نه تنها موجب بی ثباتی واقعی منطقه خواهد شد، بلکه عملا ایران را نیز از حلقه دوستان مسکو خارج می سازد. و بدین ترتیب روسیه تمام دوستان و متحدان سنتی خود را در خاورمیانه از دست خواهد داد.
با توجه به اینکه احتمال تاثیرگذاری رویدادهای کشورهای عربی بر اوضاع قفقاز و آسیای مرکزی وجود دارد، لذا تحولات خاورمیانه از این منظر نیز یک چالش مهم محسوب می شود. به ویژه آنکه جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز دارای بسترهای مناسبی همچون درگیری داخلی، اختلافات قومی، ملی گرایی، بنیادگرایی اسلامی، اختلافات مرزی، انتقال قدرت و مباحث جانشینی سیاسی برای پذیرش بحران وهابی – تروریستی سوریه هستند. این مسائل در نهایت می توانست حتی تمامیت ارضی روسیه را با تهدید روبرو کند. از این رو بهترین دفاع، حمله تشخیص داده شد که با ورود مستقیم جنگنده های روسی به آسمان سوریه عینیت یافت.
این اتفاقات با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا همراه شد. مردی که بدون هیچ سابقه سیاسی، نه تنها نماینده کامل حزب جمهوری خواه نیست بلکه دیدگاه های بعضا متعارضی با راهبردهای ایالات متحده در خاورمیانه دارد. ترامپ از مذاکره با روسیه و تلاش برای پایان دادن به بحران داعش سخن گفته است و همچنین تاکید دارد برای عربستان بیش از این کاری نخواهد کرد مگر اینکه ریاض تمامی هزینه های حمایت آمریکا را بپردازد.
تمایل ترامپ برای گفتگو با پوتین با توجه به اشتراکاتی که در اندیشه های راست افراطی دو طرف وجود دارد، می تواند وضعیت منطقه را در ابهام بیشتری فرو ببرد. در نگاه بدبینانه این وضعیت می تواند به ضرر ایران تمام شد. زیرا روس ها نشان داده اند همچون ترامپ معامله گرند و ممکن است مسکو در برابر امتیازاتی که در اوکراین و توقف پیشروی ناتو در شرق بگیرد، از حمایت خود در سوریه بکاهد. اما شاید دید خوشبینانه به واقعیت نزدیک تر باشد. چرا که روسیه به ایران به عنوان مهمترین متحد خود در منطقه می نگرد و اگر بخواهد این رابطه با برهم بزند، عملا جا پای خود را در خاورمیانه از دست خواهد داد.
همچنین بازار ایران برای روس ها بسیار حیاتی است. بعد از انضمام شبه جزیر کریمه به روسیه و تحریم های اتقصادی غرب، ایران توانست بخشی از محصولات موردنیاز روس ها را تامین کند که این امر بر جلوگیری از وقوع بحران در روسیه کمک زیادی کرد.
براین اساس می توان پیش بینی کرد که روابط روسیه و ایران، در نتیجه فراز و فرودهای سیاسی در آمریکا دستخوش تغییر نخواهد شد و دو کشور از سطح بالای همکاری ها برخوردار باقی مانند.
ضمن آنکه چین نشان داده است مترصد فرصتی برای افزایش حضور در ایران است و اگر روسیه بخواهد با ترامپ علیه ایران به سازش برسد، چینی ها به سرعت جای روس ها را می گیرند.
