دکترسید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر پیشنهادی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برنامه خود برای وزارت بهداشت را به نگاهی به اقدامات انجام شده در دولت یازدهم اعلام کرد.
به گزارش مرور نیوز، دکترسید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر پیشنهادی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تشریح طرح تحول سلامت در دولت یازدهم پرداخته و براین اساس برنامه کلان خود در دولت دوازدهم شرح داده است.
تحقق رویکرد سلامت همه جانبه و انسان سالم با رعایت اولویت پیشگیری بر درمان و مسؤولیت پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تامین، حفظ و ارتقای سلامت، تامین امنیت غذا و درمان، ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی، بهداشتی، درمانی و توانبخشی سلامت مبتنی بر اصول و ارزش‌های انسانی- اسلامی و نهادینه سازی آن در جامعه(بندهای1 و 2 و 11 سیاست های کلی سلامت)
تداوم، ارتقا و نهادینه سازی طرح تحول سلامت در چارچوب برنامه ششم توسعه کشور
استقرار نظام ارجاع و برنامه پزشکی خانواده، در قالب شبکه خدمات جامع و همگانی سلامت
اجرای برنامه تحول و نوآوری در آموزش و پژوهش علوم پزشکی
تأمین منابع مالی پایدار ، کنترل هزینه‌ها از طریق مدیریت شفاف و متناسب سازی درآمدها، هزینه‌ها و فعالیت‌ها
اصلاح ساختار نظام سلامت به‌منظور تقویت تولیت، چابک‌سازی و تفکیک نقش‌ها
رصد، مدیریت و مطالبه اصلاح مولفه‌های اجتماعی برای پیشگیری از آسیب به ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی سلامت
سوابق علمی، تخصصی و اجرایی
دکتر سید حسن هاشمی
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران
سوابق تحصیلی:
دکتری پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد (1365)
دکتری تخصصی چشم پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد (1368)
فلوشیپ قرنیه و سگمان قدامی چشم از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی - بیمارستان لبافی نژاد (1370)
سوابق اجرایی و مدیریت کلان
وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی (1392 تا کنون)
عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی کشور (1360 تا 1362)
عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی خراسان (1358 تا 1360)
مسئول مهندسی جنگ جهاد سازندگی کشور (1360 تا 1362)
مسئول بازسازی مناطق جنگ زده (1360 تا 1362)
دبیرکل انجمن چشم پزشکی جمهوری اسلامی ایران (1390 تاکنون)
عضو کمیته علوم‌بالینی فرهنگستان علوم‌پزشکی ایران (1384 تاکنون)
رییس دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران (1384)
عضو هیئت ممیزه دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران (1383 تاکنون)
عضو کمیسیون تدوین و نظارت و ارزشیابی وزارت بهداشت (نماینده ریاست محترم دانشگاه علوم پزشکی تهران) (1380تا 1384)
دبیر شورای سیاستگذاری رشته چشم پزشکی (1390 تا 1391)
عضو شورای مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور (1378 تا 1380)
عضو هیئت تحریریه مجله Middle East Journal of Ophthalmology (1994 تاکنون)
عضو شورای آموزش پزشکی و تخصصی به عنوان نماینده وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (1376 تا 1384)
مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (1376 تا 1380)
عضو شورای عالی برنامه‌ریزی آموزش پزشکی (1376 تا 1380)
دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور (1376 تا 1380)
رییس بخش قرنیه بیمارستان فارابی (1383 تا 1385 و 1388 تا 1390)
عضو شورای راهبردی و سیاستگذاری بیمارستان فارابی (1387 تاکنون)
کارشناس تخصصی رشته چشم در دادسرا و هیئت های انتظامی سازمان نظام پزشکی (1385 تاکنون)
مدیر گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (1384 تا 1387)
عضو شورای عالی مرکز تحقیقات چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (1384 تاکنون)
نائب رئیس و عضو هیأت مدیره انجمن چشم پزشکی جمهوری اسلامی ایران (1384 تا 1386)
عضو شورای پژوهشی بیمارستان فارابی (1383 تا 1386)
عضو هیئت ممتحنه گواهینامه آزمون دستیاری چشم‌پزشکی (1381 تا کنون)
عضو کمیته اعتبار بخشی شورای آموزش پزشکی و تخصصی (1380 تاکنون)
مؤسس و عضو هیأت مدیره انجمن پزشکی لیزری ایران (1380 تا 1383)
عضو هیأت مدیره انجمن چشم پزشکی ایران (1378 تا 1381)
عضو هیأت امنای ارزی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (1376 تا 1379)
عضو هیئت تحریریه مجله انجمن چشم‌پزشکی ایران (1375 تاکنون)
رییس بخش اورژانس گروه چشم‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (1371 تا 1373)
افتخارات دکتر سید حسن هاشمی
محقق برتر در چهاردهمین جشنواره ابن سینا - 1391
محقق برتر جشنواره چشم پزشکی فارابی - 1390
محقق برتر گروه جراحی علوم بالینی - پانزدهمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی - 1388
رتبه اول در امتحان بورد چشم پزشکی ایران - 1368
جزو 3% اول فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی - 1364
اولین مبتکر و مجری مدیریت جهادی در بخش غیردولتی:
نورآوران سلامت پروژه خیریه ای است که با دیدگاه خدمت رسانی به اقشار محروم و روستایی کشور راه اندازی شد. این برنامه در قالب طراحی، ساخت و بهره گیری از تریلی های مدرن و مجهز به امکانات درمانی و جراحی چشم پزشکی و دندانپزشکی اجرا شده است. تلفیق دانش و صنعت بومی کشور با تکنولوژی به روز دنیا موجب شده است تا خدمات چشم پزشکی از معاینه تا جراحی و نیز خدمات دندانپزشکی در دورترین نقاط روستایی در اختیار هموطنان عزیز قرار گیرد.
تألیفات و کتب علمی دکتر سید حسن هاشمی
1. راهنمای مراقبت های چشمی (ویژه پزشکان عمومی)،ترجمه، دکتر سید حسن هاشمی،1389
2. ناخنک، تالیف و ترجمه، دکتر سید حسن هاشمی،دکتر احمد خیرخواه، دکتر شکیبا عبادالهی 1388
3. فیکوچاپ، تالیف و ترجمه، دکتر سید حسن هاشمی،دکتر پوپک پیر 1387
4. پرستار چشم پزشکی، تالیف و ترجمه، دکتر سیدحسن هاشمی، دکتر مسعود اقصائی فرد 1387
5. دانستنیهای چشم پزشکی، دکتر سید حسن هاشمی وهمکاران 1387
6. جراحی رفراکتیو. ترجمه و تدوین دکتر سید حسن هاشمی، دکتر محمد میر‌آفتاب، دکتر علی غلامی‌نژاد، دکتر افشین لطفی صدیق،دکتر مهدی خانلری، دکتر کامران جلالی، 1385
7. کاتاراکت، کتاب راهنمای بیماران. دکتر سید حسن هاشمی، 1385
8. مراقبین چشم در ایران. دکتر سید حسن هاشمی،1385
9. یک فصل ازکتاب Vitreoretinal Surgery، آقای دکتر پیمان.
