بیست و یکم ماه رمضان سالروز شهادت حضرت علی(ع) مولای رستگاران و منادی حق طلبان جهان است. ایشان که مانند شمعی فروزان محفل عالمان و اندیشمندان را روشنایی بخشیدند و با تجلی نور حق در برابر دیدگان خداپرستان، جلوه ای با شکوه از عدل و داد را در پیشگاه عدالت طلبان به تصویر کشیدند.
به گزارش مرور نیوز، حضرت علی(ع) نخستین پیشوای شیعیان و مظهر رستگاری است که در محراب عبادت، هدف کینه منافقان قرار گرفت و در هنگام فرود آمدن شمشیر جهل بر فرق مبارکش فرمود: «به پروردگار کعبه که رستگار شدم» این موضوع نشان از روح معنوی و ملکوتی ایشان دارد و همزمانی عروج مولای متقیان با لیالی قدر، بیانگر تقرب و اخلاص این امام همام است.
حضرت علی(ع) پس از مبعوث شدن رسول اکرم(ص)، نخستین فردی بود که به اسلام ایمان آورد و ایشان را در انجام دادن این رسالت بزرگ و سپری کردن این مسیر خطیر یاری رساند و سالیان متمادی با شجاعت و ایثار همراه پیامبر(ص)، توطئه های بی شمار مشرکان را نقش بر آب ساخت و در جنگ های مختلف در برابر کافران ایستاد.
حضرت محمد(ص) در راه بازگشت از حجه الوداع در غدیرخم و به فرمان خداوند، مولای متقیان را به عنوان جانشین و وصی خود معرفی کردند و فرمودند: «هر کس که من مولا و رهبر او هستم، علی هم مولا و رهبر او است.» پس از رحلت پیامبر(ص) حضرت علی(ع) به دلیل برخی از شرایط از حکومت کناره گرفت اما با هدایت و راهنمایی های خویش جامعه سلامی را از انحراف بازداشت تا آن که پس از 25 سال به اصرار مردم، عهده دار خلافت شد.
نخستین پیشوای شیعیان(ع) در تمام برهه های زندگی انصاف، عدل و مساوات را سرلوحه کارهای خویش قرار داد و در طول عمر پربرکت خود با جریان های گوناگون با عدالت رفتار کرد و شیوه برخورد آن والامقام حتی با جریان های مخالف نیز مصلح گونه و اندرز محور بود.
مدعیان مقام خلافت و دشمنان مولای متقیان که همواره طالب حق و حقوق بیشتری از حکومت و بیت المال بودند و اقدام های اصلاح گرایانه ایشان را تاب نمی آوردند، زمینه دشمنی و کارشکنی علیه آن بزرگوار را فراهم ساختند اما حضرت علی(ع) با تمام توان خود در برابر زیاده خواهی های آنها ایستادگی کرد و این مهم سبب شد تا آنها نقشه قتل ایشان را طراحی کنند.
سرانجام ابن ملجم مرادی از گروه خوارج در سحرگاه 19 رمضان در محراب مسجد کوفه، امیرمومنان(ع) را مجروح ساخت و اینگونه ایشان پس از 2 روز در 21 رمضان 40 هجری قمری به شهادت رسید. اینک آرامگاه مطهر نخستین پیشوای شیعیان در نجف اشرف، میعادگاه عاشقان حق و حقیقت است.
شب قدر در فرهنگ اسلام و روایت های ائمه معصوم(ع) جایگاه بسیار بزرگی دارد. همزمانی شهادت نخستین پیشوای شیعیان با دومین شب قدر فرصت مناسبی را برای اهل ایمان و یقین فراهم می کند تا با شست‌وشوی زنگار دل با نور معنویت از فضلیت های فراوان این شب بهره ببرند. خداوند عالمیان در شب های قدر عنایت و توجه خاصی به بندگان خود دارد و این شب را برتر از هزار ماه معرفی می کند. شبی که سرنوشت و تقدیر انسان در آن مشخص می شود و انسان می تواند با آمرزش گناهانش به آرامش و سعادت حقیقی رهنمون شود. پیامبر اکرم(ص) در ارتباط با اهمیت شب قدر فرموده اند: «هر فردی از شب قدر محروم شود، از تمام خیرات بینصیب شده است.»
