نخل گردانی آیین ۶۰۰ ساله روستاهای «نوا» و «اورطشت» مازندران است که در سوگ سالار شهیدان همراه با مراسمهای سنتی و مذهبی همچنان برپا میشود.
به گزارش مرورنیوز، روستای اورطشت یکی از روستاهای سرسبز بخش سرخرود شهرستان محمودآباد بوده که دارای ۱۲۵ خانوار و ۳۶۰ نفر جمیعت بوده و آیین نخل گردانی از پرجاذبهترین آیینهای عاشورایی این منطقه به شمار میرود.
هرساله آیین نخل گردانی اورطشت در دو روستای اورطشت و عبدالهآباد در تاسوعا برگزار میشود. در این آیین دو نخل که یکی به نماد تابوت امام حسین (ع) و دیگری به نماد تابوت حضرت عباس (ع) بهعنوان نخلهای برادر به راه میافتد و نخل اورطشت پس از سلام دادن به نخل عبداللهآباد به سمت تکیه افرا تخت و همچنین اماکن وقفی امام حسین (ع) در آن محل حرکت میکند.
نخل گردانی که خود اهالی به آن «عمری» میگویند قدمت دیرینهای دارد و در مورد تاریخچه این مراسم نیز بر این باور است که شخصی به نام آملی رضوانی خوابدیده که دو نخل یکی برای روستای نوا از توابع شهرستان آمل و دیگر برای این روستا درست میکند و همراه با این آیین مراسم تعزیه نیز برپا میشود.
اشعار تعزیه در خواب به او الهام شده را در بیداری یادداشت کرد و به تعزیهخوانها میداد و از آن زمان تاکنون مراسم نخل گردانی و تعزیه در این روستا برگزار میشود. در روز هفتم ماه محرّم معتمدین و ریشسفیدان روستا از سپیدهٔ صبح پارچه و لباسها و نخلها را عوض میکنند و لباسهای مخصوص مراسم به آن میپوشند که این کار تا غروب روز هفتم با رسیدن دستههای عزاداری از روستاهای اطراف ادامه مییابد.
در روز تاسوعا مردم این روستا و روستاهای اطراف جمع شده و نخل را همراه با مراسم عزاداری امام حسین (ع) به روستای افرا تخت که در جوار این روستا قرار دارد میبرند و در روز عاشورا همین مراسم با انبوه جمعیت بیش از ۱۲ روستای اطراف و مردم شهرهای مختلف که گاهی جمعیت آنها به بیش از ۳۰ هزار نفر میرسد به سمت روستای رودبار برگزار میشود.
نخل اورطشت از زمان ساختهشدن پیش تاکنون با همان چوب به دست اهالی به امانت رسید و نه آسیبی دید و نه رنگ و روغنی شد.
نخل گردانی علاوه بر اورطشت در روستای نوا نیز برگزار میشود و با توجه به سنگ و لوحی که در این روستا کشفشده قدمت این آئین مذهبی به بیش از ۶۵۰ سال بازمیگردد. قدمت تکیه، درخت قدیمی محل و سقاخانههای این روستا نیز به ۶۵۰ تا ۷۰۰ سال برگشته که مسجد جامع نوا با توجه به نوع معماری به دوران هارونالرشید و پیشینهای ۷۰۰ ساله بازمیگردد.
وزن تقریبی نخل بیش از ۳۰۰ کیلوگرم است که شکلی مخروطی داشته، پنج نفر در جلو و یک نفر در عقب آن را حمل میکنند.
با توجه به اعلام نتایج کارشناسان مردمشناسی نخل گردانی در روستای نوای آمل جزو اولین یا دومین آئین نخل گردانی در سطح کشور است که برخلاف دیگر شهرهای کشور که این آئین مذهبی را برگزار میکنند، به دوران آلبویه برمیگردد. ریشه اصلی این مراسم به آئین کهن ایران باستان برگشت کرده و هیچ ارتباطی به تمدن عرب ندارد.