10. Refractive outcome of silicon oil removal and intraocular lens implantation using laser interpherometry. Faghihi H. MD, Riazi M.MD.Hashemi H, MD
مقالات انگلیسی
339 مقاله در مجلات معتبرتخصصی
مقالات فارسی
38 مقاله در مجلات معتبر تخصصی
کنگره و سمینار
ارائه 227 مقاله انفرادی و مشترک در کنگره ها و سمینارهای تخصصی داخلی و بین المللی
رویکردها و برنامه
فصل نخست مروری بر دیدگاه ها و مبانی نظری سلامت
برخورداری از یک زندگی سالم، مولد و با کیفیت، توام با طول عمر قابل قبول و عاری از بیماری و ناتوانی، نیازی اساسی و حقی همگانی است که در دین مبین اسلام، اعلامیه جهانی حقوق بشر(ماده بیست و پنجم)، اعلامیه حقوق بشر اسلامی و در قوانین اساسی بسیاری از کشورها مورد تاکید قرارگرفته است. اگرچه تامین و حفظ سلامت وظیفه ای فردی، اجتماعی، سازمانی و حاکمیتی است ولیکن مسؤولیت و تولیت این امر بر عهده دولت ها بوده و یکی از مولفه‌های حکمرانی بهینه و پیش شرط تحقق توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌رود. اساسنامه سازمان جهانی بهداشت (1946) نیز برخورداری از بالا ترین حد استانداردهای منطقی و قابل حصول سلامت، بدون در نظر گرفتن نژاد، مذهب، عقاید سیاسی و موقعیت اقتصادی و اجتماعی را حق مسلم هر انسانی بیان می‌کند. مطابق اصل دوم و سوم قانون اساسی کشورمان، «جمهوری اسلامی ایران نظامی است بر پایه ایمان که از راه استفاده از علوم و فنون و تجارب پیشرفته بشری و تلاش در پیشبرد آنها، قسط، عدل و استقلال سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همبستگی ملی را تامین می‌کند و برای نیل به این اهداف باید همه امکانات خود را برای اموری از جمله ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه های تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه» به کار برد؛ اصل بیست و نهم، برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبتهای پزشکی به صورت بیمه و غیره، را حقی همگانی می‌داند؛ و همچنین بند 1 اصل 43، تامین نیازهای اساسی همچون مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت، درمان، آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه» نیز از ضوابط اساسی اقتصاد کشور برشمرده شده است.
از دیدگاه سازمان جهانی بهد اشت WH : سلامت عبارتست از: «احساس رضایت کامل جسمانی، روانی و اجتماعی نه تنها فقدان بیماری و ناخوشی. تعیین کننده های سلامت عواملی هستند که بطور مستقیم یا غیرمستقیم شرایطی را فراهم می‌کند که ابعاد مختلف سلامت(جسمی، روانی، اجتماعی) تحت تاثیر مثبت یا منفی قرار گیرند. این عوامل به اختصار عبارتند از: ژنتیک/ بیولوژی، رفتار و شیوه زندگی، نظام مراقبت سلامت، محیط فیزیکی و محیط اجتماعی- اقتصادی. بررسی ها نشان می‌دهد سهم اثر هر یک از عوامل تعیین کننده بر ابعاد مختلف سلامت عبارت است از: ژنتیک/ بیولوژی(10 درصد)، رفتار و شیوه زندگی فردی (20 درصد)، نظام مراقبت سلامت (20 درصد). محیط فیزیکی (10 درصد)، محیط اجتماعی - اقتصادی(40 درصد)، (شکل 1).شکل 1: سهم تعیین کننده های سلامت
نظام سلامت
سیستم یا سامانه شامل مجموعه ای از عوامل متعامل است که هدف یا اهداف مشترکی را دنبال می کنند. گزارش سال 2000 سازمان جهانی بهداشت، نظام های سلامت به این صورت تعریف می کند: تمام سازمان ها، موسسات و منابعی که به ارائه (یا تولید) اقدامات سلامت اختصاص دارند و یک اقدام سلامت عبارتست از: هر گونه تلاشی که خواه در مراقبت سلامت فردی، خدمات بهداشت عمومی و یا از طریق برنامه های بین بخشی انجام می گیرد و هدف اصلی آن ارتقای سلامت است. این نظام‌ها ممکن است یکپارچه و با هدایت مرکزی باشند اما غالبا اینگونه نیست. سیاستگذاران باید بدانند که چرا نظام های سلامت به شیوه‌های خاصی عمل می کنند و آنها چه اقدامی می توانند برای ارتقای این وضعیت انجام دهند.[1] (. گزارش سال 2000 سازمان جهانی بهداشت: نظام های سلامت، عملکرد و کارایی.) براساس تفکر سیستمی و زنجیره تولید ارزش هر نظام سلامت به دنبال تحقق مجموعه ای از اهداف یا پیامدهای(طولانی مدت، میان مدت، کوتاه مدت) از طریق بروندادها/محصولات ویژه تولید شده بوسیله کارکردهای خود است.
اهداف نظام سلامت
سلامت بهتر بدون تردید، پیامد نهایی/ هدف اصلی یک نظام سلامت است. اما چون ممکن است مراقبت از سلامت هزینه‌های کمرشکن به دنبال داشته باشد و نیاز به آن، غیر قابل پیش بینی باشد، سازوکارهای مشارکت و تسهیم خطر و ارائه حمایت مالی، بسیار حائز اهمیت هستند از این رو هدف دوم نظام سلامت عادلانه ساختن مشارکت مردم در تامین منابع مالی نظام سلامت است. پاسخ دهی به انتظارات مردم در مورد مسائلی غیر از سلامت، هدف سومی است که منعکس کننده اهمیت احترام به شان، اختیار و محرمانه بودن اطلاعات افراد است. کمبود منابع در هر کشوری سبب شده است که از سال 2007، سازمان جهانی بهداشت، کارآیی و هزینه اثربخشی را نیز به عنوان یکی از پیامدهای هر نظام سلامتی در نظر بگیرد.
محصولات/ بروندادهای نظام سلامت
عمده محصولات/ بروندادهای مستقیم نظام های سلامت در دنیا برای پاسخ به مولفه های سلامت (ژنتیک و رفتار و شیوه زندگی، تعیین کننده‌های اجتماعی- اقتصادی، عوامل محیطی) شامل خدمات فردی، خدمات جمعیتی، شواهد و سیاست‌ها می‌باشند. باید توجه کرد که برخی از نظام‌های سلامت همچون ج.ا.ایران در تولید مستقیم فناوریهای سلامت از جمله فرآورده‌های دارویی و خونی، تجهیزات پزشکی و همچنین آموزش منابع انسانی نیز نقش دارند.
کارکردهای نظام سلامت
نظام سلامت باید به منظور دستیابی به اهداف فوق، کارکردهای زیر را انجام دهد:
حکمرانی و رهبری
منظور از حکمرانی و رهبری در نظام سلامت حصول اطمینان از وجود سیاست‌های کلان و راهبردی و نظارت مؤثر بر اجرای آن، ایجاد زمینة همکاری و تعامل بیشتر، تدوین قوانین و مقررات، طراحی ساختار نظام متناسب با سیاست‌ها و پاسخگویی است. وجود راهبردهای به‌روز و همسو با نیاز سلامتی جامعه، وجود برنامه‌های ملی مرتبط با اولویت‌های سلامت کشور، تولید و انتشار دوره‌ای و منظم مستندات و شواهد مربوط به عملکرد نظام و درنظرگرفتن مکانیسم‌های پایش و ارزیابی نظام سلامت، مهم‌ترین نشانگرهای پایش، ارزیابی و تعیین وضعیت حاکمیت و رهبری نظام سلامت است.
ارایه خدمات سلامت
ارائة خدمات سلامت، شناخته شده ترین جزء نظام سلامت است و ارایه مداخله ها سلامت مؤثر، ایمن، باکیفیت، در دو سطح فردی و عمومی، با محوریت افراد نیازمند، در زمان و مکان مناسب و با صرف حداقل هزینه را شامل می‌شود. جامعیت، در دسترس بودن، پوشش، تداوم، کیفیت، فرد (بیمار) محوری، مشارکت و مسئولیت‌پذیری از ویژگیهای یک نظام سالم ارائة خدمات سلامت به شمار میروند. تعداد و توزیع تسهیلات ارائه دهندة خدمات پیشگیری و ارتقای سلامت، خدمات بستری، سرپایی و خدمات خاص و میزان آمادگی زیرساختهای فیزیکی و تجهیزاتی بخش‌های مختلف نظام سلامت از متداول ترین نشانگرهای پایش، ارزیابی و تعیین وضعیت این جزء است.
