مدیران مسؤول روزنامه‌های سراسری، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی برای امضای میثاق‌نامه اخلاق حرفه‌ای که از سوی تعدادی از مدیران پیشکسوت رسانه‌ها و با همکاری تشکل‌های مدیریتی رسانه‌ها و انجمن‌های صنفی کارفرمایی و مدیریتی رسانه‌ها و همراهی کارگروه توسعه مطبوعات تدوین شده است، گردهم می‌آیند.
به گزارش مرور نیوز، این میثاق‌نامه که در چهار فصل و 23 بند تنظیم شده است حاوی سرفصل‌های «اصول اجتماعی و ملی، محتوای رسانه، رفتار رسانه‌ای و رفتار سازمانی» است که در هر کدام از این سرفصل‌ها بندهایی در ارتباط با آن تدوین شده است.
سعید تقی‌پور، دبیر کارگروه توسعه رسانه‌ها که از ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید در معاونت امور مطبوعاتی وزارت ارشاد شکل گرفته و فعالیت می‌کند، درباره این میثاق‌نامه گفت: یکی از کارهای مهم مربوط به مطبوعات که اثر گسترده‌ای بر کیفیت و محتوای رسانه‌ها دارد تدوین چنین منشوری بود که امروز با اهتمام شانزده عضو این کارگروه و همراهی تعدادی از مدیران باسابقه رسانه‌ها اعم از خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری و اطلاع‌رسانی و تنی چند از پیش‌کسوتان رسانه‌ها به ثمر رسیده است.
تقی‌پور در اهمیت تدوین این منشور گفت، امروزه سرعت پیشرفت و ارتقای فناوری‌های رسانه‌ای بر میزان ارتقای کیفی آن‌ها پیشی گرفته است و با گسترش فن‌آوری اثربخشی رسانه‌ها بیش از پیش افزون شده است؛ بنابراین تدوین منشوری که بتواند کیفیت و محتوای رسانه‌ها را از آسیب‌هایی چون منفعت‌طلبی‌های بی‌پروا، سوءاستفاده‌های سیاسی و گروهی و دور شدن از مأموریت‌های اصلی و ذاتی رسانه‌ها مصون نگه دارد، ضرورت خود را آشکار کرد. او اضافه کرد: همراه این منشور و مکمل آن اصلاحاتی است که لازم است در قوانین مرتبط با رسانه‌ها ایجاد شود و روندهای قانونی را متناسب با تغییرات محیطی و گسترش فناوری به روز رسانی کند. اما اصلاح قانون فرآیند زمان‌بری است و به عقیده من مطبوعات نباید برای بهبود فضای فعالیت خودشان منتظر بمانند و می‌توانند با اقداماتی از این دست پیش از مراجع قانونی و فراتر از حدود قانون اقدام به ارتقای سلامت و شفافیت در محیط کاری خودشان بکنند.
دبیر کارگروه توسعه مطبوعات اضافه کرد انتظار می‌رود با انتشار و امضای میثاق اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ها شاهد اتفاقات مثبتی در روند ارتقای کیفی رسانه‌ها و مسؤولیت‌پذیری آنان در عرصه‌هایی چون ارتباط با مخاطبان، منابع خبری، کارکنان و حتی فضای اطلاع‌رسانی کشور باشیم.
متن میثاق اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ها که در مراسمی در روز یکشنبه در محل تالار فرهنگ کتابخانه ملی جمهوری اسلامی از ساعت ۱۰:۳۰ صبح با حضور مدیران ارشاد رسانه‌ها رونمایی و امضا می‌شود، به این شرح است:
«بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
اگر چه رسانه‌ها، وظیفه دیده‌بانی دارند اما به این معنا نیست که خود را مبرا از نظارت شهروندان و نظام خودکنترلی ببینند. از این رو ما، امضاکنندگان این میثاق‌نامه علاوه بر الزامات قانونی و در راستای آزادی مسئولانه خود را متعهد به اصول زیر می‌دانیم و در صورت تخطی به رأی شورای داوری درباره خود گردن می‌نهیم:
اصول اجتماعی و ملی:
۱-به قانون اساسی به عنوان منشور ملی، التزام عملی داریم.
