انجام صحیح فریضه روزه‌داری نه تنها باید با نیت قـلبی و تصمیم عمیق درونی انجام شود بلکه نیازمند انجام صحیح مراسم سحر و افطار است که با برنامه‌ریزی غـذایی می‌توان روزه را همراه با فواید بسیار گرفت تا ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن از نعمت‌های فراوان این ماه مبارک نیز بهره جست.
به گزارش مرور نیوز به نقل از خبرگزاری موج، ماه مبارک رمضان ماهی است که روزهایش بهترین روزها و شبهایش برترین شب‌ها است. پس شایسته به نظر می‌رسد که فریضه روزه را صحیح و با توجه کامل انجام دهیم تا از فـواید، این ماه بهره گرفته و دچار ضررهای ناخواسته از روزه‌داری نشویم یا ناچارا از انجام این فریضه الهی ناکام نگردیم.
همان‌طور که می‌دانیم روزه تنها یک امر جسمانی نیست بلکه روح در ارتباط بسیار نزدیکی با روزه است. از این‌رو نخستین گام در راه روزه‌داری داشتن اعتقاد قلبی و علاقه برای گرفتن روزه است. مسأله دیگر بررسی حالات جسمی و بیماری‌های افراد و سـن سـال فرد روزه گیر است.
افرادی که جسم بیمار دارند نباید به دلیل بیماری به طور قاطع از روزه‌گیری منع شوند یا خود تشخیص بدهند که روزه برای آنها مضر است بلکه با بررسی دقیق و مشاوره با پزشک منافع و مشکلات روزه بیمار را بررسی کرده و نظر نهایی را از پزشک بخواهند. اهمیت این موضوع سبب شد تا خبرنگار خبرگزاری موج دانستنی‌های لازم درباره فواید روزه‌داری و مصرف موادغذایی مفید را در گفت وگو با « ابراهیم سلیمی سفتجانی» کارشناس ارشد علوم تغذیه بررسی کند.
فواید روزه‌داری و اصول صحیح مصرف مواد غذایی
سلیمی، با بیان اینکه اهمیت تغذیه صحیح در ماه رمضان، بیش از سایر ماه‌های سال است، گفت: در این ماه بیش از حدود 10 ساعت گرسنه و تشنه می‌مانیم و بنابراین رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد و نباید دچار کم‌خوری و پرخوری شویم و باید اصل تنوع، تعادل و تناسب را رعایت کنیم.روزه‌داری باعث افزایش ترشح هورمون رشد، تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش حساسیت به انسولین، کاهش تولید رادیکال‌های آزاد و کم شدن خطر ایجاد لخته خون می‌شود. همچنین روزه‌داری همچنین با کاهش کلسترول موجب کاهش خطر مشکلات قلبی و عروقی می‌شود.
محدود کردن مواد غذایی مضر در فاصله وعده‌های افطار تا سحر
این کارشناس تغذیه، با تأکید بر اهمیت محدود کردن مصرف نمک در وعده‌های افطار تا سحر در ماه مبارک رمضان، اظهار داشت: افرادی که مستعد افزایش فشار خون و یا مبتلا به این بیماری هستند باید در این زمینه احتیاط بیشتری کنند از این رو توصیه می شود از حداقل مقدار نمک در تهیه غذاها استفاده شود. برای جبران دریافت اضافه نمک لازم است آب بیشتری مصرف شود. همچنین بیمارانی که چندین نوبت دارو در طی روز مصرف می‌کنند اکثرا نمی‌توانند ساعت مصرف دارو را با ساعات روزه تنظیم کـنند اما اگر مصرف دارو یک نوبت در روز باشد و یا بتوان ساعات مصرف داروها را با ساعات روزه تنظیم کرد می‌توان روزه گرفت. مسأله دیگر در ارتباط با خانم‌های باردار و شـیرده است، تأثیر سوء کم‌غذایی و روزه‌گیری به خصوص در سه ماه اول بارداری ثابت شـده است. پس زنان باردار بهتر است برای جلوگیری از عوارض سوء روزه روی جنین از روزه‌داری منع شوند.