تأمین منابع مالی
منظور از تأمین مالی در نظام سلامت، حصول اطمینان از پایداری منابع، جمع‌آوری پول، انباشت و تخصیص مناسب آن به شیوه‌ای است که درنهایت منجر به پوشش عادلانة نیازهای سلامتی مردم شود. تأمین ذخیرة مالی به‌اندازة نیاز، توجه به مشوق‌های مالی ارائه‌دهندگان خدمات سلامت، تأمین پوشش مؤثر خدمات و حفاظت مالی از بروندادهای تأمین مالی کارآ و سلامت‌محور هستند. کل هزینه‌های سلامت و سهم آن از درآمد ناخالص داخلی ، درصد هزینه‌های سلامت از هزینه‌های کلی دولت، سهم پرداخت‌های مستقیم از جیب خانوارها برای خدمات سلامت و درصد خانوارهای مواجهه شده با هزینه‌های کمرشکن و فقرزا، متداول‌ترین نشانگرهای پایش، ارزیابی و تعیین وضعیت تأمین منابع مالی نظام سلامت هستند.
آموزش و پژوهش
هدف آموزش توسعه کیفی و کمی هدفمند پاسخگو، جامعه نگر و عادلانه آموزش علوم پزشکی (سلامت ) ادغام یافته در عرصه ارائه مراقبتهای سلامت متناسب با نیازهای جامعه و گسترش مرزهای دانش و تربیت افرادی عالم ، متخلق به اخلاق اسلامی و حرفه‌ای ، توانمند ،کارا، جامعه نگر و پاسخگوی نیازهای سلامت جامعه است. در جهت پژوهش، فناوری و نوآوری سلامت تولید علم نافع و تحقق مرجعیت علمی،خود اتکایی در تولید دارو، واکسن و تجهیزات و ملزومات پزشکی می باشد.
دسترسی به دارو، واکسن‌ها و فناوریهای سلامت
این جزء، ناظر بر توانایی نظام سلامت در فراهم آوردن امکان دسترسی به داروها، واکسن‌ها و فناوریهای سلامت ایمن، باکیفیت، کارآمد، هزینه‌اثربخش و مصرف مؤثر است. فراهم بودن داروهای اساسی در مراکز دولتی و خصوصی ارائه‌دهندة خدمات سلامت، دسترسی مردم به داروها و فنّاوری‌های موردنیاز سلامت، میانگین قیمت داروها و هزینه‌های پرداختی مردم برای دارو و فنّاوری‌ها، وجود یک سیاست ملی به‌روز دارویی، تهیة فارماکوپة دارویی و درصد پوشش بیمه‌ای جمعیت از متداول‌ترین نشانگرهای پایش، ارزیابی و تعیین وضعیت این جزء هستند.
نظام های اطلاعات سلامت
نظام‌های اطلاعات سلامت، چهار کارکرد اصلی تولید داده، تدوین، تحلیل، انتشار و استفاده از داده‌ها را در بردارد. یک نظام جامع اطلاعات سلامت، داده‌های موردنیاز را از منابع مختلف داده‌ای نظام سلامت، جمع‌آوری و تحلیل می‌کند و پس از اطمینان از کیفیت، ارتباط و به‌وقت بودن آن، داده‌ها را به اطلاعات قابل‌استفاده برای سیاستگذاران سلامت تبدیل می‌نماید. اهمیت این جزء با توجه به نقش مهم اطلاعات معتبر و رسا در تصمیم‌گیری‌های نظام سلامت برکسی پوشیده نیست.
منابع انسانی سلامت
منابع انسانی سلامت که اصلی‌ترین ورودی نظام سلامت است، مشتمل بر همة افرادی می‌شوند که قصد و نیت اصلی آنها از ارائة خدمت، ارتقاء سطح سلامت است. تنوع زیادی از منابع انسانی در بخش سلامت دیده می‌شود. که مدیریت موثر تولید و به کارگیری آنها از اهم وظایف نظام سلامت است. نشانگرهای توزیع کمی و کیفی منابع انسانی سلامت و میزان ماندگاری آنان از اهم نشانگرهای این کارکرد است.
فصل دوم اقدامات دولت یازدهم در بخش سلامت
کارکرد تولیت
حمایت طلبی و تبدیل سلامت به گفتمان غالب دولت
تشکیل ستاد مدیریت بحران دارو و رفع مشکل کمبود و گرانی دارو
تعریف منابع جدید و افزایش منابع موجود سلامت با حمایت موثر مجلس محترم شورای اسلامی
انتقال منابع مالی به سازمانهای بیمه‌گر برای خرید خدمت از وزارت ب.د.آ
کنترل قیمت دارو و تجهیزات پزشکی
حمایت از داروهای تولید داخل و افزایش سهم داروهای تولید داخل از بازار دارویی
گسترش، حفظ و ارتقای نظام مقررات بین‌المللی
ارتقای مشارکت جامعه در ارتقای سلامت و افزایش همکاری‌های بین بخشی
تشکیل مجمع ملی سلامت
استقرار نظام پایش و ارزشیابی خدمات سلامت در کشور
تدوین و استقرار نظام برنامه‌ریزی عملیاتی در سطح ستاد وزارت، دانشگاهها/ دانشکده‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی و سازمانهای وابسته، به منظور اعمال حکمرانی مطلوب درون بخش سلامت
ایجاد نظام مدیریت برنامه‌های مشترک و اختصاصی از طریق داشبوردهای مدیریتی
استقرار سامانه پایش برنامه‌ی عملیاتی
اتصال نظام ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی دانشگاهها به میزان پیشرفت برنامه‌ی عملیاتی
کارکرد ارایه خدمات
بهداشت و مراقبتهای اولیه سلامت
اجرای برنامه ارائه خدمات و مراقبت های اولیه بهداشتی درمانی(خدمات نوین سلامت) به روستائیان، شهرهای زیر 20 هزار نفر و عشایر
اجرای برنامه ارائه خدمات و مراقبت های اولیه بهداشتی درمانی (خدمات نوین سلامت) به حاشیه نشینان و شهرهای 20 تا 50 هزار نفر
اجرای برنامه ارائه خدمات و مراقبت های اولیه بهداشتی درمانی (خدمات نوین سلامت) به شهرهای بالاتر از 50 هزار نفر و کلانشهرها
تکمیل، توسعه و اصلاح برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری دو استان فارس و مازندران
طراحی برنامه‌های نوین سلامت و بازنگری برنامه‌های قبلی سلامت
بازنگری و ارتقا برنامه‌های بهداشت عمومی (آب سالم، غذای ایمن، هوای پاک)
اجرای پروژه احداث، تکمیل و توسعه نظام شبکه بهداشتی کشور
اجرای پروژه مشارکت و همکاری بخش های دولتی و غیر دولتی در ارایه خدمات بهداشتی
بهره‌گیری از مشارکت جامعه در ارتقای سلامت
اجرای پروژه تهیه و تدوین بسته های خدمات بهداشتی درمانی سطح اول
ارتقای کیفیت خدمات سطح اول سلامت
درمان و مراقبتهای بیمارستانی
اجرای برنامه کاهش سهم پرداختی مردم از هزینه بستری
کاهش سهم مردم از هزینه بستری از 37 درصد به 3 درصد برای روستاییان و 6 درصد برای شهرنشینان و حمایت مالی از 26 میلیون بیمار بستری
کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم در مجموع بازار سلامت(دولتی- خصوصی، بستری- سرپایی) از 56 درصد به 40درصد
حفاظت مالی از بیماران بستری در برابر هزینه های کمرشکن در بیمارستان های دولتی برای 77.4 % جمعیت کشوربه صورت هدفمند
کاهش 42 درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی مصرفی
تامین 69000 قلم تجهیزات پزشکی سرمایه ای برای بیمارستان های موجود و جدیدالاحداث (16271 قلم در بیمارستان های موجود، 52750 قلم برای بیمارستان های جدید الاحداث)
حضور 5334 پزشک متخصص و فوق تخصص در 307 شهر کمتر توسعه یافته و محروم و تمام وقت شدن همگی آنان در بیمارستان های دولتی
حضور 6619 (854 نفر پزشک متخصص مقیم در هر شب در 17 تخصص) در 412 بیمارستان اصلی کشور در 214 شهر برای درمان بیماران اورژانس
انجام 135 میلیون بار ویزیت توسط 14000 متخصص و فوق تخصص در 658 کلینیک ویژه در 385 شهر کشور با نرخ ارزان دولتی به منظور دسترسی اقشار محروم همراه با ساخت 250 پلی کلینیک تخصصی جدید شامل 6440 مطب برای فعالیت این پزشکان
راه‌اندازی کلینیک ویژه در 128 شهر منطقه محروم از 31 استان کشور
توسعه اورژانس کشور
راه اندازی 32 پایگاه اورژانس هوایی و انتقال 7351 مصدوم و بیمار بدحال به بیمارستان‌ها طی 4860 سورت پروازی
توسعه و نوسازی ناوگان آمبولانس زمینی اورژانس کشور با به کار گیری 2400 دستگاه آمبولانس پیشرفته
تا پایان دولت یازدهم / ناوگان اورژانس پیش بیمارستانی کشور تا قبل از طرح تحول نظام سلامت تنها 3000 آمبولانس در اختیار داشته است.