۲-براساس تکلیف امر به معروف و نهی از منکر، از ارزش‌های دینی، انقلابی، اخلاق اسلامی و هنجارهای عمومی حمایت می‌کنیم.
۳-به اصول دینی، اعتقادات مذهبی، آداب و سنن قومی و ملی احترام می‌گذاریم و از هر گونه تحریک قومیت‌ها، اقلیت‌های دینی و مذهبی می‌پرهیزیم.
۴-از انتشار هر گونه محتوای مبتذل و مستهجن و صحنه‌های خشن که موجب مخدوش شدن بهداشت روانی جامعه یا نادیده گرفتن کرامت انسانی است،پرهیز می‌کنیم.
۵-خود را موظف به انتشار سریع و به موقع مشکلات جامعه می‌دانیم و در این مسیر از ملاحظاتی که منجر به خودسانسوری می‌شود پرهیز می‌کنیم.
محتوای رسانه:
۶-راست‌گویی و نقل صحیح و دقیق اخبار را به عنوان نخستین اصل حرفه‌ای، سرلوحه کار خود قرار می‌دهیم.
۷-اخباری را که منبع آن‌ها مشخص و معتبر نباشد منتشر نمی‌کنیم و اعتقاد داریم منبعی که حتی با رعایت اصل محفوظ ماندن هویتش توسط رسانه، باز هم مسئولیت خبری را که در اختیار رسانه قرار می‌دهد، نمی‌پذیرد قابل اتکا و اعتماد نیست.
۸-خبر را از تحلیل و تفسیر آن جدا کرده و در نگارش به گونه‌ای عمل می‌کنیم که مخاطب، متوجه تمایز این دو گونه بشود.
۹-آگهی و ریتاژ آگهی را صریحا از مطالب و محتوای رسانه تفکیک می‌کنیم.
۱۰-در نقل هر گونه محتوا خود را ملزم به درج نام منبع و یا پدیدآورنده می‌دانیم.
۱۱-در مواردی که به دلیل موانع و یا ملاحظات اخلاقی و یا حقوقی نام بردن از اشخاص محدودیت دارد، از کاربرد حروف اختصاری برای اشخاص و سایر شیوه‌های مشابه در کنار نشانی دادن به نحوی که بر همان اشخاص، تعین پیدا کند خودداری می‌کنیم.
۱۲-در انتشار اخبار و تحلیل‌ها ضمن رعایت انصاف، از سیاه‌نمایی و یأس‌آفرینی پرهیز می‌کنیم.
رفتار رسانه‌ای:
۱۳-در صورتیکه در نقل خبر و انتشار آن دچار اشتباه شویم، صراحتا و از طریق رسانه از مخاطبان و آسیب‌دیدگان از خطاب خودمان عذرخواهی می‌کنیم.
۱۴-برای کسب خبر، خود و رسانه خود را معرفی می‌کنیم وبه صورت مخفیانه از دستگاه‌های ضبط صدا و تصویر و ویدئو استفاده نمی‌کنیم.
۱۵-از ایراد اتهام، اهانت و نشر مطلب کذب علیه رسانه‌ةای قانونی به ویژه امضاکنندگان این میثاق، پرهیز می‌کنیم و انتقادات خود را طبق دستور قرآنی «وجادلهم بالتی هی احسن» مطرح می‌کنیم.
۱۶-برای انجام مصاحبه با هر کس از او اجازه می‌گیریم و در صورتی که بخواهد پیش از انتشار مصاحبه خود را بازبینی کند این حق را برای او محفوظ دانسته و به خواست او عمل می‌کنیم.
۱۷-حریم خصوصی افراد را محترم می‌شماریم و اسرار زندگی دیگران را فاش نمی‌کنیم.
۱۸-متوجه حقوق کم توانان، آسیب‌دیدگان، متهمان و حتی محرمان هستیم و در مصاحبه با گرفتن عکس از آن‌ها به اجازه از خودشان بسنده نمی‌کنیم و به اصولی فراتر از آن پایبند هستیم و در نشر محتوای مرتبط با آنان کرامت انسانی‌شان در حال و آینده را مورد توجه قرار می‌دهیم.
