ادبیات کودکان و نوجوانان به‌عنوان یکی از ابزارهای تربیت غیررسمی نیازمند توجه و اجرای برنامه‌های صحیح و گسترش فرهنگ کتابخوانی در میان این قشر است. از این‌رو بهره‌مندی از ادبیات به منظور تقویت مطالعه و چگونگی به کارگیری آن در ایجاد آرامش راهکاری کارآمد به‌شمار می‌رود که همواره در کانون توجه و بررسی کارشناسان قرار دارد.
به گزارش مرور نیوز ، ادبیات کودک شاید یکی از تاثیرگذارترین ادبیات در هر جامعهای است زیرا کودکان آیندگان نسل فردا هستند. آنچه که ضرورت جامعه ما است بازنگری و تألیف کتبی هرچه بهتر در جهت اعتلای فرهنگ کودکان ایران زمین است، کـودکی که جوان فردا می‌شود باید با فرهنگ و آداب و رسوم و پیشینه تاریخی سرزمین خود آشنا باشد. توجه به حوزه ادبیات کودک سبب شد تا در دهه ۴۰ خورشیدی شورای کتاب کودک، فعالیت خود را آغاز کند و مدتی بعد کانون پرورش فکری کودک و نوجوان تشکیل شود. ادبیات کودک و نوجوان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در میان جامعه اهمیت بیشتری پیدا کرد و این موضوع سبب شد تا شورای فرهنگ عمومی، ۱۸ تیر سالروز درگذشت «مهدی آذریزدی» نویسنده پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان را روز ادبیات کودکان و نوجوانان نامگذاری کند.
مهدی آذریزدی در شهر یزد چشم به جهان گشود و از همان کودکی علاقه خاصی به شعر و ادب فارسی داشت. از همین رو کار خود را در جوانی در یک کتاب‌فروشی آغاز کرد و پس از آن که قصه‌ای از «انوار سهیلی» در چاپخانه توجه او را به خود جلب کرد، به فکر ساده‌نویسی قصه برای کودکان افتاد و این مهم زمینه‌ساز نگارش نخستین جلد «کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» شد.
آذریزدی بیش از ۲۰ عنوان کتاب برای کودکان و نوجوانان نوشته و از خویش آثاری همچون «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب، قصه‌های تازه از کتابهای کهن، قند و عسل، گربه ناقلا و گربه تنبل» را به یادگار گذاشته است.
تلطیف عواطف و احساسات کودکان
«محمد سلیمی» نویسنده، ادیب و پژوهشگری ادبی با بیان اینکه ادبیات کودک در کیفیت نه تنها چیزی از ادبـیات بـزرگسال نـباید کمتر داشته باشد بلکه از آن جا که برای انسانی کم تجربه آفریده می‌شود عالی‌تـر و سازنده تر نیز باید باشد، گفت: آنچه ادبیات کودکان را از ادبیات بزرگسالان متمایز می‌کند تفاوتی است که میان نیازها و امکانات کودکان بزگسالان وجود دارد.
وی در ادامه افزود: در عین حال به علت وجوه مشترکی که در نـیازهای اولیه کـودکان اقوام مختلف وجود دارد اختصاصی و قومی بودن ادبیات کودکان تا حد زیادی تحت تأثیر نـیازهای مـشترک اطـفال ملل قرار می‌گیرد. به همین سبب است که وجوه مشترک بسیاری در قصه‌های مختلف دیده می‌شود. ادبیات کودکان بـه مجموعه آثار و نوشته‌ای گفته می‌شود که به وسـیله نـویسندگان مـتخصص برای مطالعه کودکان تهیه می‌شود و در همه آنها ذوق و سـطح رشد و... کودکان مورد توجه است. آنچه که تاثیر ادبیات بر زبان کودک می‌گذارد نیز جدا از دیر تاثرات نیست، یادگیری زبان و کودک از دیدگـاه روانـشناسی فـراگیری زبـان در ارتـباط مستقیم با مراحل رشد است .
پایه گذاران ادبیات نوین کودکان
سلیمی با اشاره به بنیانگذاران ادبیات نوین کودکان و نوجوانان گفت: در فاصله بین ١٣٠٠ و ١٣٢٠ نویسندگان و شعرایی پیدا شدند که آثاری برای نوجوانان خلق کردند همچون یحیی دولت آبادی مؤلف کتاب شهرناز و عباس یمینی شریف که اولین کتاب او «آواز فرشتگان » است و به همراه جعفر بدیعی مجله کیهان بچه‌ها را ایجاد کرد. در سال ١٣٤٥ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به وجود آمد. از نویسندگان دهه ٤٠ تا ٥٠ می‌توان صمد بهرنگی «ماهی سیاه کوچولو» و مهدی آذر یزدی در بازنویسی‌های متون کهن نام برد. همینطور در سال‌های متوالی شاعران و ادیبانی در حوزه کودک و نوجوان به تألیف کتاب و شعر پرداختند.
تصاویر کتاب موثرترین شیوه گرایی و جذب مخاطب کودک
این پژوهشگر ادبی با توضیح اینکه شاید یکی از موثرترین شیوه گیرایی و جذب مخاطب کـودک تـصاویر مـتناسب با متن کتاب است، بیان داشت: خلاقیت و رنگ‌‌آمیزی‌‌های بدیع باشد و هر اندازه که مؤلف در جذب مخاطب خود موثر است تصویرگر اثر نیز به همان میزان تاثیر گـزار است. وجود یک نقاشی و تصویرسازی مطلوب کتاب را در این حوزه به تکامل بـهتری می‌رساند و به‌خصوص در سنین ٥ تا ٩ سال که کودک با تصاویر کتاب زندگی می‌کند و سال‌ها در ذهن کودک جای می‌گیرد.
رشد تکنولوژی و دوری کودکان از کتابخوانی
سلیمی با اظهار اینکه ادبیات کودک با توجه بـه حوزه گسترده‌ای کـه دارد و اثـری کـه در ذهن مخاطب خود می‌گذارد نیازمند توجه بیشتری است، گفت: در سال‌های اخیر با توجه به رشد کمی کتب و رشد بی‌رویه بازی‌های کامپیوتری توجه کودکان به مقوله کـتاب‌خوانی کمتر شده است و متاسفانه کتابهای ترجمه شده از غربیان و شرق دور باعث شده است کودکان با فرهنگ ایران زمین کمتر آشنا باشند. همچنین مطالعات روانشناختی و ادبی درباره چگونگی هر چه بهتر تـألیف کتب مربوط به کودک کم است و لازم است مؤلفان، ناشران، نویسندگان و حتی طراحان کتاب کودک بازنگری جدی در این زمینه به عمل بیاورند.