ساخت و گسترش 125 بخش اورژانس در بیمارستان های تروما و اصلی کشور و نوسازی بخش اورژانس در سایر بیمارستان ها
افزایش 1500 تخت اورژانس و بهسازی و استانداردسازی 180 بخش اورژانس در سراسر کشور
توجه خاص به بیماران نیازمند به مراقبت های ویژه با افتتاح 2400 تخت
توجه ویژه به بیماران سرطانی با ایجاد شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در 3 سطح در کشور
استاندارد سازی و توسعه 9 مرکز تخصصی درمان سوختگی و توسعه 185 تخت ویژه سوختگی (BICU)
توسعه 1000 تخت جدید بستری و روانپزشکی 15 بخش اورژانس روانپزشکی همراه با بازسازی بخش های موجود
اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته های قلبی به صورت شبانه روزی در 54 بیمارستان کشور در 24 شهر بعنوان اولین علت مرگ ایرانیان
اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته های مغزی به صورت شبانه روزی در 55 بیمارستان کشور در 25 شهر بعنوان دومین علت مرگ ایرانیان
تامین تجهیزات پزشکی سرمایه ای برای بیمارستان های موجود و جدیدالاحداث
اجرای برنامه مقیمی پزشکان در بیمارستان‌های کشور
توجه خاص به بیماران نیازمند به مراقبت های ویژه، سوختگی، سرطان و ایجاد شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان
ساماندهی خدمات دندانپزشکی با‌ایجاد کلینیک‌های دندانپزشکی دانشگاهی با تعرفه ارزان در نقاط مختلف کشور
استقرار سامانه ملی صدور الکترونیکی پروانه های موسسات پزشکی به منظور ایجاد شفافیت در این حوزه و دسترسی آسان مردم و صاحبان حرف پزشکی به اطلاعات ذی قیمت شامل 21000 موسسه پزشکی
ساماندهی ارائه خدمات به گردشگران سلامت از طریق اعتباربخشی کیفی بخش های بین الملل و ساماندهی موسسات گردشگری با همکاری سایر دستگاه‌های زیربط
تدوین و اجرای نسل نوین اعتباربخشی در 900 بیمارستان کشور با رویکرد ارتقاء ایمنی بیماران و بهبود کیفیت خدمات و تکریم بیماران
تدوین سند سطح بندی خدمات، مراکز تشخیصی درمانی و تجهیزات پزشکی در قالب (سند ملی درمان 1404)
حذف پول زیرمیزی به میزان 7 تا 10 هزار میلیارد (با پرداخت فقط 2 هزار میلیارد تومان توسط بیمه ها در قالب کتاب جدید
مدیریت منابع و اطلاعات در نظام سلامت( تکمیل اطلاعات الکترونیک در 570 بیمارستان دولتی)
اجرای سیاست‌های جمعیتی
توسعه و تجهیز 24 مرکز درمان ناباروری موجود
انجام 1610372زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور
کاهش سزارین به میزان 6.5 درصد مطلق معادل 11.6 درصد پایه
کاهش سزارین بار اول به میزان 5درصد
آموزش رایگان به 510 هزار نفر مادر باردار در دوران بارداری جهت توانمند سازی برای باروری و زایمان طبیعی
ساخت 1800واحد اختصاصی زایمان(LDR ) در 366 بیمارستان
پوشش 85درصدی هزینه‌های درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوج‌های نابارور
ایجاد 17 مرکز جدید درمان ناباروری با تمرکز بر مناطق محروم به ویژه در 6 استان فاقد مرکز (یاسوج، زاهدان، بندرعباس، شهرکرد، گلستان، لرستان)
کارکرد تأمین مالی
تعریف منابع جدید مالی و افزایش منابع موجود
اختصاص 1درصد مالیات بر ارزش‌افزوده به بخش سلامت با حمایت مجلس شورای اسلامی
اختصاص 10درصد از درآمدها از محل اجرای مرحلة دوم هدفمندی یارانه‌ها به بخش سلامت
مدیریت بهینه منابع و انضباط مالی
اجرای حسابداری تعهدی و بودجه‌ریزی عملیاتی در دانشگاهها
ایجاد مرکز پایش حساب‌های دانشگاهی در ستاد مرکزی وزارت برای نظارت برخط و تقویت سامانة حسابداری تعهدی در دانشگاهها
اعطای استقلال مالی به بیمارستان‌ها و نشان‌دارکردن و رهگیری بودجه‌های مربوط به طرح تحول از ستاد تا واحد ارائه خدمت
تقویت جریان وجوه نقد دانشگاهها
تشکیل تیم‌های کارشناسی نظارتی جدید در حوزه مدیریت منابع مالی
ممنوعیت به‌کارگیری نیروی انسانی از درآمد اختصاصی، بودجه‌های طرح تحول و غیر از آزمون رسمی و رقابتی
تغییر روش اختصاص بودجه به بیمارستان‌ها از روش پرداخت مبتنی بر عملکرد و ورودی خالص[2] به ترکیبی از پیش‌پرداخت و بودجة گلوبال[3]
تجمیع خرید تجهیزات پزشکی مورد نیاز مراکز درمانی از طریق هیات امنای صرفه‌جویی ارزی و تحقق صرفه جویی در این مورد
تفویض اختیار تخصیص و هزینه‌کرد به معاونت‌های فنی دانشگاهها
اعطای اجازه استفاده از صرفه‌جویی‌های مالی بودجه‌های طرح تحول به واحدهای مجری
جلوگیری از جابجایی منابع مالی ارائه خدمات سلامت به حوزة عمرانی و سایر بخش‌ها
تسهیل و ارائه مجوز در استفاده از نقدینگی موجود دانشگاهها
پرداخت حقوق کارکنان حوزة سلامت به‌صورت مستقیم از خزانه به فرد (افزایش سرعت وجوه) به‌منظور خدمت‌گیری بیشتر یا خرید خدمت
کارکرد منابع غیرمالی
منابع انسانی
تسهیل فرایند به‌کارگیری نیروی انسانی و تغییر شیوه قرارداد با پرسنل موجود درقالب دو برنامه ماندگاری از پزشکان در مناطق محروم و اجرای برنامه پزشکان مقیم
آموزش، ارتقای مهارت و توانمند سازی کارکنان سطح اول ارائه خدمات سلامت
اجرای پروژه ملی آموزش مدیران بیمارستان کشور
استفاده از ظرفیت بخش غیردولتی در تأمین نیرو و ارایه خدمات سلامت
منابع فیزیکی
حوزه بهداشت
احداث 3400 خانه بهداشت
احداث 365 مرکز جامع سلامت روستایی
احداث 750 پانسیون تیم سلامت برنامه ریزی برای اجرا