۱۹-حقوق کودکان را محترم می‌شماریم و از انتشار مصاحبه، تصویر و فیلم کودکان در حالات غیرمتعارف آرایش کرده و غیرمتناسب با شخصیت کودکی و ناسازگار با حفظ کرامت انسانی آنان در حال و آینده خودداری می‌کنیم و همین‌طور از شناساندن کودکانی که مورد آزار و سوءاستفاده قرار گرفته‌اند از طریق انتشار نام و تصویر آنان خودداری می‌کنیم.
رفتار سازمانی:
20حمایت از شأن و کرامت خبرنگاران رسانه متبوع خود را وظیفه خود می‌دانیم و حقوق مادی و معنوی آنان از جمله در امور بیمه تأمین اجتماعی، دفاع در محاکم قضایی و غیر آن را رعایت می‌کنیم. همچنین در لیست بیمه خود برای همکاران تحریریه از سمت‌های غیرروزنامه‌نگارانه استفاده نمی‌کنیم.
۲۱-در هنگام جذب و به کارگیری همکاران تمام وقت، به ویژه اگر در یکی از رسانه‌های عضو میثاق، مشغول به کار باشند، صرفا پس از تسویه حساب و اظهار رضایت مدیر رسانه محل اشتغال قبلی، آنان را برای همکاران می‌پذیریم.
۲۲- برای پیش‌گیری از تطمیع رسانه و روزنامه‌نگاران، دریافت هدیه غیرمتعارف از سازمان‌ها و اشخاص را امری ناپسند می‌دانیم و به هیچ وجه چنین هدیه‌هایی را نمی‌پذیریم و همکاران خود را هم از پذیرش چنین هدایایی منع می‌کنیم. میزان هدیه متعارف شورای داوری در ابتدای هر سال اعلام می‌کند.
۲۳-وابستگی‌های مالی و تشکیلاتی و گرایش‌های خود را رسما اعلام می‌کنیم و مناسبات مالی خود با وابستگان اشاره شده و حامیان خود را به طور آشکار و شفاف اعلام می‌کنیم.»
***
بر اساس این گزارش، میثاق حرفه‌ای رسانه‌ها، پیمانی است که مدیران رسانه‌های امضا کننده در پی تحقق اصول حرفه‌ای در رسانه خود و به منظور ایفای صحیح رسالت مطبوعاتی و نظارتی رسانه، داوطلبانه آن را امضا کرده‌اند و همه ارکان رسانه تحت مدیریت خود را به اجرای تعهدات آن هدایت می‌کنند. امضاکنندگان مخیرند بنا به مقتضیات رسانه خود بندهایی را به این میثاق اضافه کنند.
امضاکنندگان این میثاق به منظور ایجاد ضمانت اجرای میثاق‌نامه، 3 نفر از میان خود، یک نفر استاد ارتباطات، یک نفر پیشکسوت مطبوعاتی و یک نفر حقوقدان مسلط به حقوق مطبوعات را به عنوان «شورای داوری» به مدت یک سال انتخاب می‌کنند. آیین‌نامه این شورا، الزامات و اقدامات تنبیهی مترتب بر عدم التزام و با عدم اجرای این میثاق، توسط امضاکنندگان تصویب می‌شود. همچنین رسیدگی به شکایت اشخاص از رسانه‌های امضا کننده میثاق، اعتراض رسانه‌ها به یکدیگر و روزنامه‌نگاران آن‌ها به رسانه متبوع خود به عهده این شورا است. آیین‌نامه و تصمیمات شورا نمی‌تواند ناقض قوانین جاری به ویژه قانون مطبوعات باشد.
شورای داوری علاوه بر رسیدگی به مواردی که از سوی ذی‌نفعان به شورا ارجاع می‌شود، هر سال در موعد معینی گزارش رعایت مفاد این منشور از سوی همه امضاکنندگان را تهیه و منتشر می‌کند.
