یک استاد دانشگاه و پژوهشگر رسانه و فضای مجازی معتقد است پادکست ها راهی منعطف و جذاب برای ابراز عقیده و انتقال اطلاعات هستند و جشنواره های پادکستی می توانند به شناسایی استعدادها کمک کنند.
به گزارش مرور نیوز، گسترش تکنولوژی های ارتباطی و زمان اندک مردم سبب شده تا رسانه های نوین نقش بی بدیل را در جامعه ایفا کنند. در این مسیر پرشتاب که هر روز شاهد رویش یک وسیله ارتباطی جدید هستیم، محتواهایی نظیر پادکست در بهره وری و مدیریت زمان مخاطب، نقشی بی بدیل را ایفا می کند.
در این خصوص و برای بررسی نقش پادکست در تولید محتوا و کارایی آن در جامعه و پیشبرد اهداف نگرشها، مشاغل و حتی سازمان ها، با حمید ضیایی پرور پژوهشگر رسانه و فضای مجازی که جدای از دکترای تخصصی علوم ارتباطات و نگارش مقالات متعدد در زمینه روزنامه نگاری سایبری و تاثیرات متقابل وبلاگ نویسی و روزنامه نگاری در ایران، سوابقی همچون مدیریت مرکز آموزش رسانه معاونت مطبوعاتی و ریاست روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی را در کارنامه خود دارد، گفت و گویی را انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
اگر ممکن است تاریخچه کوتاهی از ظهور پادکست بفرمائید.
پادکست که اختراع سال ۲۰۰۴ یا همان اوایل دهه هشتاد است، در ابتدا در کشورمان به علت سرعت پایین اینترنت خیلی مورد استقبال قرار نگرفت. بر خلاف سال های ابتدایی و توجه مردم جهان به پادکست باید گفت که در ایران از سال ۹۲ و با افزایش سرعت اینترنت خیلی ها متوجه شدند که استفاده از صوت، تصویر و رسانه هایی مثل پادکست می تواند در انتقال و تسریع پیام آن ها تأثیرگذاری بسیاری داشته باشد.
در سال های ابتدایی پادکست هایی چون شنوتو، پادکست ایرانی و ... بسیار مورد توجه مخاطب قرار گرفت و چون مبتنی بر صدا بودند و قابلیت شنیدن آن ها در مکان ها و حالت های مختلف وجود داشت، به سرعت مورد اقبال مردم قرار گرفت. اما باید گفت که الان و پس از گذشت ۷ سال از رونق پادکست، افراد زیادی قابلیت تولید محتوا در این زمینه را دارند.
آیا با گذشت بیش از پانزده سال از تولید اولین پادکست ها، هنوز هم این نوع محتوای شنیداری برای مخاطب جذاب و موفق است؟
با توجه به انعطافی که تولید محتوای صوتی نسبت به متن دارا است و همچنین با استفاده از تولید محتواهای جذابی که در قالب داستان، طنز و گزارش می توان داشت به خروجی و موفقیت پادکست بیش از پیش می توان امیدوار بود.
شرایط خاص کرونایی کشور و فراگیری اینترنت در زندگی مردم را فرصت خوبی است تا رسانه هایی چون پادکست تقویت شوند. هر چقدر رسانه های تعاملی و بر بستر اینترنت خودشان را بهتر نشان دهند و مخاطب را با خود همراه کنند بهتر می توانند موفق شوند. همگام سازی مخاطب با علائق و سلائق خود و برنامه سازی در حیطۀ موضوعی خاص می تواند مخاطب را مشترک واقعی شبکه اجتماعی کند و وی را نسبت به آن شبکه پیگیر و همراه سازد.