احداث 1662خانه بهداشت، بیش از150 پایگاه سلامت شهری، بیش از112 مرکز جامع سلامت شهری، 1125 مرکز زیست پزشک، 742 مرکز جامع سلامت روستایی، 198 شبکه بهداشت
حوزه درمان
تکمیل و بهره برداری4388 تخت در قالب طرح تحول سلامت
ساخت 122 بیمارستان جدید با پتانسیل بیش از 21 هزار تخت بستری(افزایش%25 تخت های بیمارستانی) ورسیدن به سرانه 9/ 1 به ازای هر1000 نفر
نوسازی و بازسازی 2550000متر مربع فضای بستری
نوسازی کامل 45هزار تخت بیمارستانی کشور با استفاده 100 درصدی از تولیدات داخلی
ارتقای هتلینیگ 000/500/2 متر مربع در570 بیمارستان فعال کشور
حوزه آموزش
آغاز اجرای 62 پروژه با زیر بنای 000/420 متر مربع فضای آموزشی
آغاز اجرای 20 خوابگاه با ظرفیت 8000 دانشجو
حوزه مشارکت دولتی- خصوصی P.P.P
واگذاری مراکز تشخیص و درمان سرطان به روش B T با تعرفه دولتی
ایجاد 8 قطب سرطان با سرمایه گذاری غیردولتی(متوسط در هر قطب 2000 میلیارد ریال)
واگذاری زنجیره آزمایشگاهی بصورت B T با تعرفه دولتی
ایجاد 89 مرکز تصویر برداری بصورت B T با تعرفه دولتی
53 دستگاه سی تی اسکن
20دستگاه MRI
16 دستگاه آنژیوگرافی
عقد قرارداد 2 بیمارستان با ظرفیت 1000تخت در استان‌های قم و قزوین بصورتB
واگذاری مدیریت 2100 مرکز سلامت جامعه و 4200 پایگاه سلامت با کارگیری 19500 نفر از طریق خرید خدمت برای خدمت رسانی به بیش از 11 میلیون جمعیت حاشیه نشین شهرها.
عقد تفاهم‌نامه با بنیاد برکت وابسته‌به ستاد اجرایی فرمان امام برای تکمیل 10 بیمارستان با ظرفیت 1321تخت
عقد تفاهم نامه با بنیاد مستضعفان برای تکمیل 9 بیمارستان
فراهم آوری 16 تفاهم نامه برای 13000 تخت بیمارستانی با سرمایه گذاران خارجی
واگذاری خدمات ممیزی بهداشت مراکز تامین و توزیع مواد غذایی به دفاتر سلامت
افزایش مشارکت و ساماندهی بخش خیریه در ایجاد زیرساختهای سلامت
جذب و ساماندهی بیش از 6000 میلیارد ریال از طریق مشارکت خیرین در موارد زیر:
احداث 560 تخت بیمارستانی سرطانی
احداث 154 باب مراکز بهداشتی درمانی
احداث 62 خانه بهداشت
بازسازی و نوسازی 392 تخت فرسوده و ساخت 5080 تخت جدید در 20 دانشگاه کشور
احداث 6 مرکز اهدای خون
احداث 10 خوابگاه دانشجویی
احداث 19 کلینیک جامع
احداث 67 کلینیک ویژه
احداث 33 همراه سرای بیمار
جذب 146 ملک اهدایی از خیرین برای پروژه های مختلف سلامت به مبلغ 2370 میلیارد ریال
جذب 226 مجموعه پزشکی اهدایی در پروژه های مختلف به مبلغ 420 میلیارد ریال
افزایش تعداد سمن های حوزه سلامت از 45 سمن در سال 1392 به 83 سمن در سال 1395
راه اندازی سامانه یاران سلامت (یاس) با هدف شناسایی و اطلاع رسانی درخصوص کمک‌های مردمی در حوزه خیرین سلامت
کارکرد آموزش
طراحی و اجرای بسته‌های تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی که شامل موارد زیر است:
آینده نگاری و مرجعیت علمی در آموزش پزشکی
حرکت به سوی دانشگاه های نسل سوم
آموزش پاسخگو و عدالت محور
توسعه راهبردی، هدفمند و ماموریت گرای برنامه های آموزش عالی سلامت
آمایش سرزمینی،ماموریت گرایی، تمرکززدایی و ارتقای توانمندی دانشگاهها
اعتلای اخلاق حرفه ای
بین المللی سازی آموزش علوم پزشکی
توسعه آموزش مجازی در علوم پزشکی
ارتقاء نظام ارزیابی و آزمون های علوم پزشکی
اعتباربخشی موسسات و بیمارستان‌های آموزشی
توسعه و ارتقای زیرساخت های آموزش علوم پزشکی
پایش بسته‌های تحولی
توسعه پذیرش دستیاران تخصصی در مناطق محروم
بومی‌گزینی در کنکور سراسری با اولویت مناطق محروم
اجرای برنامه آمایش سرزمینی در آموزش عالی سلامت
ساماندهی توسعه و ایجاد دانشگاهها و موسسات آموزش پزشکی در کشور
تسهیل ایجاد مراکز آموزش عالی غیردولتی در حوزه سلامت
کارکرد پژوهش
تلاش برای افزایش اعتبارات پژوهشی به حداقل یک درصد از تولید ناخالص ملی.
تربیت نیروی انسانی علاقمند و محقق از طریق برنامه پزشک پژوشگر-دستیار پژوهش و دوره های پسا دکترا
نظام ثبت بیماری‌ها (بیش از 40 برنامه ملی)
ساخت و راه اندازی آزمایشگاههای جامع و پیشرفته (10 آزماشگاه به پایان رسیده و 12 آزمایشگاه جدید در برنامه وزارت بهداشت قرار دارد)
مطالعات بزرگ مبتنی بر جمعیت (پرشین کوهورت)
ایجاد بیوبانک‌های مهم و فراگیردر دانشگاهای علو پزشکی کشور
راه اندازی مطالعات کوهورت کارکنان وزارت بهداشت در 8 دانشگاه علوم پزشکی کشور اعتماد به دانشمندان و نخبگان از طریق نظام تشویقی و حمایتی
وجود نظام تخصیص بودجه و بررسی طرحهای بزرگ و ملی
تغییر نگرش در سیستم ارزشیابی پژوهشی دانشگاهها از نگاه کمیت پژوهش به کیفیت از طریق:
Impact ملی و بین المللی طرحها و مقالات
لاین تحقیقاتی
ایجاد زیر ساخت و ظرقیت سازی
تعاملات ملی و بین المللی
جذب منابع از خارج از دانشگاه (ملی و بین المللی)
کارکرد دارو، واکسن و تجهیرات پزشکی
رفع کمبودهای دارویی و وسایل پزشکی مورد نیاز بیماران: کاهش کمبودهای دارویی از میانگین 350 قلم در سال 91 و نیمه اول سال 92 به حداکثر 30 قلم در سال‌های استقرار دولت یازدهم (93 لغایت 96)
کنترل قیمت داروها و وسایل پزشکی وارداتی: قیمت داروهای وارداتی به میزان حداقل 25% و وسایل پزشکی وارداتی به میزان حداقل 35% کاهش یافته است.
کاهش میزان واردات دارو: میزان واردات دارو در دولت یازدهم نسبت به دوره مشابه قبلی حدودا 500 میلیون دلار کاهش یافته است.