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت حضرت علی(ع) با آیت الله «محسن غرویان» مدرس حوزه علمیه قم و استاد درس خارج فقه، اصول و فلسفه و کارشناس امور دینی به گفت و گو پرداخت.
آیت الله غرویان برجسته ترین ویژگی نخستین پیشوای شیعیان جهان را عدالت و تقوا دانست و در ارتباط با سیره و شخصیت حضرت علی(ع)، گفت: اندیشمندان و علما در توصیف سیره و شخصیت علی ابن ابیطالب(ع) گفته اند، آنقدر صفت عدالت در ایشان جلوه گر بود که آن بزرگوار را مظهر و مترادف با عدل و عدالت عنوان کرده اند. وی از نظر علم و معرفت نیز در درجه بسیار متعالی قرار داشت و این علم و معرفت از حکمت نظری امام(ع) نشات می گیرد. صفت عدالت در شخصیت آن والامقام مربوط به حکمت عملی بود. در واقع امیرمومنان(ع) به لحاظ عقل نظری و عملی در اوج قرار داشت.
صفت های معرفت و عدالت ایشان را می توان به عنوان نماد اخلاق، تقوا و رفتار به انسان ارایه کرد و این 2 ویژگی در حقیقت عناصر اصلی و پایه ای شخصیت اخلاقی و رفتاری امام را تشکیل می داد. امام علی(ع) را می توان برپایه سه ویژگی عدالت، کرامت و عزت انسانی توصیف کرد.
مدرس حوزه علمیه قم با اشاره به این موضوع که آیه های بسیاری در قرآن کریم در ارتباط با نخستین پیشوای شیعیان وجود دارد، اظهار داشت: عالمان و مفسران در تاویل و تفسیر آیه های قرآن، شمار زیادی از آنها را با شخصیت و ویژگی های امام علی(ع) منطبق کرده اند. خداوند در آیه 67 سوره مائده می فرماید: «ای پیامبر! آنچه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن، اگر انجام ندادی، رسالت او را ابلاغ نکردی و خداوند تو را از مردمان حفظ خواهد کرد.» این آیه بر داستان غدیر خم حکایت دارد و درباره خلافت حضرت علی(ع) است. همچنین پروردگار در آیه 55 سوره مائده تصریح می کند: «ولی شما تنها خدا و رسول او و کسانی که ایمان آورده‌اند؛ همان کسانی که نماز را بر پا می‌دارند و در حال رکوع نماز زکات می‌پردازند، میباشند.» که این آیه به داستان کمک کردن علی ابن ابیطالب(ع) به فقیری در حال رکوع اشاره دارد.
خداوند در آیه 59 سوره نساء نیز فرمود: «ای کسانی که ایمان آورده اید، خدا را اطاعت کنید و از فرستاده او و صاحبان امرتان (که جانشینان معصوم پیامبرند) اطاعت کنید. پس اگر درباره چیزی(از امور دین یا دنیا) نزاع داشتید آن را به خدا و رسولش برگردانید(اختلاف در دین را به وسیله فقیه و اختلاف در دنیا را به واسطه قاضی به کتاب و سنّت بازگردانید) اگر ایمان به خدا و روز واپسین دارید، این(برای شما) بهتر و خوش عاقبت تر است.» که در این آیه بر واجب بودن اطاعت از خدا، پیامبر(ص) و اولی الامر تاکید شده است.
این کارشناس امور دینی تحقق عدالت را در زمان زمامداری امام علی(ع) از نکته های روشن و مهم حکومت ایشان برشمرد و یادآور شد: سه عنصر مردم داری، ایمان الهی و حفظ کرامت انسان ها از جمله مهم ترین شاخص های دوران خلافت حضرت علی(ع) به شمار می رود که در تاریخ از آنها به عنوان امتیازهای بزرگ حکومت علوی یاد شده است. امام(ع) از تمام توان و نیروی خود برای کمک به محرومان و مستمندان استفاده می کرد و زنان بی سرپرست و ایتام را در اداره امور زندگی یاری می رساند.