چقدر این نوع محتوا در گردش اطلاعات و به نوعی شکل گیری آزادی بیان موثر است؟
ظهور شبکه های اجتماعی و رسانه های شخصی راهی هستند برای بیان عقیده افرادی که حرفی نو برای گفتن دارند. بر خلاف گذشته که فقط از کانال رسانه های سنتی باید تولید محتوا صورت می گرفت، باید گفت که شبکه های نو ظهور، فرصتی را برای هر کاربری فراهم می کند تا فارغ از محدودیت های سنتی و با توجه به نبوغ خود به تولید محتوا بپردازد. به طوریکه در این سال های اخیر می بینیم که خیلی از پادکسترهای نابغه و با استعداد از طریق صفحه های شخصی خودشان توانسته اند در رادیوهای داخلی و رسانه های خارجی جذب شوند.
چرا پادکست را منعطف می دانید؟
پادکست ویژگی خوبی که دارد این است که دست تولیدکنندگان را باز می گذارد تا توانایی ادیت و تغییرات را داشته باشند و از نظری باید گفت این ویژگی انعطاف پذیری آن در مقایسه با رادیو آن را جزو یکی از وسایل ارتباطی نوین موفق کرده است.
شما به عنوان یک استاد دانشگاه در رشته ارتباطات و فردی که حضور در فضای مجازی و تاسیس صفحه و سایت شخصی را خیلی زود در کشور تجربه کرده اید، تولید محتوا در قالب پادکست را چقدر برای اهالی رسانه کاربردی و لازم می دانید؟
توجه به رسانه های نوین یکی از ملزومات خبرنگاران و اصحاب رسانه در دنیای تکنولوژی فعلی است و بکارگیری صحیح از رسانه های نوین و بویژه پادکست و رهایی از بروکراسی هایی که گریبانگیر رسانه های سنتی، می تواند اصحاب رسانه را در نیل به اهداف خود برای انتقال محتوایی خاص موفق کند. البته باید مد نظر داشت که جنبه های تفریحی و سرگرمی موضوعات تولیدی باید بیش از هر چیز مدنظر قرار گیرد چون که در دنیای ارتباطات مخاطب اگر نتواند در کمترین زمان ممکن با پیامی ارتباط برقرار کند به راحتی از اشتراک آن خودداری می کند.
آیا ممکن است در مورد ویژگی های تفریحی و سرگرم کننده ای که اشاره فرمودید توضیح بیشتر و واضح تری ارائه فرمائید؟
در بکارگیری محتوا باید توجه داشت که از جملات طولانی پرهیز کنیم و باید از موسیقی در لا به لای متن و همچنین نریشن و گوینده های خانم و آقا برای جذابیت پادکست استفاده کنیم. حجم پادکست نباید بیش از ۱۰ مگابایت و مدت زمانی بین ۵ الی ۱۰ دقیقه داشته باشد تا مخاطب از همراهی آن خسته نشود. الان شرایط به گونه ای پیش می رود که کاربران به مطالعه سریع و موجز عادت کرده اند و باید با استفاده از زبان صمیمانه به تولید محتوا پرداخت.
با توجه به اینکه محتوای پادکست ها صوت و نریشن است چه تمایزی بین این نوع محتوا و رادیو وجود دارد؟
نسبت رادیو به پادکست مثل نسبت روزنامه به پایگاه خبری است. در پادکست ما با زبان غیر رسمی تری روبرو هستیم و به دنبال مطرح کردن سوژه های مردم می رویم در حالی که در رادیو استفاده از قالب های رسمی ما را از پرداختن به خیلی از موضوعات منع می کند.
این روزها شاهدیم که راه آهن ج.ا.ا بر آن شده که نخستین مسابقه پادکست ریلی(ویژه خبرنگاران) را برگزار کند، چنین اقداماتی از نظر شما به عنوان یک استاد دانشگاه و روزنامه نگار قدیمی چگونه ارزیابی می شود؟
ورود مجموعه هایی مثل راه آهن و سایر ارگان های دولتی به برگزاری جشنواره در حوزه رسانه های نوین و بویژه پادکست می تواند کاربران را ترغیب به تولید محتوا کند و از رهگذر این جشنواره ها استعدادهای نوظهوری که حرفی برای گفتن دارند پرورش یابند. به نظرم باید به این جشنواره ها توجه نشان داده و از آنها حمایت کرد.