افزایش سهم داروهای تولید داخل در بازار دارویی: سهم داروهای تولید داخل از کل بازار دارویی از حدودا 60% در سال 91 به حداقل 70% در سال 95 افزایش داشته است.
توسعه صادرات دارو و وسایل پزشکی: میزان صادرات دارو در دولت یازدهم نسبت به دوره قبل به میزان حدودا دو برابر افزایش یافته است.
تامین دارو و وسایل پزشکی بیمارستانی: کاهش ارجاع بیماران و همراهان بیمار برای تامین دارو و وسایل پزشکی از حدودا 40% موارد در سال 91 به کمتر از 3% موارد در سال 95
حمایت از تولید داروها و وسایل پزشکی با فناوری بالا در داخل کشور: در دولت یازدهم بطور میانگین ماهیانه حداقل دو داروی جدید در داخل کشور تولید و وارد بازار شده است.
اجرای سامانه رهگیری، ردیابی و کنترل اصالت کالاهای سلامت: در حال حاضر تمامی داروها، فراورده های مکمل، آرایشی و بهداشتی و غذایی وارداتی مشمول طرح شده‌اند و تا پایان سال 96 بقیه کالاهای سلامت نیز زیر پوشش طرح میروند. ایران بعنوان یکی از معدود کشورهای پیشگام در این عرصه مطرح می‌باشد.
اجرای برچسب گذاری چراغ راهنمای تغذیه ای روی بسته بندی فراورده های خوراکی و آشامیدنی: در حالحاضر بیش از 90% فراورده های غذایی کشور مشمول طرح شده اند. ایران به‌عنوان یکی از کشورهای پیشگام جهانی در این عرصه مطرح می‌باشد.
اجرای برنامه های سلامت محور در حوز نظارت بر غذا: کاهش اسیدهای چرب ترانس و اشباع، کاهش میزان قند و نمک در فراورده های غذایی به منظور دستیابی به اهداف سند کنترل بیماریهای غیرواگیر در کشور. ایران بعنوان یکی از کشورهای الگوی جهانی در این زمینه شناخته شده است.
مبارزه قاطع با پدیده تقلب و قاچاق کالاهای سلامت: میزان کشفیات کالاهای تقلبی و قاچاق در سال 95 به بیش از سه برابر گذشته افزایش یافته است.
استفاده از زیرساختهای فناروی اطلاعات برای اجرای فراینده های ثبت شرکت‌ها و کالاهای سلامت، صدور مجوز واردات و ترخیص کالاهای سلامت در سازمان غذا و دارو: در حال حاضر ثبت، صدور مجوز واردات و ترخیص کالاهای سلامت و ارتباط با سازمان توسعه تجارت و گمرکات کشور بصورت برخط و مکانیزه انجام می‌شود.
کنترل بازار دارویی کشور به منظور جلوگیری از هزینه های القایی و افزایش بار مالی سازمانهای بیمه و هزینه از جیب مردم: بازار دارویی کشور از میزان 4.2 میلیارد دلار (5300 میلیارد تومان) در سال 1391 با افزایش جزئی تنها به 4.35 میلیارد دلار (15000 میلیارد تومان) در سال 95 افزایش یافته است. همچنین سهم دارو و وسایل پزشکی در هزینه کلی سلامت در دولت یازدهم نسبت به دولت دهم کاهش داشته است.
حفاظت مالی و حمایت از بیماران صعب العلاج و خاص: میزان پرداخت از جیب بیماران صعب العلاج و خاص از میانگین 45% در نیمه اول سال 92 به 11% در نیمه اول سال 96 کاهش یافته است. این در حالی است که اعتبار ردیف‌های یارانه دارو و کاهش قیمت دارو، طی 4 سال، نه تنها افزایشی نداشته بلکه قدرمطلق آن از جمعا 2420 میلیارد تومان در سال اخر دولت دهم به 2100 میلیارد تومان در سال آخر دولت یازدهم کاهش یافته است.
کارکرد نظام اطلاعات سلامت
راه اندازی و گسترش سامانه های اطلاعات سلامت به حوزه سطح 1 (از 120 واحد در قبل از دولت یازدهم به حدود 20 هزار واحد) و سطح 2 و3 نظام سلامت( از 79 واحد در قبل از دولت یازدهم به 589 واحد)
راه اندازی بستر و اجرای آزمایشی نظام الکترونیک پزشک خانواده و ارجاع خدمات سلامت - نظام رسیدگی الکترونیک اسناد پزشکی
راه اندازی: مرکز ملی تبادل اطلاعات سلامت - آزمایشگاه ارزیابی و صدور گواهی نرم افزار های حوزه سلامت - مرکز ملی داده سلامت کشور راه اندازی سرویس‌های برخط مدیریت تخت، پذیرش و ترخیص، و روکش اسناد سلامت - فاز 1 سامانه پایه نظام پاسخگویی سلامت 190 - نظام جامع تولید تا مصرف حوزه غذا و دارو - نظام استحقاق درمان و حذف دفترچه با همکاری سازمان های بیمه گر روی درگاه دولت - نرم افزار های ارایه خدمات سلامت به شهروندان در حوزه بهداشت محیط و دارو - 20 سرویس عمومی برخط در بستر درگاه دولت در شبکه ملی اطلاعات
تقویت نظام ثبت و گزارش دهی مرگ با عملیاتی شدن طبقه بندی بیماری ها با استاندارد بین المللی ویرایش 10 و گسترش آن به کل کشور
تقویت نهادهای تولید و استفاده از اطلاعات سلامت (تاسیس رصد خانه ملی سلامت و اعطای ردیف مالی به موسسه ملی تحقیقات سلامت)
تعریف، تصویب و اجرای تقویم پیمایش‌های ملی مورد نیاز برای تولید داده‌های به هنگام برای تولید اطلاعات لازم برای تصمیم گیری ها
اعمال سیاست داده‌ای و ارایه داده‌های پیمایش های مورد حمایت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به صورت آزاد به کلیه محققین و نهادهای مختلف
شکل‌گیری نظام دیده‌بانی سلامت و داشبورد اطلاعاتی و ارایه دسترسی به مدیران وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
ارزیابی درونی و خارجی مستقل (با استفاده از سازمان های بین المللی) طرح تحول سلامت
چالشها و مشکلات
با استفاده از الگوی سازمان جهانی بهداشت درباره‌ی اجزای سازندة نظام سلامت، چالشهای نظام سلامت ایران شناسایی شده اند. و فهرست چالشها به تفکیک هر جز در جدول زیر ارائه می گردد. لازم به ذکر است در تحلیل وضعیت نظام سلامت در کنار شش جز سازنده نظام سلامت، محیط و شرایط زمینه ای کشور نیز باید درنظر گرفته شود که می تواند نظام سلامت را در جهت مثبت و یا منفی متاثر سازد.
بستر های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موثر بر سلامت
چالشهای موجود محیط پیرامون نظام سلامت
آسیب‌پذیر بودن کشور در برابر حوادث غیرمترقبه
گستردگی تهدیدکننده‌های سلامت از طرف کشورهای همسایه
بار آسیب های اجتماعی و عوارض ناشی از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت (اعتیاد، فقر، گروه های آسیب پذیر، طلاق و ...)
رشد سریع شهرنشینی در کشور و تاثیرات منفی آن
آلودگی زیست محیطی و صنعتی هوای کشور
روند مسن شدن جمعیت و افزایش روزافزون نیازهای خدمات بیماری های مزمن و هزینه بر
محرومیت شدید گروه های اجتماعی، مناطق دور افتاده و توسعه نیافتگی در برخی نقاط کشور
ناکافی بودن نظام‌های ارائه خدمات اجتماعی برای گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله بیماران بستری و افراد متأثر از آسیب‌های اجتماعی.