امیرمومنان(ع) همچنین به عنوان یک سیاستمداری که ایمان به مبدا الهی و معاد داشت با رعایت اخلاق و اخلاق مداری میان دین و سیاست آشتی برقرار ساخت و مردم را به تقوای الهی دعوت کرد. نخستین پیشوای شیعیان(ع) خود را نسبت به حفظ کرامت انسان ها مقید می دانست و به تمام افراد با هر عقیده و مسلکی، نگاه کریمانه داشت و انسان ها را کریم و بزرگوار می شمرد.
وی ولایت را از ریشه ولی و به معنای جفت شدن و کنار هم قرار گرفتن دانست و بیان کرد: منظور از ولایت این است که انسان پشت ولی و برگزیده خدا حرکت کند و میان مسلمانان و مقام ولایت نباید فاصله ای باشد و ولایت پذیری به معنای اطاعت و پیروی از ولی و پیشوایی که عادل، حکیم و فقیه زمان شناس است، همان طور که حضرت علی(ع) از پیامبر(ص) تبعیت می کرد. در زمان غیبت، فقیه عادل و ولی فقیه عهده دار این رسالت خطیر محسوب می شود.
آیت الله غرویان نهادینه سازی سیره امام علی(ع) را در جامعه ضروری ارزیابی کرد و گفت: الگوسازی از شخصیت برجسته تاریخی همچون امیرمومنان(ع) آثار و فایده های مهمی دارد و به تعالی کشور کمک می کند. بنابراین نسل جوان می بایست در ارتباط با رفتار و منش ایشان مطالعه و والدین آنها را نسبت به تحقیق در این باره تشویق کنند تا سیره آن حضرت را از کتاب ها و حدیث ها دریابند. محققان و نویسندگان نیز باید عناصر شخصیتی امام(ع) را به قلم و زبان شیوا و نثر و نظم زیبا بنویسند تا جذابیت داشته باشد. همچنین استفاده از هنر به معنای عام کلمه یعنی آسان نویسی، نمایش، تئاتر، فیلم، سینما و موسیقی می تواند در خدمت معرفی شخصیت حضرت علی(ع) به کار گرفته شود تا برای نسل جوان جذابیت و تاثیر خود را داشته باشد.
مدرس حوزه علمیه قم در بیان تشابه های موجود میان منافقانی که امام علی(ع) را به شهادت رساندند و گروه های افراطی مانند داعش، اظهار داشت: در هر زمانی حق و باطل وجود دارد و عده ای دنبال حق و حقیقت هستند شماری نیز به راه باطل و انحراف کشیده می شوند. تنها نام آنها در طول تاریخ فرق می کند در زمان امیرمومنان(ع) خوارج بودند که با ایشان تقابل داشتند و بعد هم ایشان را به شهادت رساندند. اینک نیز گروهک هایی با نام های مختلف منافقان، داعش و امثال اینها به دنبال اهداف خویش هستند اما جوهر این گروه ها همه انحراف و بطلان است و می بایست که انسان مسیر خود را تشخیص دهد و با انتخابی آگاهانه تصمیم بگیرد که در کدام جبهه فعالیت کند و گام بردارد. اکنون گروه هایی همچون داعش که با آدم کشی، کشتار، تفرقه و حمله به انسان های بی گناه ایجاد رعب و وحشت می کنند، نمونه گروه های انحرافی و باطل به شمار می روند. شکل دیگری از این جریان در زمان حضرت علی(ع) وجود داشت که با ایشان مخالفت می کردند و با او می جنگیدند و اینک نیز اینها با نظام اسلامی، ولایت فقیه و حکومت اسلامی در تضاد هستند.
این کارشناس امور دینی علی ابن ابیطالب(ع) را نخستین شهید راه مبارزه با تکفیر و افراط عنوان کرد و یادآور شد: حب دنیا و ریاست باعث شد تا عده ای به دشمنی با نخستین پیشوای شیعیان جهان برخیزند زیرا خودشان می خواستند به قدرت و ریاست برسند و با حسد بر محبوبیت امام(ع) در میان مردم، کینه ورزیدند تا حضرت علی(ع) را به شهادت برسانند و بتوانند به قدرت و ریاست دست یابند.