وی در ادامه افزود: همچنین دخترانی که به تازگی به سن تکلیف رسیده‌اند. در این مورد نیز باید با توجه به توانایی فرد و وضعیت جـسمی و روحی وی تصمیم گرفته شود. حداکثر رشد مغزی و عصبی و شیب تند منحنی رشد عصبی تا سن ۹ سالگی حداکثر رشدش را انجام داده است و از سرعت این رشد کاسته شده است و تأثیر روزه‌داری در این مورد زیاد خطرناک نیست. بنابراین در دختران ۹ سـاله که شرعی به سن تکلیف رسیده‌اند باید به دقت انجام گیرد و تغذیه آنها در طی افطار بسیار مورد بررسی قرار گیرد.
در مورد افراد و بیمارانی که کاهش وزن در روی بدن آنها و بیماریشان تأثیر بسیار مفیدی خواهد داشت.از جمله بیماران آرتروز، اکثر مـوارد بیماران قلبی، فشار خونی، بیماران دیابتی و افرادی کـه دچـار مـشکلات هضم غذا هستند. پس در مواردی از بیماری که با مصرف داروها قابل کنترل و درمان است بیماران قادر به روزه‌گیری هستند
سحر و افطار و فواید آن در جسم و روح
سلیمی، برپایی مراسم سحر و افطار از عوامل مهم و مقدس در دین و فرهنگ ایرانی دانست و تصریح کرد: نکته بسیار مهم آن است که نخست باید در مورد این فرایض دینی بسیار با توجه عمل کنیم و بعد همان‌قدر که به روزه و روزه‌داری توجه می‌شود باید به سحر و افطار و سحری و افطاری خوردن توجه کنیم. پرخوری در هنگام سحر نه تنها از گرسنگی ساعات انتهایی روز جلوگیری نمی‌کند بلکه در ساعات ابتدایی پس از سحر شرایط بسیار سخت بر دستگاه گوارش فرد روزه‌دارتحمیل می‌شود و علائمی نظیر نفخ و سوء هاضمه بروز می‌کند. ضمن آنکه پرخوری در حین سحر با اهداف معنوی روزه‌داری مغایرت دارد.
مصرف مواد غذایی که حاوی اکثر ترکیبات غذایی باشد در سحر ضرورت دارد. در حین افطار بهتر است در شروع از مایعات استفاده شود. مصرف مایعات ولرم و شیرین ابتدا باید به مقدار بسیار کم و در دهان نگه دشته شود تا از مخاط گونه‌ها جذب شود. جذب از مخاط گونه‌ها بسیار سریع‌تر از هضم در معده است. مصرف خرما چون شیرین و منبع غذایی پرانرژی دارد بسیار مفید است. دقت کنیم که بـین مواد غذایی باید مختصری فاصله باشد و مصرف غذاها پشت سر هم نباشد تا معده‌ای که چندین ساعت خالی بوده یکباره با مواد غذایی پر نشود.
وی گفت: یکی از مواردی که در دین مقدس اسلامی توصیه شده است مناجات در حـین افطار است. این نکته ریشه علمی نیز دارد زیرا مناجات در فواصل مصرف مواد غذایی فاصله مناسب بین غذا خوردن را ایجاد کرده و یکباره معده از غذاها پر نمی‌شود. همچنین مناجات در فواصل مصرف مواد غذایی روح را آماده روزه‌داری و سحری و افطاری خوردن می‌کند و ترشحات هورمونی و عصبی را تحریک می‌کند تا بدن و سیستم گوارش آماده تحمل ساعت‌ها بی‌غذایی یا مصرف غذا در ساعاتی غیر از زمان روزه را داشته باشد.
سلیمی در پایان بیان داشت: مصرف گروه غذایی لبنیات در رژیم غذایی سحر و افطار بسیار ضرورت دارد و مصرف غذاهایی مثل فرنی و شیر برنج که محتوای لبنیاتی دارند از دیرباز در ماه مبارک رمضان بسیار رایج بوده است. گروه مهم دیگری از مواد غذایی گروه سبزیجات و میوه‌جات هستند که معمولا در ماه مبارک رمضان بسیار کم مصرف می‌شوند. همچنین مصرف روزانه یک عدد میوه تازه و یا مـصرف یـک لیوان آب میوه تازه متناسب با فصل بسیار ضروری است تا ویتامین‌های مورد نیاز بدن را تأمین کند.