واردات بی رویه و قاچاق مواد غذایی، بهداشتی و آرایشی
پیچیدگی نظام اداری
توسعه ارتباطات مجازی و افزایش انتظارات مردم
سرمایه اجتماعی ناکافی برای همراهی، تبعیت و مشارکت مردم در تغییرات تحولی
ده میلیون جمعیت بی سواد و حدود سه میلیون دانش آموزان از تحصیل کامل بازمانده
قراردادهای کاری موقت و محیط های کاری نامناسب
رشد رفتارهای خشونت آمیز در محیط های کاری، خانوادگی و جامعه
توسعه نامتوازن منابع عمومی در مناطق
ضعف کار تیمی و همکاری بین بخشی برای دستیابی به اهداف اجتماعی مشترک میان نهادهای دولتی؛ خصوصی و مردم نهاد
نگرانی از ادامه برخی از تحریم های اقتصادی
نقص نظام هماهنگ برنامه ریزی و بودجه ریزی و ارزیابی عملکرد برای اهداف فرابخشی همچون سلامت و رفاه در کشور
نقص هماهنگی بین‌بخشی برای نظارت بر سیاست‌های کلی سلامت، ابلاغ شده توسط مقام معظم رهبری
چالشهای پیش‌روی کارکردهای نظام سلامت در دولت دوازدهم
کارکرد
چالش ها
تولیت(حکمرانی و رهبری)
عدم تمرکز تولیت نظام سلامت کشور در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
تکثر صندوقهای بیمه و یکسان نبودن بسته پایه خدمات
جدا بودن شورای عالی بیمه سلامت به عنوان سیاست‌گذار بیمه کشور از تولیت
تعدد مراکز سیاستگذاری و برنامه ریزی موثر بر سلامت جامعه
ارایه خدمات سلامت توسط تنوعی از سازمان های عمومی خارج از کنترل متولی بخش سلامت
نظارت ناکارآمد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بر فعالیت خصوصی بخصوص در بخش سرپایی
عدم پاسخگویی بخش های موثر بر سلامت مردم (خارج از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی) به تاثیر اقدامات ایشان بر سلامت مردم
توجه محدود به نقش مردم و بخش غیردولتی در تولید سلامت خوب و ارائه خدمات سلامت
ناتوانی در مدیریت تعارض منافع در میان سیاستگذاران سلامت و ذی نفعان
نبود برنامه جامع برای جمعیت‌های خاص و اقشار آسیب‌پذیر
ارایه خدمات سلامت
برتری بخش خصوصی در حوزه سرپائی و دندانپزشکی به‌ویژه در کلان‌شهر و سهم بالای آن از پرداخت مستقیم توسط مردم
نداشتن محدودیت برای انتخاب ارائه کننده خدمات سلامتی(به طور مثال پزشک متخصص) و محل ارایه آن (به طور مثال بیمارستان فوق تخصصی) توسط بیمار
استفاده بی‌رویه از خدمات سلامتی توسط مردم و توجه کم به اعمال کنترل منابع و مصارف در سطح ارایه خدمت اعم از بخش خصوصی و عمومی؛ توسط بیمه‌ها
ناکافی بودن منابع مالی در بخش دولتی برای تأمین نیازهای خدمات بیمارستانی(تخت بستری)، و فرسودگی بیمارستان‌های موجود و مساعد نبودن زمینه حضور بخش خصوصی برای تأمین تخت‌های مورد نیاز؛
توجه ناکافی به نظام ارایه‌ی خدمات سلامتی در ایران در بخش غیر رسمی(مراکزی که به غیر از مراکز ارائه خدمات سلامتی پروانه دار فعالیت می‌کنند، به طور مثال طب سنتی توسط افراد بدون صلاحیت حرفه ای و ارائه مراقبت ها در منازل) و لزوم باز تعریف نظام ارایه‌ی خدمات در منازل، در مراکز بستری روزانه، در جهت کاهش هزینه های نظام سلامت و متناسب با الگوی بیماری های مزمن
ضرورت باز تعریف مجدد نظام ارائه خدمات سلامتی برای خدمات توانبخشی و تسکینی
تامین مالی
ناپایداری منابع مالی و بودجه برنامه های طرح تحول نظام سلامت
کمبود منابع سازمانهای بیمه‌گر و عدم پرداخت بموقع مطالبات مراکز درمانی
عدم رعایت واریز هزینه درمان مصدومین ترافیکی توسط بیمه‌های تجاری
پایین بودن جاذبه سرمایه گذاری در ساخت بیمارستان‌های جدید
شکاف درآمدی بخش دولتی و خصوصی
مناسب نبودن نظام پرداخت به ارایه کنندگان خدمت در بخش دولتی و خصوصی
روزآمدن نبودن بسته خدمات سلامت مبتنی بر شواهد
کمبود منابع جهت تقویت خرید راهبردی
روشن نبودن نقش بیمه های پایه و تکمیلی در کشور
آموزش علوم پزشکی
ضعف در تبیین و گفتمان سازی در خصوص مفهوم مرجعیت علمی در کشور
ضعف در نقش آفرینی قطب‌های علمی در ارتقای نظام سلامت و بهبود وضعیت سلامت مردم
عدم استفاده بهینه از نخبگان و استعدادهای درخشان در حوزه سلامت خصوصاً آموزش عالی سلامت
حرکت آهسته به طرف ایجاد دانشگاههای نسل سوم
عدم توجه به مهارت‌های آموزشی
فقدان مشوق‌های مناسب برای دوره های توانمند سازی پزشکان در برنامه های آموزشی
چالشهای ارتباطات بین رشته ای
چالش در نقش جایگاه مناطق آمایشی
عدم توجه به مهارت های آموزشی
حضور کم رنگ بخش خصوصی در آموزش عالی سلامت
ضعف زیرساختهای فناوری اطلاعات به منظور توسعه آموزشهای مجازی
کمی هماهنگی در سیاست جذب دانشجوی خارجی در دستگاه های اجرایی و در سطح فرابخشی
محدودیت در معرفی دانشگاههای علوم پزشکی ایران به دانشجویان سایر کشورها
تعدد نهادهای تصمیم گیردرجذب دانشجوی خارجی
مشکلات استفاده از آزمونهای بین المللی در خارج کشور
فقدان تنوع در شیوه های بکار گیری اعضای هیات علمی و محدودیت های قانونی و عملیاتی موجود در استفاده از پتانسیل عظیم نیروی انسانی متخصص در داخل و خارج از کشور
منابع غیرمالی
کمبود تخت بیمارستانی در کشور(حدود هفتاد هزار تخت بیمارستانی)
تاخیرهای ایجاد شده در پرداخت مطالبات پرسنلی
عدم انطباق کمیت و کیفیت نامطلوب نیروی انسانی گروه پزشکی با نیازهای نظام سلامت کشور
کمبود 80 هزار نفر نیروی پرستاری
عدم تمایل پزشکان متخصص به فعالیت در مناطق محروم به دلیل جاذبه های پایین این مناطق
نظام‌های اطلاعات سلامت
عدم یکپارچگی اطلاعات حوزه سلامت (بخشی از اطلاعات در اختیار بیمه‌ها و یا سایر بخش‌های عمومی مانند بانک ها، زندان، شهرداری ها، نفت)
ضعف نظام یکپارچه ثبت اطلاعات بیماران در کلیه سطوح مراقبت های اولیه سلامت، نظام مراقبت های بیمارستانی، توانبخشی و خدمات اجتماعی مرتبط با سلامت
توسعه نیافتگی نظام اطلاعات منابع مالی سلامت و حفاظت مالی از آحاد مردم در برابر هزینه های خدمات سلامت
نقص داده های لازم برای گزارش آمارها بر حسب ملاحظات عدالتی (وضعیت اقتصادی، جنسیت و محل سکونت مردم)
نقص داده های لازم در خصوص جمعیت خاص مانند افراد متاثر از آسیب های اجتماعی
پژوهش و نوآوری سلامت
عدم تناسب اعتبارات پژوهشی(حدود نیم درصد از تولید ناخالص ملی) با تحقق هدف حفظ مرجعیت علمی در منطقه و رسیدن به سطح 10 کشور برتر دنیا
کمبود اعتبارات و ردیف های استخدامی برای جذب هیات علمی پژوهشی
روند افزایشی مهاجرت های ناخواسته محققین و اساتید جوان کشور بدلیل افزایش تنش‌های داخلی و عدم اعتماد به محققین کشور
داروها، واکسن و فناوری های سلامت
مشکل نقدینی:
به خطر افتادن زنجیره تامین دارو و وسایل پزشکی: عدم پرداخت به موقع مطالبات مراکز درمانی و دارویی و دانشگاهی توسط دولت و سازمانهای بیمه‌گر(مطالبات شرکت‌های دارویی و وسایل پزشکی از 5 هزار میلیارد تومان فراتر رفته است).
