سعدی شیرازی، از بزرگترین شاعرانی است که با تسلط وصف‌ناپذیر خود بی‌نظیرترین شاهکارهای ادبی را خلق کرد و استاد ملک سخن نام گرفت. اندیشه‌های این شاعر اخلاق‌مدار سرمشق دیگر سخن‌سرایانی شد که بارها طبع خود را در به‌وجود آوردن آثاری همچون گلستان و بوستان آزمودند.
به گزارش مرور نیوز به نقل از خبرگزاری موج، آن گاه که احساس‌های درونی اوج می‌گیرند، هنرمند می‌کوشد تا آن‌ها را به یاری ابزارهای هنری به تصویر بکشد. ذوق هنرمند در آغاز از دیده‌هایش مـتأثر می‌شود سپس قدرت تخیل به کمک او می‌آید و اگر نیرویی قوی ایجاد کند، زبان، توصیف را آغاز می‌نماید تا آنچه را خود احساس کرده است به خواننده و شنونده القا کند.
یکی از این هنرمندان شاعر که ابیاتش سرشار از توصیف و تصویر است سعدی شیرازی است؛ شاعری که هوشمندانه شیوه‌ای را برگزید که آراسته به زیور فصاحت و بلاغت و پیراسته از کاستی‌های لفظی و معنوی بود. ابیات سرشار از توصیف و تصویر وی که اغلب با تخیل، موسیقی، توازن آوایی و معنایی آمیخته است، خواننده را وا می‌دارد تا به زوایا و خفایای تجربه‌های سعدی وارد شود و به توانایی وی در توصیف و تصویر اذعان کند.
شیخ اجل، مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله، سعدی شیرازی نویسنده و شاعر بزرگ سده هفتم هجری است، وی در شیراز به کسب علم و دانش پرداخت و چون بهره‌ای اندوخت راهی بغداد شد و تحصیل و تعلیم خود را در آنجا ادامه داد و بسیار سفر کرد و از آن سفرها ره توشه‌های علم و دانش و ادب برگرفت ودر قالب نظم و نثری ماندگاره به‌ویژه گلستان برای جهانیان به ارمغان گذاشت. امتیاز سعدی در غزل عاشقانه و مثنوی اخلاقی بوستان و نثر فنی به سبک مقاله نگاری است. گلستان او یکی از شاهکارهای زبان و ادبیات فارسی دری است که اشعار فارسی و عربی و آیات و احادیث و اخبار و مثال نیز در جای جای آن گنجانیده شده است وعلاوه بر حکایات با سخنان حکمت‌آمیز و لطیفه‌های نغز و ظریف که در طول عمر خود شنیده آن را آراسته است. سعدی در بوستان نیز دنیای آرمانی را به نمایش می‌گذارد.
شهرت جهانی این شاعر و ادیب ایرانی سبب شد تا مرکز سعدی شناسی ایران از 1381 خورشیدی، یکم اردیبهشت را روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی اعلام کند.
خبرنگار خبرگزاری موج، به مناسبت بزرگداشت سعدی به گفت وگو با «محمدرضا سلیمی» پژوهشگر، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی پرداخت.
کاربرد شگردها و ابزارهای بیانی توصیف در غزل‌های سعدی
سلیمی، با بیان اینکه به‌کار بردن ابزارهای بیانی توصیف در غزل‌های سعدی نشانگر توجه وی به تازگی و بدیع بودن توصیفاتش است، گفت: کاربرد شگردها و ابزارهای بیانی توصیف درغزل‌های سـعدی، نشانگر توجه وی به تازگی و بدیع بودن توصیفاتش است. شعر او چون نثرش به وصف‌هایی می‌پردازد که در عین تازگی، دیرباب نیستند. وی در کاربرد ابزارهای بیانی توصیف تواناتر از ابزارهای دستوری است و در میان ابزارهای بـیانی توصیف، استفاده از تشبیه، نماد و استعاره بر سایر ابزارها پیشی می‌گیرد.
وی در ادامه افزود: سعدی اگرچه در توصیف‌هایش الگـوهای تکراری گذشتگان را در اختیار دارد اما کوششی می‌کند تا با ابزارهایی بیانی مانند تشخیص و ابزارهای دستوری همچون چون ترکیب‌های وصفی جدید، در عرصةه وصف در غزل، فضای جدیدی ایجاد کند.
ابزارهای دستوری سعدی در توصیف‌‌های خود
این پژوهشگر ادبی با اشاره به این مطلب که اساسی ترین ابزار دستوری در توصیف، صفت است، بیان کرد: در غزل‌های سعدی صفت‌ها به شیوه‌های مختلف ظهور می‌کنند. سعدی واژه‌های زبان را دست‌مایه اندیشه ذهن خلاق خود قرار می‌دهد و با نوآفرینی صفت‌ها و ترکیب آن با کنایه بر غنای زبان خود می‌افزاید. از شگردهای هنری سعدی این است که سادگی را با صنعت‌گری در می‌آمیزد و هنرش را برای خواننده به نمایش می‌گذارد.
جایگاه پند و اندرز از شعرهای سعدی
وی با بیان اینکه تمامی اشعار سعدی که در آن پند و اندرز به کار رفته است، با حال و هوای جامعه امروزی نیز مناسبت دارد، تصریح کرد: سعدی به مسأله اخلاق بسیار پایبند بوده است، به طوری که در اشعارش به پندهای اخلاقی می‌پردازد که این موضوع نقطه اشتراک آن روزگار و جامعه امروزی است. این شاعر بلندآوازه افرادی که از تربیت نامناسبی برخودارهستند را به شدت نهیب می‌زند و با استفاده از تشبیه‌های زیبا به بررسی تأثیر استعداد ذاتی و گوهر وجودی انسان می‌پردازد.
وی در ادامه می‌گوید: سعدی شیرازی از جمله استادان بزرگ اخلاق است که پرورش اخلاق را اساس سعادت و نیک‌بختی انسان در اجتماع می‌داند و به همین منظور در 2 اثر ارزشمند خود «گلستان و بوستان» یک دوره آموزش مضامین اخلاقی و حکمت عملی را گنجانده است. او از جمله شاعرانی متعهد و پایبند به اصول اسلامی بوده است که هیچ‌گه از پند و پیام دادن به مخاطب خویش خویش غافل نبوده و به تمام زوایای زندگی بشر توجه ویژه‌ای داشته است و در بخش‌های مختلف ارزش‌های اخلاقی را در قالب پند و پیام‌های زیبا و دل‌نشینی بیان کرده است.
منابع اسلامی آبشخور اصلی مباحث و اندیشه‌های اخلاقی و عرفانی سعدی
سلیمی، با بیان اینکه معارف ناب قرآن کریم و نهج‌البلاغه، از اصلی‌ترین آبشخور مباحث و اندیشه‌های اخلاقی و عرفانی سعدی هستند، گفت: در جای جای اشعارسعدی ردپای اندیشه‌های قرآن کریم و نهج‌البلاغه دیده می‌شود. همچنین می‌توان بیان کرد که این شاعر برآن بوده است تا آموزه‌های اخلاقی منابع دینی را برای اصلاح امور اجتماعی جامعه در اشعار خود به کار برد تا دین و راهکارهای آن را با چالش‌ها و نیازهای جامعه ایرانی پیوند دهد.