تخصیص ناکافی اعتبار ردیف‌های یارانه دارو و کاهش قیمت دارو و لوازم پزشکی
ساختار شبه دولتی شرکت‌های تامین دارو:
وابستگی شرکت‌های تولید دارو به ساختارهای شبه دولتی مانند تامین اجتماعی، شبکه بانکی، بنیادها و نهادهای عمومی و ضعف این ساختارها در امور تصدیگری تولید و تجارت
چالش‌هایی مانند تراز منفی تجارت دارویی در کشور (صادرات حداکثر 200 میلیون دلاری در مقابل واردات حداقل 1 میلیارد دلاری)، مشکل کیفیت دارو اعم از شرایط خطوط تولید، کیفیت فرمولاسیون و بسته بندی دارو، تامین به موقع داروهای مورد نیاز جامعه و ... همگی بعلت ناکارامدی مدیریت شبه دولتی است.
ضعف زیرساختهای تولید:
کمبود زیرساختهای مورد نیاز در حوزه های استراتژیک مانند فراورده های پلاسمایی، فراورده های بیولوژیک
بی رغبتی بخش خصوصی به سرمایه گذاری در عرصه تولید فراورده های پلاسمایی، فراورده های بیولوژیک
معضل تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو و وسایل پزشکی:
عدم رعایت پروتکل‌های دارویی و درمانی کشور
نظارت ناکافی بر تجویز و مصرف دارو و وسایل پزشکی و تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو و کالاهای سلامت
ادامه پدیده قاچاق و تقلب:
اختصاص حدودا 15% بازار کالاهای سلامت در کشور به کالاهای تقلبی و قاچاق
مشکل آلاینده ها و تقلب‌های غذایی:
استفاده از سموم غیرمجاز، استفاده از سموم به میزان فراتر از حد مجاز، استفاده از سموم در زمان نامناسب، استفاده نامناسب و بیش از حدمجاز از کودهای نیتراته، استفاده از افزودنیهای غیرمجاز، شرایط نامناسب تولید، توزیع و نگهداری مواد غذایی، رقابت ناسالم برای کاهش قیمت فراورده ها به بهای کاهش ارزش غذایی، ایمنی، بهداشت و سلامت فراورده ها
مصرف مازاد بر نیاز:
پرخوری:(مصرف غذا در کشور بطور میانگین 25% بیشتر از میزان نیاز است).
نهادینه نشدن الزام استفاده از ارزیابی فناوریهای سلامت و فشارهای مختلف برای تامین فناوریهای نوین
محدودیت توجه به سرمایه گذاری در تجهیزات پزشکی در سطوح خاص مانند طب تسکینی و توانبخشی
فرسودگی و روزآمد نبودن صنایع داروسازی کشور
عدم حمایت بانک‌ها و موسسات مالی از نوسازی صنایع دارویی کشور
فصل سوم نقشه راهبردی، برنامه ها و اولویت‌های اجرایی سلامت
چشم‌انداز سلامت ج.ا.ایران در افق 1404
ارتقای شاخص‌های سلامت برای دستیابی به جایگاه اول در منطقه آسیای جنوب غربی (بند 2 سیاست‌های کلی سلامت)
اهداف دورنمایی
ارتقای امید به زندگی سالم، تأمین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، بویژه اعتیاد، سوانح، آلودگی‌های زیست محیطی و بیماری‌ها(بند 6 سیاست های کلی جمعیت).
ماموریت
تحقق رویکرد سلامت همه جانبه و انسان سالم با رعایت اولویت پیشگیری بر درمان و مسؤولیت پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تامین، حفظ و ارتقای سلامت، تامین امنیت غذا و درمان، ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی، بهداشتی، درمانی و توانبخشی سلامت مبتنی بر اصول و ارزش‌های انسانی- اسلامی و نهادینه سازی آن در جامعه (بندهای1 و 2 و 11 سیاست های کلی سلامت و بند 7 اقتصاد مقاومتی) و ایجاد تحول در ارتباط میان نظام آموزش عالی، تحقیقات و فناوری علوم پزشکی (بند 5 سیاست های کلی علم و فناوری) با سایر بخش‌ها از طریق تداوم طرح تحول سلامت و اصلاحات ساختاری در نظام بهداشت و درمان به منظور پایدارسازی مالی و کیفیت و کمیت ارائه خدمات و هم چنین اجتماعی کردن سلامت(برنامه دولت دوازدهم: بخش هشتم- برنامه سلامت، بهداشت و درمان).
شعار
سلامت همه جانبه و انسان سالم (بند 2 سیاست های کلی سلامت)
اولویت‌های اجرایی
1. تداوم، ارتقا و نهادینه سازی طرح تحول سلامت
2. استقرار نظام ارجاع و برنامه پزشکی خانواده ،در قالب شبکه خدمات جامع و همگانی سلامت
3. اجرای برنامه تحول و نوآوری در آموزش و پژوهش علوم پزشکی
4. تأمین منابع مالی پایدار ، مدیریت شفاف و متناسب سازی درآمدها، هزینه‌ها و فعالیت‌ها
5. اصلاح ساختار نظام سلامت بمنظور تقویت تولیت، چابک‌سازی و تفکیک نقش‌ها
6. رصد، مدیریت و مطالبه اصلاح مولفه‌های اجتماعی برای پیشگیری از آسیب به ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی سلامت
اهداف کلی و راهبردی
سلامت به عنوان یکی از نیازهای اساسی و اهداف اجتماعی در مواد 3، 29 و 43 قانون اساسی کشور شناخته شده است و به استناد بند 2 سیاست های کلی سلامت، مبنی بر تحقق رویکرد سلامت همه جانبه و انسان سالم در همه قوانین، سیاست‌های اجرایی و مقررات، هدف پیامدی فرابخشی است که باید در برنامه ریزی تمامی دستگاه های اجرایی دولتی و سازمان های عمومی و نهادهای خصوصی و مردمی مبنا قرار گیرد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی نظام سلامت علاوه بر مداخله‌ها اختصاصی خود که در راستای ارتقای اهداف کلی و راهبردی ذیل در کارکردهای نظام سلامت انجام می دهد و پاسخگو و مسئولیت پذیر آن در پیشگاه نمایندگان ملت خواهد بود به دنبال مطالبه، هدایت و جلب مشارکت سایر بخش های توسعه کشور برای تدوین و اجرای برنامه های سلامت محور برای رسیدن به سلامت همه‌جانبه می‌باشد.
اهداف جدول زیر براساس اسناد بالادستی فرابخشی سیاست‌های کلی سلامت، جمعیت، اقتصاد مقاومتی، علم و فناوری و به ویژه قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی کشور، نقشه جامع علمی کشور، سند ملی مصوب پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در ج.ا.ایران در بازه زمانی 1404- 1394 و تعهدات و مقررات بین‌المللی سلامت تدوین شده است.
دستیابی به اهداف مذکور نیازمند اقدام ملی و هماهنگ همه‌ی دستگاه‌های اجرایی، خودمراقبتی مردم و حمایت قوای سه‌گانه است.
